Τρίτη 6 Ιουνίου 2017

Η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος ως εφαλτήριο της εθνικής περιβαλλοντικής αφύπνισης

 
 
του Στέφανου Βογιατζή
(Δασοπόνος, MSc. in International Environmental Conventions)

Στην αναμονή του εορτασμού της παγκόσμιας ημέρας περιβάλλοντος ο Ντόναλντ Τράμπ κατάφερε με μια ανακοίνωση να ξεσηκώσει εναντίον του θύελλα αντιδράσεων από άκρη σε άκρη του πλανήτη. Ανακοίνωσε την άμεση απόσυρση των ΗΠΑ από την πρόσφατη Συνθήκη του Παρισιού για το κλίμα, καθόσον θεωρεί ότι η συμφωνία πλήττει κυρίως τις ΗΠΑ και λιγότερο άλλες χώρες. Αρκεί να σκεφθεί κάποιος ότι οι ΗΠΑ είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πηγή εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, μετά από την Κίνα. Η Κίνα και η Ευρωπαϊκή Ένωση αντέδρασαν υπερασπιζόμενες τη συμφωνία που στόχο έχει να περιορίσει την αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη. Η προστασία του πλανήτη και των οικοσυστημάτων του είναι το βασικό θεμέλιο μιας βιώσιμης οικονομίας. Το νερό, η γη, ο αέρας, η τροφή, η στέγη και η ενέργεια είναι τα δομικά στοιχεία της οικονομίας πάνω στα οποία οικοδομείται η ίδια η ζωή, αλλά και τα ισχύοντα οικονομικά συστήματα. Η ανθεκτικότητα της παγκόσμιας οικονομίας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την κατάσταση του περιβάλλοντος που αποτελεί βασικό μοχλό της κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης. Οι διεθνείς συμβάσεις είναι ο «μπούσουλας» που δείχνει την πορεία των σχετικών περιβαλλοντικών δράσεων.

Η Ελλάδα ζει το δικό της οικολογικό δράμα εδώ και πολλές δεκαετίες. Συνταγματικές δεσμεύσεις και οικολογικές ιδεοληψίες με ή χωρίς σκοπιμότητες, κρατάνε εγκλωβισμένη και πολλές φορές αναποτελεσματική την κρατική παρέμβαση και την κατευθύνουν σε αδιέξοδο και αμηχανία δράσης. Οφείλει να ξεφύγει τάχιστα από την αποδρομή αυτή προς το ξέφωτο. Αυτό είναι έργο και υποχρέωση του συνόλου της κοινωνίας. Όλα αυτά τα χρόνια η Ελλάδα πορεύθηκε χωρίς κτηματολόγιο και μορφές χρήσης γης. Πορεύτηκε στην ανωμαλία της πολυνομίας, της αυθαιρεσίας και των αυτοαναιρούμενων εφαρμοστικών εγκυκλίων. Πόλεις και δάση χωρίς ακριβή όρια και χρήσεις γης. Στρεβλώσεις παντού, στο νομοθετικό πλαίσιο, στο εφαρμοστικό επίπεδο, στο χρονικό πλαίσιο ισχύος των διαφόρων διατάξεων, στην πολυπλοκότητα της κρίσης των εφαρμοστών και των διάφορων επιτροπών που επιβάλουν το δίκαιο, στα νομικά παράθυρα που επέτρεψαν τις καταπατήσεις δημόσιας γης, στην αδικία του χαρακτηρισμού ως δάση – δασικές εκτάσεις εγκαταλειμμένων αγρών, αλλά και στην παράνομη εκχέρσωση δασών και δασικών κυρίως εκτάσεων. Ήρθε η ώρα της λήψης κρίσιμων αποφάσεων. Όλη η ανωμαλία που στήθηκε για το περιβάλλον από την ίδρυση του σύγχρονου Ελληνικού κράτους βρίσκεται εμπόδιο σε σοβαρές αποφάσεις, όπως η κύρωση των δασικών χαρτών. Αλλά και η νομολογία του «άπαξ δάσος, πάντα δάσος»! που με πάταγο υιοθέτησε το ΣτΕ. Δεν θα υπάρξουν άραγε εθνικές ανάγκες στο διηνεκές για τη λήψη κάποιων υποτίθεται «αντισυνταγματικών» κρίσιμων αποφάσεων; Και γιατί όχι και το αντίστροφο; «Άπαξ αγρός, πάντα αγρός».

Από τα πιο πάνω αναφερθέντα, αλλά και τις επικρατούσες συνθήκες προκαλείται ο κάθε καλόπιστος πολίτης να σκεφθεί πρακτικά τι μπορεί να γίνει με τις εκατοντάδες χιλιάδες αυθαίρετες κατοικίες, που κακώς βέβαια έχουν ανεγερθεί εδώ και δεκαετίες στην επικράτεια. Πρόκειται όμως για μια πραγματικότητα, για την οποία λαός και αρμόδιοι εθελοτυφλούν. Είναι εφικτό να μπουν μπουλντόζες σε πολυκατοικίες στους Αμπελόκηπους, στο Γαλάτσι, αλλά και στην Ανθούσα, στη Βαρυμπόμπη, στους αιγιαλούς, στα βουνά και σε όλα ομολογουμένως τα χωριά; Δεν θα το επιτρέψουν οι αναμενόμενες κοινωνικές αντιδράσεις. Εξάλλου ένα τέτοιο έργο ούτε η παλαιά ΜΟΜΑ δεν μπορεί να ολοκληρώσει. Η γνωστή φράση που κυκλοφορεί αυτές τις μέρες είναι ότι «κλωτσάμε το τενεκεδάκι πιο κάτω» για τον επόμενο. Τώρα λοιπόν είναι η πιο κατάλληλη ώρα και δεν πρέπει να συμβεί αυτό. Οφείλεται ένας πάνδημος συμβιβασμός για μια λογική και εφικτή λύση. Θα είναι η μεγαλύτερη προσφορά στην πατρίδα για την ημέρα του περιβάλλοντος. Θα ανακουφίσει σημαντικό αριθμό πολιτών, θα φέρει έσοδα, αλλά και θα απεγκλωβίσει το εθνικό κτηματολόγιο, με την χωρίς καθυστέρηση κύρωση των δασικών χαρτών για να σταματήσουν και αστειότητες του τύπου «περί οικιστικών πυκνοτήτων κ.λ.π.». Θα πουν πολλοί ότι έτσι νομιμοποιείται η παρανομία. Ναι, αλλά θα λύσει ένα τεράστιο πρόβλημα που δεκαετίες τώρα μπλοκάρει πολλές υπηρεσίες και δράσεις. Είναι η μόνη εφικτή λύση. Ενάμισι εκατομμύριο στρέμματα αγροτικής γης, κατά την ανάρτηση των δασικών χαρτών «έγιναν» δάση, καθώς χρησιμοποιήθηκαν οι αεροφωτογραφίες του 1945. Σημαντικότερες σε μέγεθος είναι οι εκτάσεις που ακολούθησαν την αντίστροφη διαδρομή, δηλαδή δεν ήταν δασικές το 1945 και σήμερα εμφανίζονται να έχουν δασική βλάστηση και των οποίων η ιδιοκτησία περιέρχεται κατά τεκμήριο στο δημόσιο. Πολίτες αυτής της χώρας που έφυγαν μετανάστες στο εξωτερικό ή στα ντόπια αστικά κέντρα χάνουν τους αγρούς που καλλιεργούσαν, επειδή όπως είναι φυσικό φύτρωσε άγρια βλάστηση. Αυτού του είδους οι Συνταγματικές δεσμεύσεις για θέματα που εξελίσσονται στην καθημερινότητα δεν συμβάλλουν στην ευελιξία της λήψης κρίσιμων εθνικών αποφάσεων. Αλλά και ο λαϊκισμός της περιβαλλοντικής ακτιβιστικής ιδεοληψίας που δημιουργεί τις προϋποθέσεις για ακραίες προστατευτικές καταστάσεις αποφέρει αρνητικά αποτέλεσμα και λειτουργεί σε αντίστροφη πορεία της αναμενόμενης λογικής.

Το περιβάλλον προστατεύεται αποτελεσματικά, όχι επειδή το Σύνταγμα αφιέρωσε δύο σχετικά άρθρα, αλλά μόνον στην περίπτωση που τα δάση και οι δασικές εκτάσεις έχουν οριοθετηθεί και η οριοθέτηση αυτή δεν αμφισβητείται από τους πολίτες. Οι ίδιοι θα αισθάνονται την ανάγκη προστασίας τους, τηρώντας με ευλάβεια σαφείς κανόνες που επιβάλλουν τέτοιες πρακτικές. Η Ελλάδα πάντα κρατούσε, ίσως και από σκοπιμότητα, μια υπερπροστατευτική στάση στο περιβάλλον και σε άλλες συναφείς δραστηριότητες, Έχει υπογράψει όλες, πλην μιας, τις διεθνείς περιβαλλοντικές συμβάσεις και τις έχει κυρώσει με σχετικούς νόμους. Σχεδιάζονται βέβαια πολύ πρόχειρα, χωρίς κεντρικό εθνικό σχεδιασμό, με αποτέλεσμα να μην «βγαίνει το έργο». Από τη στιγμή που στραβώνει στη συνέχεια γίνεται ολοένα και πιο δύσκολο που τελικά οδηγεί σε αδιέξοδο. Παράδειγμα, ο σχεδιασμός της πολυδιαφημισμένης Natura 2000, που με αμφισβητούμενα στοιχεία και επιστημονικά κριτήρια εντάχθηκαν κάποιες περιοχές στο ευρωπαϊκό δίκτυο. Ποιος λοιπόν τώρα θα δικαιολογήσει το γεγονός ότι δεν υπάρχουν βίδρες και βασιλαετοί που δηλώθηκαν στη Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος της ΕΕ; Ποιος μπορεί να πείσει τους ειδικούς, αλλά και τους απλούς πολίτες ότι η περιοχή του Λαυρίου αποτελεί έναν από τους δέκα εθνικούς δρυμούς της Ελλάδας, όπου λειτουργούν (υποτίθεται) οι πολύ αυστηροί επιστημονικοί κανόνες προστασίας και διαχείρισης; Δεν είναι τραγικό, λόχμες δένδρων στον κάμπο, ή μικρές λωρίδες θάμνων μέσα στα κτήματα να χαρακτηρίζονται δάση και δασικές εκτάσεις; Αν κάποιος επισκεφθεί την Κύπρο θα διαπιστώσει ότι τα δάση είναι χαρτογραφημένα και οριοθετημένα. Εκτεταμένες συνδενδρίες άγριας βλάστησης εκτός των ορίων δεν υπόκεινται στη δασική προστατευτική νομοθεσία.

Τα σοβαρά αυτά περιβαλλοντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα και το «μπέρδεμα» που προκαλούν προέρχονται και επιβάλλονται από το εθνικό Δίκαιο που στηρίζεται στην Συνταγματική επιταγή. Χαμένοι λοιπόν στη δίνη των ορισμών ή των χαρακτηρισμών βρίσκονται οι αρμόδιοι, αλλά και η κοινωνία ολόκληρη. Η μόνη αλήθεια είναι η πραγματικότητα και μπορούν όλοι να τη δούμε κατάματα. Το εθνικό αυτό περιβαλλοντικό ζήτημα δυστυχώς επηρεάζει σημαντικούς τομείς της ανάπτυξης, της οικονομίας, είναι έντονα κοινωνικό πρόβλημα και απασχολεί τη δικαιοσύνη σε μεγάλο βαθμό, αφού έχει να διαχειριστεί σημαντικό αριθμό υποθέσεων που συνεχώς δέχεται. Έχει ήδη καθυστερήσει πολύ η αποκατάσταση της περιβαλλοντικής αυτής στρέβλωσης από την Πολιτεία. Είναι καιρός για δράση.



πηγή: https://dasarxeio.com/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου