Πέμπτη 31 Δεκεμβρίου 2015

«Γουτού Γουπατού»

 
Ο Αλέξανδρος
Παπαδιαμάντης
στη Δεξαμενή το 1906
(
https://el.wikipedia.org/)
Πρωτοχροννιάτικα Διηγήματα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη.

Τον επετροβολούσαν οι μάγκες της αγοράς, τον εχλεύαζον τα κορίτσια της γειτονιάς, τον εφοβούντο τα νήπια και τα βρέφη. Τον έλεγαν κοινώς «ο Ταπόης» ή «ο Μανώλης το Ταπόι».
— Ο Ταπόης! Να, ο Ταπόης έρχεται...

Φόβος και τρόμος εκολλούσε τα άκακα βρέφη εις το άκουσμα του ονόματος τούτου. Η νεολαία του χωρίου, οι θαμώνες των μαγαζειών και των καφενείων, δεν έπαυαν ποτέ να τον πειράζουν.

— Είσ’ ένα χταπόδι, καημένε Μανωλιό· είσαι χταπόδι.

Κι εκείνος, με την γλώσσαν του την δεμένην δια γλωσσοδέτου μέχρι της ρίζης των οδόντων, απήντα:

— Ναι, είμι ταπόι!... Ισύ είσι ταπόι. (Ναι, είμαι χταπόδι. Εσύ είσαι χταπόδι.)

Είχε φίλους τόσον ολίγους και τόσον αμέτρητους εχθρούς, εις μέρος τόσον ολιγάνθρωπον! Κάποτε φιλάνθρωπος ή διακριτικός τις τον υπερήσπιζεν εναντίον της επιθέσεως των αγυιοπαίδων. Εις εκείνον εγίνετο σκλάβος ισόβιος, κι εξετέλει δι’ αυτόν διακονήματα προθύμως, μετά βίας δεχό­μενος φίλεμα ή κέρασμα. Προς όλους τους άλλους δεν υπήρχε φιλία ούτε σπονδή.

Μόνον την μητέρα του είχεν εις τον κόσμον. Εκείνη τον επόνει, τον ηγάπα περιπαθώς, και αυτός την ελάτρευεν. Αδελφήν δεν είχεν. Ο ένας αδελφός του είχε χαθεί εις την Αμερικήν προ χρόνων και δεν ηκούσθη. Ο άλλος, χασομέρης άχρηστος, ως μόνον επάγγελμα είχε το να πηγαίνει κάθε χρόνον μέσα εις την μεγάλην στερεάν, εκεί όπου υπήρχον άφθονα θέρη, και να κάμνει το έργον της σβάρνας· ήτο δε η σβάρνα βαρεία σανίς, την οποίαν έσυρον άλογα ή βόδια εις το αλώνι· και αυτός εκάθητο επάνω εις την σανίδα, έμψυχον βάρος, δια να γίνεται τέλειον το αλώνισμα· εκεί είχεν αποθάνει. Ο τρίτος εγύριζε ναυτικός εις τα ξένα. Ο Μανώλης άλλην στοργήν δεν είχεν εις τον κόσμον από την μητέρα του. Αύτη ήτο ήδη γραία, και αυτός είχε μεγαλώσει πολύ.

Οι ολίγοι φίλοι του, εκείνοι οίτινες συνεπάθουν προς αυτόν εν τη αγορά, τον είχον ακούσει επανειλημμένως ν’ απειλεί και να λέγει με την γλώσσαν του την νηπιώδη:

— Τάνει Γιά πέτου ’γώ πιιγώ μέτα Μπούτι! (Σαν πεθάνει η Γριά, θα πέσω εγώ να πνιγώ μες στο Μπούρτζι.)

Εθεώρει τον εαυτόν του ως άχρηστον. Εξαιρουμένης της γλώσσης το ήμισυ του ανθρώπου ήτο υγιές. Ο δεξιός πους εσύρετο κατόπιν του αριστερού, δεν εκινείτο ελευθέρως. η δεξιά χειρ αν και χονδρή και δυσανάλογος, και σχεδόν παράλυτος φαινομένη, είχε τεραστίαν ρώμην. Ωμοίαζε με μάγγανον ή με οδόντας ταυροσκύλου. Δια να δράξει έν πράγμα, συνήθως βραχίονα ή πλάτην κανενός παιδίου οχληρού, εχρειάζετο κόπον· έπρεπε να την βοηθήσει η άλλη χείρ, να ψαύσει δηλαδή τον γρόνθον της δεξιάς, και να τον διευθύνει· αφού όμως άπαξ έδραττε το αντικείμενον, η τεραστία χειρ δεν το άφηνε πλέον, σχεδόν και αν ήθελε να το αφήσει. Αλλοίμονον τότε εις τον βραχίονα, εις την ωμοπλάτην, αλλοίμονον εις την κεφαλήν του αυθάδους!
Ήτο χωλός και κυλλός και μογιλάλος. Ήτο ο Μανωλιός το Ταπόι.

*** 
 
Τέσσαρες ή πέντε άνθρωποι εγνώριζον καλώς την γλώσσαν του εις όλον το χωρίον. Ούτοι εκαλούντο, καθώς τους είχεν ονοματίσει ο ίδιος, ο Γωμέος, ο ΙΙαγιώτας και ο Παπαγάς. Τα καθαυτό ονόματά των ήσαν, Λαμιαίος και Μιχαλιός και Παπαγιάννης. Αλλά πώς εκ του Μιχαλιός, εσχημάτισε το Παγιώτας; Άπορον. Σπανίως προσέθετε συλλαβήν ή μετέθετε τον τόνον. Η φθογγολογία του ήτο περιεργοτάτη, και εν αυτή επλεόναζον τα λαρυγγόφωνα, ως και τα σκληρά και ψιλά εκ των αφώνων.

Γατί ονόμαζε το γατί, γατί το γιατί, γατί το χαρτί.

Αλλ’ έξαφνα μίαν ημέραν εξέφερε φράσιν εν η υπήρχεν η λέξις αύτη, πλην δεν έβγαινε νόημα ούτε ως γατί, ούτε ως γιατί, ούτε ως χαρτί. Η φράσις ήτο:

«Πότε τη Γουτού, Γουπατού, μαμ γατί». (Πότε να ’ρθεί του Χριστού, τ’ Αϊβασιλειού, να φάμε...) Καταρχάς οι τρεις γνώσται της γλώσσης ενόμισαν ότι απεκάλει μυκτηριστικώς γατιά τα κρέατα τα οποία επωλούσαν οι κρεοπώλαι του χωρίου. Οι τρεις προειρημένοι, και μάλιστα ο Παγιώτας, ήσαν δυνατοί εις την γλώσσαν του, και την ωμίλουν οι ίδιοι. Αλλ’ όταν προσέτρεξαν εις τα ανώτερα φώτα του κυρ Γιωργή του Λαυκιώτη, διευθυντού του μεγάλου καφενείου, όστις ήτο και ο επίσημος προστάτης του Ταπόη, και οιονεί επίτιμος καθηγητής της ιδιαιτέρας γλώσσης, χωρίς να την ομιλεί ο ίδιος, ούτος απεφάνθη ότι τοιαύτη πικρά ειρωνεία δεν θα ήρμοζεν εις τα αισθήματα του πτωχού, του Μανώλη, αλλ’ ότι ίσως ωνόμαζεν απλώς γατί και το κατσίκι, και το αρνί. Ως τόσον το πράγμα έμεινεν αμφίβολον άχρι της ώρας ταύτης.

***
Επερίμενε πράγματι ανυπομόνως «πότε να ’ρθεί του Χριστού, τ’ Αϊβασιλειού», και άμα έμβαινε το Σαρανταήμερον, όπισθεν της θύρας του καφενείου του κυρ Γιωργή, εσημείωνεν ιδιοχείρως, με έν τεμάχιον κιμωλίας, τόσες γιώτες, όσας ημέρας έχει η Σαρακοστή· και κάθε πρωί, πριν του δώσει ο Γιωργής τσιγάρον να καπνίσει, ή καφέν να πίει, έσπευδε να σβήσει μίαν ιώτα, και τας έβλεπε με χαράν να ολιγοστεύουν. Πλην οι μοσχομάγκες της αγοράς, λαθραίως, επήγαιναν κι έγραφαν άλλες τόσες γιώτες, όσες είχε σβήσει εκείνος, κι έτσι η Σαρακοστή εφαίνετο ότι δεν θα είχε ποτέ τελειωμόν.

Ο Άις Νικόλας είχεν ασπρίσει ήδη τα γένια του προ ημερών, και ήτον η σειρά του Αγίου Σπυρίδωνος ν’ ασπρίσει τα ιδικά του˙ δεν έμενον πλέον ειμή δώδεκα ημέραι έως τα Χριστούγεννα.

— Έχουμε χαβά ακόμα, βρε χταπόδι! του εφώναζεν ο Νικολός ο Μπαλαλάς· εικοσιδυό μέρες ακόμα θέλουμε.

— Ναι, ταπόι! εψέλλιζεν ο Μανώλης· τα κότη κότα τύ. (Νά μαζώξεις τη γλώσσα σου συ.)

— Σε γελούν, βρε Μανιέ˙ δώδεκα μέρες ακόμα, τον επαρηγόρει ο Γιωργής.

Και ήρχετο η καρδιά του Μανώλη στον τόπον της. Είχεν αναλάβει μίαν υποχρέωσιν δια τας εορτάς. Επρόκειτο να συνοδεύει μερικά εκ των παιδιών της Κάτω Γειτονιάς, Όσα ήσαν τέκνα ή ανεψίδια φίλων και προστατών του, όταν θ’ ανήρχοντο προς τα επάνω, αφ’ εσπέρας της παραμονής των Χριστουγέννων, ως και του Αγ. Βασιλείου και των Φώτων, ανά δύο και τρία, δια να τραγουδήσουν τα χαρμόσυνα τραγούδια εις τα σπίτια και εις τα μαγαζιά της Επάνω Ενορίας. Διότι δεν θα ετόλμων ποτέ να ανέλθουν μοναχά των εκεί επάνω.

Όλα τα παιδιά του χωρίου ήσαν διηρημένα εις δύο μεγάλα πάνοπλα στρατόπεδα. Αι εχθροπραξίαι ήρχιζον από το φθινόπωρον, διήρκουν καθ’ όλον τον χειμώνα, εξηκολούθουν την άνοιξιν, και δεν έπαυον το θέρος —ειμή εφ’ όσον μετεφέροντο εις τον ελεύθερον κάμπον, όπου εκοκκίνιζον άωρα και ημωδίαζον τους οδόντας προκλητικά τα μήλα, τα κεράσια, τα απίδια, και ύστερον τα σταφύλια. Ο επίσημος πετροπόλεμος διεξήγετο ιδίως την Κυριακήν των Βαΐων, αλλ’ όμως ο πετροπόλεμος ο καθημερινός ποτέ δεν εκόπαζε μεταξύ των δύο φουσάτων.

Εις την Επάνω Ενορίαν, εκεί άνωθεν του Βράχου, εβασίλευεν ο φοβερός Τσηλότατος. Ήτο υψηλός, όσον και ο Βράχος εφ’ ου είχε τον θρόνον του, σγουρομάλλης, ακτένιστος, ξεσκούφωτος, ξυπόλυτος, και αποτρόπαιος. Ήτο αυτός ο ανεγνωρισμένος αρχηγός των μαγκών της Άνω Ενορίας και όλου του χωρίου. Τα δύο ποδάρια του ήσαν χονδρά, μελαψά κα πλατέα, ως δύο κατάρτια. Εφόρει παρδαλήν φανέλαν, ήτις ήτο άμα το υποκάμισον και το επανωφόρι του, και κοντόν πανταλόνι, χειμώνα και θέρος. Άδειαν δεν είχε παιδί ή νέος ή γέρος να περάσει απ’ εκεί σιμά εις τον Βράχον, εξουσίαν δεν είχε γριά ή νέα να πάγει εις την βρύσιν με την στάμναν της. Ήτο ως δεκαεπτά ετών και ήτο φοβερός σκιάς ήδη. Εφορολόγει τας γραίας, τας οικοκυράς, τας πτωχάς χήρας. Αν δεν του έδιδε μερδικό από τα φουρνιάτικα η Γαρουφαλιά, η φουρναρού, δεν της επέτρεπε να ψήσει τα ψωμιά. Έβαλλε φωτιά εις τα κλαδιά και τα έκαιεν, εις το προαύλιον του φούρνου· κι εφώναζε τ’ άλλα τα παιδιά, να πηδήσουν εκ τρίτου απ’ επάνω από την λαμπήν της φωτιάς, ως να ήτο ήδη τ’ Άι-Γιαννιού στο Λιοτρόπι. Από την μίαν γειτόνισσαν απήτει να του φέρει τυρόπιταν που να πλέει στο βούτυρο δια να φάγει, από την άλλην λαδόπιταν με λάδι πολύ, ή καμίαν γριά (μεγάλην τηγανίταν, ίσην με το τηγάνι), από την άλλην τυλιχτό (είδος κολοκυθόπιτας) ή μπομπότα με πολύ πολύ μέλι.

Είχεν ακούσει τους παλαιούς μύθους δια τα θεριά, τα οποία εφώλευαν σιμά εις την βρύσιν, από την οποίαν υδρεύετο το χωρίον. Εάν επέζη ώστε να γίνη είκοσιν ετών, εμελέτα να επιβάλει εις τους κατοίκους, ως ετήσιον φόρον, ένα κορίτσι τουλάχιστον. Και ο Σουλτάνος, καθώς ήκουσε να λέγουν, μίαν φοράν παντρεύεται τον χρόνον.

Δυστυχώς υπήρξε πολύ βραχύβιος, δεν επρόφθασε να φθάσει εις ηλικίαν. Και υπήρξεν ο τελευταίος της γενεάς του. Παιδίον όταν ήτο, εις τον ανεμόμυλον όπου είχεν ανατραφεί, είχον αποθάνει τα δύο αδελφάκια του. Κατόπιν απέθανεν η γριά, η μάννα του, ύστερον ο γέρος. Του εφάνη ότι είχε πέσει απ’ επάνω τους ο ανεμόμυλος και τους επλάκωσε, και πράγματι έπεσεν, αφού ο γέρος δεν εζούσε πλέον δια να τον αλέθει. Από τον μύλον έως τα Μνημούρια, το κοιμητήριον του χωρίου, ήτο πολύ σιμά.

Οι γονείς του ήσαν καλοί χριστιανοί, εσκέφθη, και δεν επέβαλαν εις τους ανθρώπους μεγάλην αγγαρείαν, να τους κουβαλούν μακράν δια να τους θάψουν. Πλην και αυτός, αρκετά ετάισε τους πεθαμένους, είπε, και ήτον καιρός πλέον ν’ αρχίσει να βυζαίνει τους ζωντανούς. Και αφού ο πεσμένος ανεμόμυλος δεν ήτο πλέον καλός δια να κατοικεί τις μέσα, εκουβαλήθη και αυτός εις το άλλο άκρον της υψηλής συνοικίας, επάνω από τους βράχους. Εκεί έστησε τον θρόνον του.

Ήτο ανεγνωρισμένος ηγεμών όλων των μαγκών και φοβερός πολέμιος όλων των παιδίων του σχολείου. Όλα τα παιδιά «τού έκαναν το σκήμα». Ήτο ο Μήτρος — ο Μήτρος ο Τσηλότατος — η «Τσηλότατος Γιατρός». Πόθεν και διατί ωνομάσθη ούτω; Άδηλον. Ίσως να ήτο παιδική αντίληψις του «υψηλότατος» ή του «εξοχότατος». Αγνοώ.

Ο δήμαρχος του τόπου, «εκπληρών και τα αστυνομικά», συνέβη να περάσει μίαν ημέραν απ’ εκεί, σιμά εις τον Βράχον, όχι μακράν από την βρύσιν, ένθα είχε το στραταρχείον του ο Τσηλότατος. Αι πτωχαί γυναίκες της γειτονιάς είχον παραπονεθεί πικρώς εναντίον της μάστιγος. Ο δήμαρχος έσεισε τους ώμους, εμειδίασεν, απηύθυνεν ηπίας επιπλήξεις εις τον Μήτρον και εις όλην την δωδεκαμελή συμμορίαν των μαγκών — ο Τσηλότατος είχεν ακριβώς μίαν δωδεκάδα, όσους συμβούλους είχε και ο δήμαρχος και απεφάνθη:

— Αφήστε τα παιδιά να παίζουν, καλέ, αυτό δεν βλάπτει. Φτάνει να μην το παρακάνουν.

* * * 
Πέντε ή εξ παιδιά του σχολείου, απ’ εκείνα τα οποία εκυνήγει ασπόνδως ο Τσηλότατος, είχον αναβεί εν συνοδεία του Μανωλιού του Ταπόη εις την επάνω γειτονιάν, την εσπέραν της παραμονής του Αγ. Βασιλείου κατ’ εκείνο το έτος.

Ο Μανωλιός ο Ταπόης, «το ’λεγε η καρδιά του, μια φορά». (Τοιούτον σχήμα συντάξεως, με την άδειαν όλων των γραμματικών, μας φαίνεται παραστατικόν δια τον άνθρωπον.) Ο Μανωλιός ο Ταπόης, αλλού επήγαιναν τα πόδια του, αλλού αι χείρες και αλλού το σώμα του. Πλην οι μυώνες του ήσαν ισχυροί, και ο γρόνθος της παραλύτου χειρός εκείνης έσφιγγεν ως μάγγανος.

Ανέβαιναν, και είχον και τον φόβον. Δεν ήτον η πρώτη φορά. Κατά τα προηγούμενα έτη, ο Μήτρος ο Τσηλότατος με το φουσάτον του, αν και μικρός ακόμα, τον είχε καταρημάξει τον πτωχόν τον Ταπόη, μαζί με τους προστατευομένους του. Την φοράν αυτήν, δύο ή τρεις εκ της συμμορίας του Μήτρου, οπού εφύλαγαν καραούλι, είχον κατοπτεύσει εις το φως της σελήνης μακρόθεν τους ερχομένους. Ήτο ως δύο ώρας μετά την δύσιν.

— Ο Μανώλης το Χταπόδι, έρχεται· μας φέρνει κελεπούρια, έδωκαν είδησιν εις τον Μήτρον τον Τσηλότατον.

— Είναι πολλοί; ηρώτησεν άλλος μάγκας, όστις ίστατο πλησίον του Μήτρου.

— Είναι πέντ’ έξι εφτά οχτώ· είναι καμιά δεκαριά... ως μια ντουζίνα, είπε το καραούλι.

— Σιώπα σύ! επετίμησεν ο Μήτρος τον ερωτήσαντα˙ δεν είναι δουλειά σου. Πού ’ν’ τοι;

— Κοντεύουν· ζυγώσανε.

— Στα πόστα σας, εσείς! Μαζώξετε πολλά βράχια, διέταξεν ο Τσηλότατος. Αν δεν σας πω εγώ, κανένας μη ρίξει!

Όταν επλησίασεν η συνοδεία, το φουσάτον ήτον ανυπόμονον να χυθεί εναντίον της. Αλλ’ ο Μήτρος διέταξε να μείνουν κρυμμένοι, «στα πόστα τους».

— Θα τους πάρουμε κατακοντά, εξηγήθη ο Μήτρος εις τον πλησιέστερόν του. Να ψωμώσουν πρώτα, κι ύστερα.

— Α! έκαμεν εκείνος.

Να ψωμώσουν, εννοούσεν ο Μήτρος να πάρουν λεπτά, αφού τραγουδήσουν εδώ εκεί στα σπίτια. Ύστερον θα τους ερίχνοντο, θα τους έπαιρναν τα λεπτά, και θα τους έδιδαν και ξύλο. Τα «βράχια», τα οποία είχον μαζέψει, θα εχρησίμευον μόνον αν τυχόν ετρέποντο εις ταχείαν φυγήν οι άλλοι.

Τα παιδία της Κάτω Ενορίας, μοιρασθέντα εις δύο, εισήλθον εις δύο μαγαζιά και ήρχισαν να τραγουδούν τον Αι-Βασίλη. Ο Μανώλης το Χταπόδι ίστατο εις τον παραστάτην της θύρας του ενός. Κατόπιν εισήλθον εις άλλα μαγαζιά, ακολούθως ανέβησαν εις γνώριμα σπίτια. Ο Μανώλης πάντοτε φρουρός της έξω θύρας.

Η συμμορία του Τσηλότατου πάντοτε αφανής τους παρηκολούθει εξόπισθεν, κρυμμένη εις τα στενά και εις τ’ αγκωνάρια των σπιτιών.

Μετά ώραν η συνοδεία του Μανώλη κατέβη πάλιν εις την κυρίαν οδόν. Ηκούετο ο βρόντος της τσέπης των παιδίων. Ο Ταπόης εκοίταζεν εδώ κι εκεί. Είχεν ακούσει ψιθυρισμούς δύο ή τρεις φοράς. Δεν εγνώριζε καλά τα κατατόπια. Υπωπτεύετο και ήθελε να ψάξει, να βεβαιωθεί. Δεν ήθελε ν’ αφήσει τα παιδιά μοναχά τους.

— Ο Τσηλότατος τί να γίνεται; είπε την στιγμήν αυτήν έν των παιδίων.

— Πώς δε μας θυμήθηκε;

— Να ο Τσηλότατος! ηκούσθη αίφνης φοβερά φωνή. Τσηλότατος Γιατρός!

Ήτο ο ίδιος ο Τσηλότατος, όστις εξεπήδησεν αίφνης από ένα χάλασμα και κατόπιν του έτρεξεν όλη η συμμορία.

— Τσηλότατος Γιατρός! επανέλαβον εν χορώ οι συμμορίται του˙ κάμετε όλοι το σκήμα! Τσηλότατος Γιατρός!

— Πιάστε σεις τα κελεπούρια! εφώναξεν ο Τσηλότατος. Το Χταπόδι το κοπανίζω ’γώ!
 
Εν ριπή οφθαλμού ευρέθησαν αντιμέτωποι ο Τσηλότατος και ο Ταπόης.

* * * 
Η μάχη ήρχισε. Πάραυτα ο πτωχός ο Ταπόης έφαγε δύο κατακεφαλιές, τρεις, τέσσαρες από την χείρα του φοβερού Τσηλότατου.

Δεν εφαίνετο η ελαχίστη πιθανότης, δεν υπήρχεν ελαχίστη ελπίς ότι (δέν) ήθελε την πάθει.

Το έν των παιδίων, το οποίον ήτο σχετικότερον του Ταπόη, εξεγλίστρησεν από τα χέρια του ενός μάγκα και επλησίασε σιγά εις τον Ταπόην.


Το παιδίον τούτο εννοούσε καλώς την γλώσσαν του Μανώλη. Ο προβλεπτικός Ταπόης του είχεν ειπεί δια γλώσσης και δια χειρονομίας:

— Άα γης Τότατο μάμι μίμι, έα ντά, χέι το αό χέι. (Τουτέστιν· άμα ιδείς τον Τσηλότατο να κοντεύει να με κάμει ψοφίμι, έλα κοντά να μου βάλεις το χέρι αυτό (το αριστερό) εις τον καρπόν του άλλου χεριού (του δεξιού).)

Κατά την κρίσιμον στιγμήν το παιδίον αυτό ενθυμήθη την σύστασιν, επλησίασεν εις τον Ταπόην κι εδοκίμασε να εκτελέσει την συνταγήν. Επέτυχε.

— Τί του έκαμες, βρε; Μάγια; ηρώτησαν οι άλλοι.

Μετά μίαν στιγμήν ο λαιμός του Τσηλότατου ευρίσκετο ως εν φοβερά αρπάγη εντός του σφιγκτού γρόνθου με τους γαμψούς όνυχας, της πελωρίας χειρός του Ταπόη. Ο Τσηλότατος άφήκε πνιγμένην κραυγήν.

Ήσπαιρεν, ηγωνία, εσφάδαζεν. Ολίγον ακόμη αν έσφιγγεν ο Ταπόης, δεν θα υπήρχε πλέον Τσηλότατος.

— Πόκυλου! έκραξε μόνον ο Ταπόης. (Χασαπόσκυλο!)

Τα παιδιά της συμμορίας, εκρέμασαν τα χέρια κάτω, και άφησαν τα «κελεπούρια». Δεν επρόφθασαν να ψάξουν τα θυλάκια.

Η συνοδεία από την Κάτω Ενορίαν ανεθάρρησε.

— Μπράβο, Μανώλη! Μπράβο!

Ολίγον ακόμη, και οι αμυντικοί θα ελάμβανον επιθετικήν στάσιν. Ο Τσηλότατος επνίγετο, ερρόγχαζεν, εξεψυχούσε. Τα μάτια του είχαν πεταχθεί έξω από τας κόγχας. Η ανταύγεια από τους λύχνους των μαγαζιών τα εδείκνυε τρομερά εις την νύκτα. Η σελήνη έλαμπεν εκεί επάνω υψηλά. Σιωπή και τρόμος και αγωνία.

Έν των παιδίων από την συμμορίαν έτρεφεν αληθή στοργήν προς τον Τσηλότατον. Τον ήγάπα ως αδελφοποιτόν. Το παιδίον τούτο είχεν ακούσει να λέγουν ότι ο Ταπόης, όταν συνέβη ποτέ ν’ ακούσει ότι η μήτηρ του αρρώστησεν έξαφνα, έτρεξεν έξαλλος εκ τρόμου και απελπισίας. Αίφνης του ήλθεν η ενθύμησις αυτή. Το παιδίον αυθορμήτως εφώναξε:

— Πεθαίν’ η μάννα σου, Μανώλη! Μανώλη, τρέχα, πεθαίν’ η μάννα σου!

* * *
 
 
Δια να σωθεί τις από τους οδόντας της Σκύλλης, τον παλαιόν καιρόν, έπρεπε να επικαλεσθεί την μητέρα του τέρατος. «Αυδάν δέ Κραταιίν, μητέρα της Σκύλλης, η μιν τέκε πήμα βροτοίσιν».

Εις τους καθ’ ημάς χρόνους, όσοι επικαλούνται τον Άγιον Φανούριον, οφείλουν να λέγουν: «Θεός σχωρέσ’ την μητέρα του Αγίου Φανουρίου! Θεός σχωρέσ' την!» Η σύμπτωσις μαρτυρεί απλώς πόσον κοινή είναι η προς την μητέρα φιλοστοργία, και εις τους Αγίους και εις τα τέρατα.

Ο Ταπόης ετρόμαξε, κατεπλάγη, ωχρίασεν. Επίστευσε προς στιγμήν το ψευδές άγγελμα˙ ηττήθη από το τέχνασμα το παιδαριώδες. Αφήκε τον λαιμόν τον οποίον αγρίως έσφιγγεν. Ο Τσηλότατος εγλύτωσεν ευθηνά, την βραδιάν εκείνην.

Τα παιδιά της συμμορίας είχον αρχίσει να διασκορπίζονται. Οι δύο γείτονες καταστηματάρχαι επήραν είδησιν εν τω μεταξύ. Εξήλθον με φωνάς και μ’ επιπλήξεις. «Τ’ είν’ εδώ; Τί γίνετ’ εδώ;»

Ο Τσηλότατος, ζαλισμένος, έπεσεν εις μίαν γωνίαν, δια να αναλάβει πνοήν. Και τα λοιπά παιδία, εκτός εκείνου του αφοσιωμένου, όστις είχεν επινοήσει και εκτελέσει το τέχνασμα, ετράπησαν εις φυγήν.

Ο Μανώλης μετά της συνοδείας του κατήλθον προς την ενορίαν των. Όλα τα παιδιά ήσαν υπερήφανα και καμαρωμένα. Αυτήν την χρονιάν, εξήλθον νικηταί από τον αγώνα. Ο Μανώλης ήτον εντροπιασμένος, διότι επίστευσε το ψευδολόγον παιδίον.

— Δεν πειράζει· τον επαρηγόρησεν ο Βαγγέλης, εκείνος όστις εγνώριζε την γλώσσαν του, και όστις είχεν εκτελέσει το πείραμα της εμβολής και της κατευθύνσεως της χειρός.

— Καλύτερα που σε γέλασε, παρά να σου το ’λεγε αλήθεια και να λες πάλι, καθώς την άλλη φορά, — θυμάσαι;— πού κινδύνεψε ν’ αποθάνει η μάννα σου: «Πα μένη! πα-νταμένη! (Πάει, καημένη! πανταπάει, κατακαημένη!)

 (1899) 
 
πηγή: http://www.sarantakos.com/

Από την κριτική έκδοση του Ν.Δ.Τριανταφυλλόπουλου με κάποιον επιπλέον εκσυγχρονισμό της ορθογραφίας (υποτακτική, μονοτονικό).

Η ιστορία της Βασιλόπιτας


Βιεννέζικη βασιλόπιταΤο κόψιμο της βασιλόπιτας είναι από τα ελάχιστα αρχέγονα έθιμα που επιβιώνουν
 
Η αναζήτησή μας για τις ρίζες του εθίμου της βασιλόπιτας, μας οδηγεί πίσω, στην αρχαιότητα, στις προσφορές άρτου ή και μελιπήκτων των αρχαίων ημών προγόνων, προς τους θεούς, κατά τη διάρκεια εορτών. Αναφέρει ο λαογράφος Φίλιππος Βρετάκος (“Οι δώδεκα μήνες του έτους και αι κυριώτεραι εορταί των”):

“Οι πρόγονοί μας εις την αρχαιότητα κατά τας μεγάλας αγροτικάς εορτάς προσέφερον εις τους θεούς, ως απαρχήν, έναν άρτον. Επί παραδείγματι κατά την εορτήν του θερισμού, που ελέγετο Θαλύσια και ήτο αφιερωμένη εις την Δήμητρα, κατασκευάζετο από το νέον σιτάρι ένας μεγάλος εορταστικός άρτος (ένα καρβέλι), που ελέγετο “Θαλύσιος άρτος”, κατά δε την προς τιμήν Απόλλωνος εορτήν των Θαργηλίων εψήνετο, κατά το έθιμον,ο “θάργηλος άρτος”.


Στο Σέλινιο Χανίων, για παράδειγμα, ζυμώνονταν με λάδι, αλεύρι, ζάχαρη και πολλά μυρωδικά, σύμβολα της αφθονίας των οικογενειακών αγαθών. Και μόλις την έστρωνε η νοικοκυρά στο ταψί, σχεδίαζε στην όψη της με πιρούνι τσιμπητό σταυρό και άλλα πλουμίδια, που σκοπό είχαν να εξορκίσουν το κακό μάτι. Παρόμοια πίτα, με ζάχαρη και μυρωδικά, ετοίμαζαν και στις Κυδωνίες. Κι επί πλέον με κλειδί τη στόλιζαν με παράξενα σχήματα, για να κλειδώσουν την κακογλωσσιά, ενώ με δαχτυλήθρα, σύμβολο της νοικοκυροσύνης, γέμιζαν με σχέδια τα ενδιάμεσα κενά, για να είναι οι γυναίκες του σπιτιού γερές και προκομμένες.

Γλυκές βασιλόπιτες συνήθιζαν κυρίως στα αστικά κέντρα, αλλά και σε αρκετές αγροτικές περιοχές της πατρίδας μας. Τα υλικά ήταν περίπου τα ίδια. Ποίκιλε μόνο, από τόπο σε τόπο και από οικογένεια σε οικογένεια, ο τρόπος διακόσμησής της, “τα γράμματα” όπως έλεγαν. Στολίδια δηλαδή από ζυμάρι, που το καθένα αντιστοιχούσε σε μια ευχή, έναν πόθο ή μια λαχτάρα. Ετσι η γυναίκα του γεωργού “έγραφε” στην πίτα το αλέτρι, τα ζωντανά, τα στάχυα, τα σακιά με το γέννημα, για να τα ευλογεί ο Αι-Βασίλης και να δώσει η χάρη του πλούσια σοδειά. Η γυναίκα του τσέλιγκα το μαντρί, τα πρόβατα, τα σκυλιά, τις καρδάρες με το γάλα. Η γυναίκα του αμπελουργού τα κούτσουρα, το βαρέλι, το πατητήρι και ό,τι άλλο ποθούσε η καρδιά της να ευλογεί ο καλοσυνάτος Αγιος.

Η παραδοσιακή Μικρασιάτικη βασιλόπιτα ήταν πολύ εντυπωσιακή σε εμφάνιση και γεύση. Εμοιαζε με ένα μεγάλο τραγανό πεντανόστιμο μπισκότο στολισμένο με δικέφαλο αετό στη μέση, ενδόμυχο ίσως πόθο και ευχή για εθνική νεκρανάσταση και ανασύσταση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Η Κωνσταντινουπολίτικη πάλι βασιλόπιτα ήταν γλυκιά, φουσκωτή, αρωματισμένη με χίλια δυο μπαχαρικά και έφερε στο μέσον μεγάλο Β, το αρχικό του Αι- Βασίλη, ή το αρχικό του ονόματος του νοικοκύρη, ενώ γύρω χαραγμένα ξόμπλια με το ψαλίδι, παρέπεμπαν σε πουλιά με ανοιγμένα φτερά.

Όμως η περισσότερο συνηθισμένη πατροπαράδοτη ελληνική πρωτοχρονιάτικη πίτα ήταν η αλμυρή, πολύφυλλη και με κύριο στοιχείο γέμισης το κρέας, όπου τις ενδόμυχες ευχές και τον βαθύτερο συμβολισμό δεν έκρυβε η διακόσμηση. Αλλωστε δεν έμεναν περιθώρια για στολίδια, αφού πάνω και κάτω είχε αλλεπάλληλα καλοβουτυρωμένα φύλλα, που κατά τόπους τα ονόμαζαν “πέταρα”. Το πολύ-πολύ το επιφανειακό φύλλο, αισθητά μεγαλύτερο, ρίχνονταν κυματιστό, ώστε η επιφάνεια της πίτας να είναι πλούσια, ανάγλυφη, κυματιστή εκφράζοντας έτσι την ευχή για αφθονία των οικιακών αγαθών, σαν το κύμα της απέραντης θάλασσας. Στην αλμυρή πίτα οι ευχές, τα μαντέματα και οι συμβολισμοί εκφράζονταν κυρίως με τα “σημάδια”, που θα έκρυβε η νοικοκυρά στη βάση της ,πέρα από το πατροπαράδοτο νόμισμα για τον τυχερό του χρόνου.

Ετσι, για παράδειγμα, η ηπειρώτικη παράδοση απαιτούσε βασιλόπιτα με κοτόπουλο, χοντροκομμένο αρνίσιο κιμά ή ολόκληρα κομμάτια χοιρινό κρέας ,ανάμικτα με τραχανά, πράσα και αυγά. Και εκτός από το νόμισμα, ανάλογα με το επάγγελμα των μελών της οικογένειας, σαν “σημάδια”, μικρό ξυλάκι για υγεία των αγωγιατών, μικρό κουκουνάρι για τους ξυλοκόπους, φύλλο πουρνάρι για τον τσομπάνο, άχυρο για τον γεωργό, σταυρουδάκι για το καλό του σπιτιού ή διάφορους καρπούς, όπως σπυρί στάρι, κουκί, φασόλι, καλαμπόκι και ό,τι άλλο ποθούσε η καρδιά τους να ευλογεί και να χιλιάζει η χάρη του Αι- Βασίλη.

Στη Δυτική Μακεδονία και στη Θράκη, όταν έρχονταν ο καιρός, να μοιράσει ο πατέρας της μεγάλης πατριαρχικής οικογένειας το βιός του στους γιους, άφηνε στη χάρη του Αι-Βασίλη να κρίνει το τι έπρεπε να πάρει ο καθείς. Ετσι στη μεγάλη βασιλόπιτα τα “σημάδια” δεν έμπαιναν για ευχή, αλλά για "τάξιμο". Και τα κομμάτια της τη χρονιά εκείνη τα ονόμαζαν “φιλιά”. Σ΄ όποιου γιου το “φιλί” έπεφτε το νόμισμα, θα έπαιρνε το σπίτι. Σ΄ όποιου το φασόλι, το ποτιστικό χωράφι. Το στάρι, το ξηρικό χωράφι. Η κληματόβεργα, το αμπέλι. Το άχερο τα ζωντανά κ.λ.π. Αλλά και η κοπή της βασιλόπιτας γίνονταν με αληθινή ιεροπρέπεια. Πρώτα ο νοικοκύρης την έστρεφε τρεις φορές στο όνομα της Αγίας Τριάδος. Επειτα έκανε με κλειδί, με μαχαίρι ή με πιρούνι τρεις φορές το σημείο του σταυρού, για να κόβεται η κακογλωσσιά, να κλειδώνονται τα κακά στόματα ή να αποτρέπεται το κακό μάτι. Και την ώρα ακριβώς, που άλλαζε ο χρόνος, άρχιζε να ονοματίζει τα κομμάτια, με καθιερωμένη πάντα σειρά Πρώτο ήταν του Αι-Βασίλη. Επειτα του Χριστού και της Παναγίας, του σπιτιού και στη σειρά όλων των μελών της οικογένειας, κατά ηλικία, αρχίζοντας από τους μεγαλύτερους και καταλήγοντας στα παιδιά. Κομμάτι έκοβε και για τους φτωχούς, τα ζωντανά, τα χωράφια και τα αμπέλια, το μύλο και τη βάρκα, γιατί όλα έπρεπε να πάρουν την ευλογία του Αι-Βασίλη. Και σαν απόσωνε τον εορταστικό δείπνο η οικογένεια, ο νοικοκύρης κατέβαινε στο στάβλο, να ταΐσει την πίτα τους στα ζωντανά, ενώ την επαύριο θριμάτιζε και σκορπούσε το δικό τους κομμάτι στα κτήματα και στα αμπέλια.

Σε μερικούς τόπους, όπως στην Κάρπαθο και τη Σκύρο, έπλαθαν ξεχωριστή πίτα για τα μεγάλα ζώα, τους πολύτιμους συνεργάτες του νοικοκύρη στον καθημερινό μόχθο, την οποία ονόμαζαν “βουόπιτα” ή “βοδόκλουρα” και θριματισμένη, με λίγο αλάτι, τους την τάιζαν ανήμερα της πρωτοχρονιάς. Στα Χάσια, ξεχωριστή πίτα έπλαθαν και για τον τσομπάνο, τον βοσκό των προβάτων. Αφού η οικογένεια θα είχε κόψει τη δική της πίτα, λίγο μετά τα μεσάνυχτα οι άντρες του σπιτιού πήγαιναν στη στάνη να κόψουν και την πίτα του τσομπάνου και μαζί του τραγουδούσαν και γελούσαν και χόρευαν ως το πρωί σε πασίχαρο γλέντι, που το σεκοντάριζαν τα βελάσματα των προβάτων και των κατσικιών. Στην πίτα εκείνη το νόμισμα δεν είχε καμιά σημασία. Αντ΄ αυτού έβαζαν ένα κουλουριασμένο ξυλάκι, που το έλεγαν “μαντρί” και το θεωρούσαν σαν κάτι ιερό. Γι' αυτό κι όποιος το εύρισκε, το παράχωνε στη στάνη, σε μέρος που δεν θα το πατούσαν άνθρωποι και ζώα.

Στην αρχοντική Σιάτιστα η παράδοση ήθελε δύο βασιλόπιτες. Μιά γλυκιά και μια αλμυρή με φύλλα. Την γλυκιά έκοβαν τα μεσάνυχτα, στην αλλαγή του χρόνου, για να τους φέρει γλυκές μέρες. Την αλμυρή, που περιείχε και το ασημένιο νόμισμα “το δώρο”, όπως το έλεγαν, την ονόμαζαν “του σπιτιού”, την έκοβαν στο εορταστικό μεσημεριανό τραπέζι της πρωτοχρονιάς και ο τυχερός άναβε με το νόμισμα λαμπάδα για το καλό όλης της οικογένειας. Η πίτα εκείνη περιείχε επί πλέον και σταυρουδάκι από χλωρά κλαράκια για υγεία και ευτυχία.



πηγή: http://www.24grammata.com/

Πρωτοχρονιάτικα Καραβάκια στη Χίο. Μια αναδρομή

 
Τραμπούκα σε φωτογραφία Π.Παπαχατζιδάκη- Φωτ. αρχείο Μουσείου Μπενάκη
Τραμπούκα σε φωτογραφία Π.Παπαχατζιδάκη –
Φωτ. αρχείο Μουσείου Μπενάκη

της Στέλλας Τσιροπινά
 
Από τις υπάρχουσες λαογραφικές καταγραφές, αλλά και τις ενθυμήσεις των γεροντότερων προκύπτει ότι στη Χίο υπήρχαν ποικίλοι τύποι πρωτοχρονιάτικων εορταστικών περιηγήσεων στις μικρές ή μεγαλύτερες γειτονιές ή κοινότητες, οι οποίες, ως προς το χαρακτήρα τους ήταν στενά συνδεδεμένοι και με την ηλικία των καλαντιστών.
 
Για παράδειγμα, τα μικρότερα αγόρια έβγαιναν από το απόγευμα μέχρι το βράδυ της παραμονής με τη συνοδεία πήλινης «τραμπούκας», τυμπάνου (τουμπιού) ή καλαμένιας φλογέρας που ονόμαζαν «παγιαύλι» (<πλαγίαυλος) –σπανιότατα έβγαιναν κοριτσάκια σε ορισμένα χωριά, όπως τα Καρδάμυλα, για να τραγουδήσουν τα κάλαντα.
 
Οι νέοι, πάλι, που ήταν όμως σε ηλικία γάμου, οι ονομαζόμενοι «λεύτεροι» ή «λεύτερα», έψαλλαν κάλαντα με συνοδεία μουσικών οργάνων, από την εποχή ακόμη της οθωμανικής κατοχής του νησιού, επιστρατεύοντας και επαγγελματίες μουσικούς που πληρώνονταν από τις εισπράξεις της εορταστικής περιήγησης. Τα συνοδευτικά όργανά τους ήταν συνήθως η γκάιντα, το ούτι, το κλαρίνο, το βιολί, το σαντούρι. Έβγαιναν το βράδυ, κατά τα μεσάνυχτα της παραμονής, αλλά και ανήμερα της Πρωτοχρονιάς. Τέλος, οι έγγαμοι ώριμοι, παράλληλα με τα «λεύτερα», έκαναν τις επισκέψεις τους από σπίτι σε σπίτι για να κεραστούν και να ευχηθούν.
 
Οι όμιλοι με τα «βαποράκια», πάντως, κατατάσσονταν σε μια ιδιαίτερη κατηγορία αγερμών- έτσι ονομάζονται οι εορταστικές αυτές περιηγήσεις- όπου κυριαρχούσε η εφηβική και μετεφηβική ηλικία, χωρίς να αποκλείεται και η συμμετοχή μελών που ανήκαν στην κατηγορία των «λεύτερων», δηλαδή των άγαμων, αλλά ακόμη και των έγγαμων.

Πάντως, ο καταλύτης που διαφοροποίησε το περιεχόμενο των καλάντων και μετέτρεψε παράλληλα –πριν ακόμη και από τους βαλκανικούς πολέμους– το χιώτικο αγιοβασιλιάτικο καράβι σε ομοίωμα πολεμικού πλοίου ήταν ο πόθος της απελευθέρωσης του νησιού, η οποία, όταν τελικά πραγματοποιήθηκε, γιορτάσθηκε, όπως ήταν φυσικό, και με τον κατάπλου μεγάλου αριθμού πολεμικών πλοίων, έξω από το λιμάνι της, αλλά και σε όλη την ευρύτερη θαλάσσια περιοχή ανάμεσα στο νησί και την απέναντι μικρασιατική ακτή. Αλλά και καθ’ όλη τη διάρκεια των βαλκανικών πολέμων, όσο και μετέπειτα, τα πολεμικά αυτά πλοία ήταν συνηθισμένη εικόνα που λειτουργούσε ως ισχυρό ερέθισμα για την αναπαραγωγή και τη στερέωση του εθίμου.

Ενδεικτική αναφορά στο όνομα ενός τέτοιου ομοιώματος υπάρχει μάλιστα και στην τοπική εφημερίδα «Νέα Χίος» (αρ. φ. 322 / 5-1-1914), όπου εκτός τού ότι επισημαίνεται ο μεγάλος αριθμός των περιφερόμενων ευετηριακών πλοιαρίων, σημειώνεται επίσης ότι:

(. . .) ένα από τα βαπόρια τα οποία περιφέρουν τα παιδιά έφερε το όνομα «Αυλών». Ωραία έμπνευσις των μικρών ελληνοπαίδων μας. Ο Αυλών μας, βέβαια, ο ελληνικότατος δεν πρέπει να λησμονείται, καθώς και τόσα άλλα μέρη, τα οποία η άδικος διπλωματία μάς εστέρησεν.
 
Από την εξαιρετική ιστοσελίδα της Χίου, "Απλωταριά". Μελετήστε όλο το κείμενο στον παρακάτω σύνδεσμο: http://www.aplotaria.gr/protoxroniatika-karavakia-tsiropina/

Συστηματική διακίνηση «φέτας μαϊμού» στο Βέλγιο μέσω ευρωπαϊκών χωρών


Συστηματική διακίνηση «φέτας μαϊμού» στο Βέλγιο μέσω ευρωπαϊκών χωρών Στέφανος Παπαπολυμέρου
(papapolimerou@paseges.gr)

Την, σε σχεδόν συστηματική βάση, εμφάνιση τυροκομικών προϊόντων που παραβιάζουν την ευρωπαϊκή νομοθεσία κάνοντας κατάχρηση ελληνικών ονομασιών ΠΟΠ και ΠΓΕ, με πλέον συνήθη μορφή κατάχρησης το προϊόν «φέτα», το οποίο εμφανίζεται σε μεγάλες αλυσίδες του λιανεμπορίου, αλλά και σε άλλα, μικρότερα σημεία διάθεσης, σημειώνει το Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της Πρεσβείας μας στο Βέλγιο.
 
Όπως αναφέρεται σχετικά σε επικαιροποιημένη μελέτη της βελγικής αγοράς τυριών, του τρέχοντος Δεκεμβρίου, το Γραφείο παρεμβαίνει σε όλες τις περιπτώσεις που έχει διαπιστώσει ή του έχουν καταγγελθεί, ενημερώνοντας τις βελγικές αρχές, οι οποίες ανταποκρίνονται και διενεργούν σχετικούς ελέγχους.
 
Το αποτέλεσμα είναι τα προϊόντα που κάνουν κατάχρηση της ονομασίας «φέτα» να αποσύρονται σε συμμόρφωση με τις επιταγές και υποδείξεις της διοίκησης, ωστόσο αρκετές φορές αργότερα επανεμφανίζονται και επαναλαμβάνουμε την διαδικασία.
 
Το Γραφείο μας έχει κατά τα προηγούμενα χρόνια, εκτεταμένη εν θέματι αλληλογραφία με τις βελγικές αρχές και ενημερώνει πλήρως τις ελληνικές υπηρεσίες (Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων / Διεύθυνση Συστημάτων Ποιότητας, Βιολογικής Παραγωγής & Γεωγραφικών Ενδείξεων, Υπ. Εξωτερικών, ΜΑ Ε.Ε.), τις οποίες και συμβουλεύεται αναφορικά με τις ακολουθητέες διαδικασίες εάν υπάρχει ανάγκη.
 
Οι παρεμβάσεις προς τις βελγικές αρχές είναι κατά κανόνα επιτυχημένες, υπό την έννοια ότι αυτές διενεργούν –έστω και με κάποια χρονική καθυστέρηση- ελέγχους, προς τα αποτελέσματα και τις υποδείξεις των οποίων συμμορφώνονται οι βελγικές επιχειρήσεις που διαθέτουν τα προϊόντα με παραπλανητικές ενδείξεις.
 
Ταυτόχρονα, παρακολουθεί διαρκώς την κατάσταση σε όλα τα προϊόντα ελληνικού ενδιαφέροντος τουλάχιστον στις μεγάλες λιανεμπορικές αλυσίδες, ενώ αξιοποιεί και πληροφορίες που μας περιέρχονται από ιδιώτες καταγγέλλοντες.
 
 
Ζήτημα η ταξινόμηση της φέτας στα βελγικά στατιστικά
 
Από την επεξεργασία των βελγικών στατιστικών στοιχείων η εν λόγω μελέτη διαπιστώνει ότι αναφέρονται τόσο σε εισαγωγές, αλλά και σε εξαγωγές του Βελγίου υπό δασμολογικό κωδικό 04069032 που αντιστοιχεί στην φέτα.
 
Για το ζήτημα αυτό, το Γραφείο μας απηύθυνε ήδη προ διετίας ερώτημα στη βελγική στατιστική υπηρεσία, η οποία μας διευκρίνισε ότι πρόκειται περί επανεξαγωγών φέτας ελληνικής προέλευσης στις περισσότερες περιπτώσεις.
 
Τούτο ενδεχομένως αληθεύει όσον αφορά τις βελγικές εισαγωγές φέτας ελληνικής προέλευσης από την Γερμανία, τις οποίες διαπιστώνουν και τα στελέχη του Γραφείου ΟΕΥ της Πρεσβείας μας με βάση την παρουσία ελληνικής φέτας στην Βελγική αγορά με γερμανικές ετικέτες.
 
Οι εν λόγω εισαγωγές από Γερμανία μάλλον εξηγούν την ραγδαία αύξηση του μεριδίου αγοράς της Γερμανίας στις συνολικές βελγικές εισαγωγές φέτας.
 
Ωστόσο, δύσκολα μπορεί να γίνει πιστευτό ότι πρόκειται για επανεξαγωγές ελληνικής φέτας στην περίπτωση προϊόντων που προέρχονται από χώρες όπως η Δανία.
 
Το 2014 τα βελγικά στατιστικά εμφανίζουν εξαιρετικά αυξημένες βελγικές εισαγωγές φέτας ύψους 3,33 εκατ. από Γερμανία και 2,43 εκατ. € από Γαλλία, καθώς και μικρότερες αξίες από τις Δανία (761,7 χιλ. €), Ιταλία (116,5 χιλ. €), Ολλανδία (152,2 χιλ. €) και Βρετανία (23,6 χιλ. €).
 
Εμφανίζουν επίσης εξαγωγές του Βελγίου σε φέτα συνολικού ύψους 681,47 χιλ. € (έναντι 254,83 χιλ. € το 2013, 1,19 εκατ. € το 2012, 1,65 εκατ. € το 2011, 2,58 εκατ. € το 2010, 2,56 εκατ. € το 2009 και 1,18 εκατ. € το 2008).
 
Οι εξαγωγές αυτές κατευθύνονται κατά κύριο λόγο προς Ολλανδία, Λουξεμβούργο και Γαλλία.
 

Νάουσα. Απόκτηση διατηρητέου από το Δήμο


 Υπογράφηκε η εξαγορά του διατηρητέου κτιρίου επί της οδού Βενιζέλου από την Τράπεζα Πειραιώς. Με χρηματοδότηση του Πράσινου Ταμείου («Συνεχιζόμενο προς χρηματοδότηση Πρόγραμμα για την Απόκτηση και Διαμόρφωση Ελευθέρων Κοινόχρηστων Χώρων και Διατηρητέων Κτιρίων στις πόλεις 2014-Α.Π.4» (ΑΔΑ: 6ΔΞ646Ψ844-1Γ2), γίνεται περιουσία του λαού της Νάουσας ένα στολίδι της αρχιτεκτονικής της πόλης.
 
Ολοκληρώθηκε έτσι επιτυχώς μια ακόμη προσπάθεια για να διαφυλάξουμε την πολιτιστική μας κληρονομιά. Στόχος της δημοτικής αρχής η αξιοποίηση του κτιρίου ως Κέντρου Τουριστικής Πληροφόρησης και Προβολής Τοπικών Προϊόντων. Με συνέπεια, μεθοδικότητα και αποτελεσματικότητα, η δημοτική αρχή συνεχίζει τον σχεδιασμό της για την αξιοποίηση του αρχιτεκτονικού πλούτου της πόλης μας.


πηγή: http://www.alli-apopsi.gr/

Ανατολής της Γης πάνω από τη Σελήνη!

 
perierga.gr - Ανατολής της Γης πάνω από τη Σελήνη!
 
 
H φωτογραφία με τίτλο “Earthrise” είναι ίσως η διασημότερη διαστημική εικόνα στην ιστορία της ΝASA, γνωστή και ως η “Ανατολή της Γης”. Η μνημειώδης εικόνα τραβήχτηκε παραμονή Χριστουγέννων του 1968 από το πλήρωμα του Απόλλων 8, ενώ βρισκόταν σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη.
 
Σήμερα η ΝASA έδωσε στη δημοσιότητα μια νέα συγκλονιστική εκδοχή, στην οποία είναι καταγεγραμμένη μια ακόμη ανατολή του πλανήτη. Αυτήν τη φορά η εικόνα λήφθηκε από το Lunar Reconnaissance Orbiter, ένα διαστημικό σκάφος που μελετά το φεγγάρι από το 2009 όταν η ομάδα του έστρεψε την κάμερα προς τη Γη και την απαθανάτισε σε μια σειρά διαδοχικών εικόνων που συνθέτουν το καθηλωτικό, υψηλής ανάλυσης μωσαϊκό.
 
 
 

Κανονισμός Ξυλείας – Αρμόδιες αρχές και διενέργεια ελέγχων

 
xuleia
 
Με την ΚΥΑ 134627/5835/23-12-2015 που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ (Β´ 2872) καθορίζονται οι αρμόδιες αρχές και θεσπίζονται τα αναγκαία μέτρα και διαδικασίες με σκοπό την εφαρμογή του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 995/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ης Οκτωβρίου 2010 «για τη θέσπιση των υποχρεώσεων των φορέων εκμετάλλευσης που διαθέτουν ξυλεία και προϊόντα ξυλείας στην αγορά», γνωστός ως κανονισμός της ΕΕ για την ξυλεία.

Στόχος είναι η διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης εθνικής στρατηγικής και συντονισμένης εφαρμογής των σχετικών Κανονισμών, από όλες τις αρμόδιες εμπλεκόμενες δημόσιες αρχές, τους φορείς εκμετάλλευσης, τους εμπόρους και τους οργανισμούς παρακολούθησης, ώστε να συμβάλλει η χώρα μας στην παρεμπόδιση και την καταπολέμηση του εμπορίου της παράνομα υλοτομημένης ξυλείας.

Με
εγκύκλιο που εξέδωσε η ∆ιεύθυνση Προγραμματισμού και ∆ασικής Πολιτικής της Γενικής ∆ιεύθυνσης Ανάπτυξης και Προστασίας ∆ασών & Αγροπεριβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος, δίνονται αναλυτικές πληροφορίες και διευκρινίσεις για το κανονισμό της ΕΕ για την ξυλεία αλλά και για την ΚΥΑ 134627/5835/23-12-2015.
 
 
Τι είναι ο κανονισμός της ΕΕ για την ξυλεία (Κανονισμός Ξυλείας);
 
Ο Κανονισμός Ξυλείας της ΕΕ [Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 995/2010 – (European Union Timber Regulation – EUTR)] αποσκοπεί στη μείωση της παράνομης υλοτομίας με την εξασφάλιση ότι δεν μπορεί να πωλείται στην ΕΕ καμία παράνομη ξυλεία ούτε κανένα προϊόν παράνομης ξυλείας. Ο κανονισμός αυτός θεσπίσθηκε στο πλαίσιο του Σχεδίου ∆ράσης της ΕΕ για την Επιβολή της ∆ασικής Νομοθεσίας, τη ∆ιακυβέρνηση και το Εμπόριο (Action Plan for Forest Law Enforcement, Governance and Trade-FLEGT).
 
Ο Κανονισμός Ξυλείας της ΕΕ τέθηκε σε ισχύ στις 3 Μαρτίου 2013 και απαγορεύει σε επιχειρηματικούς φορείς στην Ευρώπη να διαθέτουν παράνομα υλοτομημένη ξυλεία και προϊόντα που προέρχονται από παράνομη ξυλεία στην αγορά της ΕΕ. Ως «νόμιμη» ξυλεία ορίζεται η ξυλεία που παράγεται σε συμμόρφωση με τους νόμους της χώρας όπου γίνεται η συγκομιδή της.
 
 
Βασικό περιεχόμενο του Κανονισμού
 
Σύμφωνα με το Κανονισμό για την ξυλεία της ΕΕ, η διάθεση παράνομα υλοτομημένης ξυλείας και προϊόντων τέτοιου είδους ξυλείας στην αγορά της ΕΕ απαγορεύεται. Ο Κανονισμός για την ξυλεία ισχύει για το ξύλο και τα προϊόντα ξύλου που διατίθενται για πρώτη φορά στην αγορά της ΕΕ. Αντιμετωπίζει το εμπόριο παράνομα υλοτομημένης ξυλείας και προϊόντων ξυλείας επιβάλλοντας τρεις βασικές υποχρεώσεις:

1.
Η για πρώτη φορά διάθεση παράνομα υλοτομημένης ξυλείας και προϊόντων τέτοιου είδους ξυλείας στην αγορά της ΕΕ, απαγορεύεται.
2. Οι φορείς εκμετάλλευσης της ΕΕ -εκείνοι που διαθέτουν προϊόντα ξυλείας στην αγορά της ΕΕ για πρώτη φορά- οφείλουν να ασκούν «δέουσα επιμέλεια».
3. Οι έμποροι -εκείνοι που αγοράζουν ή πωλούν ξυλεία και προϊόντα ξυλείας που διατίθενται ήδη στην αγορά- είναι υποχρεωμένοι να διατηρούν πληροφορίες σχετικά με τους προμηθευτές και τους πελάτες τους για να διευκολύνεται η ιχνηλασιμότητα της ξυλείας.
 
 
Εκτός πεδίου εφαρμογής (Ποιοι τύποι ξυλείας και προϊόντων της δεν περιλαμβάνονται;)
 
∆εν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Κανονισμού ξυλείας τα παρακάτω προϊόντα ξυλείας και τύποι ξυλείας. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ο παρακάτω κατάλογος δεν είναι εξαντλητικός:
- ανακυκλωμένα προϊόντα,
- Το τυπωμένο χαρτί, όπως βιβλία, περιοδικά και εφημερίδες,
- Τα υλικά συσκευασίας που περιέχουν εμπορεύματα και χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την υποστήριξη, προστασία ή μεταφορά άλλου προϊόντος,
- Μερικά προϊόντα από μπαμπού και ψάθα,
- Η ξυλεία που αγοράζεται ή πωλείται από ιδιώτες για προσωπική τους χρήση,
- Άλλα προϊόντα που δεν περιλαμβάνονται στο παράρτημα *.

* Για να μάθουν εάν ή όχι ένα προϊόν καλύπτεται, οι εισαγωγείς θα πρέπει να συμβουλεύονται τη Συνδυασμένη Ονοματολογία που παρατίθεται στο παράρτημα Ι του Κανονισμού του Συμβουλίου (ΕΟΚ) 2658/87.
 
 
Αρμόδιες αρχές
 
Αρμόδιες αρχές για την εφαρμογή των διατάξεων του Κανονισμού της ΕΕ για την ξυλεία ορίζονται:
 
- ως Κεντρική Αρμόδια Αρχή Κανονισμού Ξυλείας ορίζεται η ∆ιεύθυνση Προγραμματισμού και ∆ασικής Πολιτικής της Γενικής ∆ιεύθυνσης Ανάπτυξης και Προστασίας ∆ασών & Αγροπεριβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Η εν λόγω ∆ιεύθυνση, δια του Τμήματος ∆ιακίνησης και Εμπορίας ∆ασικών Προϊόντων και Ειδών CITES, καθίσταται υπεύθυνη και έχει ρόλο συντονιστή, για την συνολική και ενιαία εφαρμογή από όλες τις συναρμόδιες αρχές και φορείς, των ανωτέρω σχετικών Κανονισμών και της ΚΥΑ.
- ως Περιφερειακές Αρμόδιες Αρχές Κανονισμού Ξυλείας ορίζονται οι ∆ιευθύνσεις ∆ασών των Αποκεντρωμένων ∆ιοικήσεων. Σε κάθε Αποκεντρωμένη ∆ιοίκηση όπου υφίσταται ∆/νση ∆ασών άνευ ∆ασαρχείου, με αποτέλεσμα αυτή να είναι ταυτόχρονα και Φορέας Εκμετάλλευσης, ορίζεται ως αρμόδια Περιφερειακή Αρχή η οικεία ∆/νση Συντονισμού και Επιθεώρησης ∆ασών.
 
 
Διενέργεια ελέγχων
 
Οι αρμόδιες περιφερειακές αρχές διενεργούν ελέγχους σε Οργανισμούς Παρακολούθησης, σε Φορείς Εκμετάλλευσης και σε Εμπόρους.

Στους Οργανισμούς Παρακολούθησης οι έλεγχοι διενεργούνται τουλάχιστον μία φορά κάθε δύο έτη.

Στους Φορείς Εκμετάλλευσης οι έλεγχοι διενεργούνται είτε βάσει περιοδικά αναθεωρούμενου προγράμματος και με γνώμονα τον κίνδυνο, είτε εκτάκτως βάσει σχετικών πληροφοριών, συμπεριλαμβανομένων βάσιμων ανησυχιών τρίτων μερών, σχετικά με τη συμμόρφωση ενός φορέα εκμετάλλευ­σης προς τον κανονισμό της ΕΕ για την ξυλεία.
 
Στους Εμπόρους οι έλεγχοι διενεργούνται είτε βάσει περιοδικά αναθεωρούμενου προγράμματος και με γνώμονα τον κίνδυνο, είτε εκτάκτως βάσει σχετικών πληροφοριών, και αποσκοπούν στην διαπίστωση της τήρησης των εκ μέρους τους υποχρεώσεων διατήρησης πληροφοριών για την ιχνηλασιμότητα της ξυλείας και των προϊόντων της, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 5 του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 995/2010.
 
Οι Έμποροι οφείλουν να παρέχουν, εφόσον τους ζητηθεί, όλες τις πληροφορίες που ορίζονται στο άρθρο 5 του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 995/2010 και τα σχετικά αποδεικτικά έγγραφα αυτών.
 
Οι Αρμόδιες Αρχές δύνανται να ζητούν τη συνδρομή της Ελληνικής Αστυνομίας και της αρμόδιας κατά περίπτωση Υπηρεσίας της Γενικής Γραμματείας ∆ημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών, στο πλαίσιο των ελέγχων συμμόρφωσης με τον Κανονισμό Ξυλείας, των Φορέων Εκμετάλλευσης, των Οργανισμών Παρακολούθησης, και των Εμπόρων.
 
 
Περιφερειακά Συνεργεία Ελέγχου

Με αποφάσεις των Συντονιστών των Αποκεντρωμένων ∆ιοικήσεων, μετά από εισήγηση των Γενικών ∆ιευθύνσεων ∆ασών και Αγροτικών Υποθέσεων των Αποκεντρωμένων ∆ιοικήσεων συστήνονται ένα ή περισσότερα τριμελή συνεργεία με σκοπό την αποτελεσματική διενέργεια των ελέγχων.
 
 
Συγκροτούνται από:

- δύο ∆ασολόγους ή ∆ασοπόνους της αρμόδιας Περιφερειακής Αρχής, μετά του αναπληρωτή τους, ο ένας εκ των οποίων ορίζεται επικεφαλής του συνεργείου και
- ένα υπάλληλο της ∆ιεύθυνσης Ανάπτυξης της Περιφέρειας, ο οποίος ορίζεται από τον οικείο Περιφερειάρχη, μετά του αναπληρωτή του.
 
Ο επικεφαλής του συνεργείου ελέγχου είναι υπεύθυνος για την υποβολή των σχετικών από τους διενεργούμενους ελέγχους διαπιστώσεων στην αρμόδια περιφερειακή αρχή.
 
Ποινικές και διοικητικές κυρώσεις (σύμφωνα με το άρθρο 19, παράγραφοι 1 και 2 του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 995/2010)
 
Οποιοσδήποτε Φορέας Εκμετάλλευσης ή Έμπορος ξυλείας και προϊόντων ξυλείας, που διαθέτει στην αγορά παράνομα υλοτομημένη ξυλεία ή προϊόντα αυτής, τιμωρείται με τις ποινικές και διοικητικές κυρώσεις των άρθρων 268, 287 παρ. 22, του άρθρου 288α και του άρθρου 271 του ν.δ.86/69 (Α’7), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.
 
Σε περίπτωση που η ξυλεία ή τα προϊόντα ξυλείας που διατίθενται στην αγορά δεν περιλαμβάνονται στον ετήσιο πίνακα διατίμησης του άρθρου 160 παράγραφος 2 του ν.δ. 86/69 «∆ασικός Κώδικας», τότε το ύψος του προστίμου προκύπτει μέσω διαφανούς διαδικασίας εύρεσης της τρέχουσας εμπορικής τιμής του.

Οποιοσδήποτε Φορέας Εκμετάλλευσης ή Έμπορος ξυλείας αρνείται ή παρακωλύει ή κωλυσιεργεί τη διενέργεια των ελέγχων από τα αρμόδια ελεγκτικά όργανα ή παρέχει σε αυτά ψευδή ή παραποιημένα στοιχεία, τιμωρείται με τις ποινές της παρ. 23 του άρθρου 287 του ν.δ. 86/69, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.
 
Κατά την επιμέτρηση των παραπάνω προστίμων λαμβάνονται υπόψη η σοβαρότητα και η έκταση του κινδύνου της παράβασης, η τυχόν επαναλαμβανόμενη μη συμμόρφωση στις κατά την κείμενη νομοθεσία υποδείξεις των αρμοδίων αρχών και η τέλεση παρόμοιων παραβάσεων στο παρελθόν.

Τα πρόστιμα επιβάλλονται με, κατά περίπτωση, απόφαση του Προϊσταμένου της ∆ιεύθυνσης ∆ασών ή της ∆ιεύθυνσης Συντονισμού και Επιθεώρησης ∆ασών, ύστερα από αυτοψία, έκθεση διαπίστωσης της παράβασης και σχετική εισήγηση των οικείων ελεγκτικών οργάνων.

Πριν την επιβολή των ανωτέρω προστίμων ο Προϊστάμενος της ∆ιεύθυνσης ∆ασών ή της ∆ιεύθυνσης Συντονισμού και Επιθεώρησης ∆ασών, δύναται ανάλογα με τη φύση και τη βαρύτητα της παράβασης να απευθύνει στον παραβάτη γραπτή σύσταση σύμφωνα με το άρθρο 10.

Σε περίπτωση υποτροπής εντός πενταετίας για την ίδια παράβαση, το ποσό του επιβαλλόμενου αρχικού προστίμου διπλασιάζεται και σε περίπτωση τέλεσης του εν λόγω αδικήματος κατ’ εξακολούθηση εντός του ίδιου χρονικού διαστήματος το ποσό του αρχικού προστίμου τριπλασιάζεται.

Σε περίπτωση μη εγγραφής ενός Φορέα Εκμετάλλευσης ή ενός Εμπόρου στα Μητρώα του άρθρου 7 παράγραφος 2 εδάφια β και γ αντίστοιχα, ή μη υποβολής της απαιτούμενης για εγγραφή αίτησης, εντός της κατά το άρθρο 7, παράγραφος 8 της παρούσας προθεσμίας, επιβάλλεται σε αυτόν διοικητικό πρόστιμο ύψους επτακοσίων (700) ευρώ, με απόφαση του Προϊσταμένου της ∆ιεύθυνσης ∆ασών ή της ∆ιεύθυνσης Συντονισμού και Επιθεώρησης ∆ασών.

Οι ως άνω κυρώσεις επιβάλλονται ανεξάρτητα από την επιβολή άλλων κυρώσεων που τυχόν προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία.
 
Διαβάστε ολόκληρη τη ΚΥΑ και την εγκύκλιο του ΥΠΕΝ στα σχετικά αρχεία που ακολουθούν.


πηγή: http://dasarxeio.com/

O σπάνιος βασιλαετός στο Δέλτα του Αλιάκμονα

 
Βασιλαετός _Θωμάς Νικολόπουλος
Ο βασιλαετός στο Δέλτα του Αλιάκμονα 
 Θωμάς Νικολόπουλος
Ένας σπάνιος βασιλαετός έχει κάνει την εμφάνισή του το τελευταίο διάστημα στο Δέλτα του Αλιάκμονα, προσελκύοντας το ενδιαφέρον των ορνιθοπαρατηρητών που φτάνουν στην περιοχή για να τον φωτογραφίσουν. Πρόκειται για ένα ανήλικο άτομο, από τα ελάχιστα που κάνουν πλέον την εμφάνισή τους στη χώρα μας, το οποίο όπως φαίνεται, επέλεξε την περιοχή για να ξεχειμωνιάσει.

Ο βασιλαετός, ένα από τα πιο εντυπωσιακά αρπακτικά, ήταν παλαιότερα, σύμφωνα με τη Wikipedia, ένα αρκετά διαδεδομένο είδος στην Ελλάδα, καθώς αναπαράγονταν στις πεδινές περιοχές της βόρειας και κεντρικής χώρας, συμπεριλαμβανομένων της Αττικής, της Ακαρνανίας και της Θεσσαλίας. Μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, ο βασιλαετός διατηρούσε υγιείς πληθυσμούς φωλιάζοντας στις παρυφές των πεδιάδων της κεντρικής και βόρειας Ελλάδας, ευνοημένος από τις παραδοσιακές χρήσεις γης και ιδιαίτερα την κτηνοτροφία στις πεδινές και ημιορεινές περιοχές. Αυτή η κατάσταση επικράτησε έως και τη δεκαετία του ‘40, κατά τη διάρκεια της οποίας, μόνο γύρω από τη Θεσσαλονίκη, υπήρχαν 25 ζευγάρια, κυρίως στην περιοχή των εκβολών των ποταμών Αξιού, Λουδία και Αλιάκμονα.

Σήμερα, όσον αφορά τη χώρα μας το είδος είναι πλέον ενταγμένο στην κατηγορία Κρισίμως Κινδυνεύοντα. Μάλλον, δεν φωλιάζει πουθενά στην επικράτεια και, ακόμη και οι παρατηρήσεις του τον χειμώνα είναι εξαιρετικά σπάνιες. Έρχονται πλέον μόνο μεταναστευτικοί πληθυσμοί, κυρίως νεαρών ατόμων, ενώ δεν υπάρχουν πια ενδείξεις φωλιάσματος. Μερικά άτομα ξεχειμωνιάζουν, σε αρκετούς μεγάλους υγροτόπους όπως το Δέλτα του Καλαμά, η Λίμνη Κερκίνη, η λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου, τα Δέλτα του Έβρου και του Αξιού, αλλά και στην Κρήτη.

Ο βασιλαετός προστατεύεται αυστηρά από το νόμο, ωστόσο η πραγματικότητα αποδεικνύει το ακριβώς αντίθετο. Το γεγονός ότι συχνάζει σε πεδινές, ευκολοπρόσιτες περιοχές, τον καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτο στο κυνήγι. Είναι ενδεικτικό ότι το Ελληνικό Κέντρο Περίθαλψης Αγρίων Ζώων (ΕΚΠΑΖ), παραλαμβάνει σχεδόν κάθε χρόνο από έναν πυροβολημένο νεαρό βασιλαετό.
 
 

Ύδρα. Ανακυκλώσιμα υλικά μετατράπηκαν σε μουσικά όργανα και γέμισαν με νότες...

 
Ανακυκλώσιμα υλικά μετατράπηκαν σε μουσικά όργανα και γέμισαν με νότες...
 
Ολοκληρώθηκε με μεγάλη επιτυχία, η πολύ ενδιαφέρουσα καλλιτεχνική δραστηριότητα για τους μαθητές των σχολείων της Ύδρας, οι οποίοι δημιούργησαν μουσικά όργανα χρησιμοποιώντας ανακυκλώσιμα υλικά.
 
Η Κοινωφελής Επιχείρηση του Δήμου Ύδρας, με πρωτοβουλία της Αντιπροέδρου Κατερίνας Μαραγκού και της διοικητικής υπαλλήλου – Καθηγήτριας μουσικής Βασιλικής Δικαιάκου-Καλογιάννη, οργάνωσε αυτή την καλλιτεχνική δραστηριότητα την προτελευταία εβδομάδα του Δεκεμβρίου, κατά την οποία επισκέφτηκαν τα νηπιαγωγεία και τα δημοτικά σχολεία της Ύδρας, και έφτιαξαν μουσικά όργανα χρησιμοποιώντας ανακυκλώσιμα υλικά, όπως χάρτινα κουτιά, καλαμάκια, τενεκεδένια κουτιά, μπουκάλια πλαστικά και άλλα πολλά.

Με φαντασία, έμπνευση και δημιουργικότητα οι μαθητές κατασκεύασαν αυλούς του Πανός, ξύλα της βροχής, κρουστά, πιατίνια και κιθάρες.
Οι μαθητές κυριολεκτικά απόλαυσαν τη διαδικασία και ενίσχυσαν τις γνώσεις τους για διάφορα υλικά και τις ιδιότητές τους και αξιοποίησαν τις αρχές της ανακύκλωσης με ουσιαστικά «φτωχά» υλικά καθημερινής χρήσης.

Ήταν μια ευχάριστη, παραγωγική εμπειρία για όλους. Η ΚΕΔΥ και η Καθηγήτρια μουσικής Βασιλική Δικαιάκου-Καλογιάννη ευχαριστούν τα σχολεία και τους Συλλόγους Διδασκόντων που ανταποκρίθηκαν θετικά στο κάλεσμά τους.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τους τελευταίους 4 μήνες λειτουργεί τμήμα μουσικοκινητικής αγωγής και τμήμα χορωδίας, με 20 μαθητές.



πηγή: http://fonitisydras.com/
 

Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2015

Συλλογή υπογραφών ενάντια στην καταστροφή που προξενεί το σύνθετο τουριστικό συγκρότημα στο Διακοφτό Ίου

 
 
Συλλογή υπογραφών μέσω του Avaaz για κείμενο που θα παραδωθεί στον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα και υπουργούς Ναυτιλίας Θ. Δρίτσα και Περιβάλλοντος Γ. Τσιρώνη:
 
Δηλώνουμε την αντίθεσή μας στην πρόσφατη έγκριση παραχώρησης αιγιαλού στον επενδυτή του σύνθετου ξενοδοχειακού συγκροτήματος στην χερσόνησο Διακοφτό στην Ιο, από μέρους των Υπουργείων Περιβάλλοντος, Ναυτιλίας και Οικονομικών, επειδή είναι καταστροφική για το φυσικό και πολιτισμικό χαρακτήρα του νησιού, περιλαμβάνοντας βίλες, μεγάλους δρόμους, μόλους και τεχνητές παραλίες, έξω από την κλίμακα ενός μικρού νησιού. Το συγκρότημα θα υποβαθμίσει ανεπανόρθωτα ένα από τα πιο άθικτα τοπία του Αιγαίου ώστε τελικά να ζημιώσει και την ίδια την τουριστική ανάπτυξη της χώρας η οποία βασίζεται στην ομορφιά των τοπίων και το φυσικό περιβάλλον.

 
Με βάση τα παραπάνω ζητάμε την άμεση ανάκληση της παραπάνω υπουργικής απόφασης και ταυτόχρονα την επιτάχυνση των απαραίτητων νομικών παρεμβάσεων ώστε να ξεκαθαριστεί το τοπίο αδειοδότησης των όποιων επενδύσεων βρίσκουν σχεδόν πάντα ως εύκολο θύμα το περιβάλλον κι εν τέλει την ίδια τη βιωσιμότητα.
 
 
Ζητάμε ακόμη τον πλήρη έλεγχο των παραβάσεων και παρανομιών του επενδυτή που:

- Έχει ήδη αρχίσει τις εργασίες μέσα στις αργίες των Χριστουγέννων χωρίς να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες της άδειας και
- Έχει ήδη καταπατήσει στο παρελθόν σημαντικό υγρότοπο και ρέμα της Ίου, το ρέμα Παπά και το μετέτρεψε σε ιδιωτικό κήπο.

Οι Νορβηγοί θέλουν να χαρίσουν αυτό το βουνό στους Φινλανδούς

 
 
Η Νορβηγία διατίθεται να δώσει στην γείτονα Φινλανδία ένα βουνό ως δώρο για την 100η επέτειο από την ανεξαρτησία από τους Ρώσους. Η κορυφή του όρους Halti βρίσκεται 20 μέτρα μέσα στα νορβηγικά σύνορα ανάμεσα στις δύο χώρες.

Η εκστρατεία που έχει ξεκινήσει στο διαδίκτυο καλεί την κυβέρνηση της Νορβηγίας να χαρίσει αυτό το μικρό κομμάτι του βουνού στους Φινλανδούς, έτσι ώστε να αποκτήσουν όχι μόνο ολόκληρο τον ορεινό όγκο αλλά και το υψηλότερο σημείο της χώρας τους.

Οι δημιουργοί της καμπάνιας έχουν στείλει αίτηση στην κυβέρνηση και έφτιαξαν σελίδα στο facebook για να βρουν περισσότερους υποστηρικτές.

Η καμπάνια έχει κερδίσει την υποστήριξη της Νορβηγικής Χαρτογραφικής ακτής, της οποίας η αρχηγός Annw Cathrine Frostrup είπε: «Πιστεύω ότι είναι μια πάρα πολύ καλή ιδέα. Και είναι και ένα πάρα πολύ ωραίο δώρο σε μια χώρα που δεν έχει ψηλά βουνά». Ο υπεύθυνος χαρτογράφησης Bjorn Geirr Harsson πρόσθεσε: «Το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να παραδώσουμε ένα μικρό κομμάτι της Νορβηγίας. Θα είναι σχεδόν απαρατήρητο και είμαι σίγουρος ότι οι Φιλανδοί θα το εκτιμήσουν και θα το αποδεχτούν». Οι Φινλανδοί που σχολίασαν στη σελίδα είπαν ότι εξεπλάγησαν θετικά από την πιθανή χειρονομία.
 
 
πηγή Tromaktiko, http://cityportal.gr/
 

Στο Βέρμιο, κορυφή Αγκάθι με τους ορειβάτες της Βέροιας


του Νίκου Τσιαμούρα

Η ανάβαση πράξη σιωπής και πειθαρχίας αρχίζει. Ορειβατούμε διαδοχικά και όπως επιβάλλει η μορφολογία του εδάφους. Η ανάβαση βασανιστική. Τα άκρα των ποδιών μας δύσκολα ελέγχονται, κατανέμουμε τις δυνάμεις μας. Ο ρυθμός επιβραδύνεται, ωστόσο επιμένουμε σταθερά. Φύγαμε από τη Βέροια στις 8… Ημέρα Κυριακή και στην εκκλησία μαζεύονται οι πιστοί, καλοντυμένοι. Τα καφέ κλειστά ακόμη, είναι νωρίς...

Αφήσαμε πίσω μας την πόλη τίποτα δεν σε προδιαθέτει για αυτό που θα αντικρίσουν τα μάτια μας λίγα μόλις χιλιόμετρα ψηλότερα. Το ξεχασμένο τοπίο είναι ιδιαίτερο εντυπωσιακό καθώς μικτά δάση βελανιδιάς καστανιάς και ελάτης είναι βυθισμένα στη σιωπή του. Τα κωνοφόρα δάση, αρχέγονα, απείραχτα, γυμνά, αναπνέουν σύννεφα και ήλιο! Εδώ ζουν σε μικρούς αριθμούς αγριογούρουνα, ελάφια και ζαρκάδια. Περάσαμε το χωριό Καστανιά, ο επαρχιακός δρόμος μας οδηγεί ψηλότερα. Αφήσαμε δεξιά μας την Παναγία Σουμελά και συνεχίζουμε…

Η Παναγία Σουμελά είναι ένα πασίγνωστο χριστιανικό ορθόδοξο μοναστήρι κοντά στην Τραπεζούντα, σύμβολο για 17 αιώνες του ποντιακού ελληνισμού. Το 389 μ. Χ. οι Αθηναίοι μοναχοί Βαρνάβας και Σωφρόνιος οδηγήθηκαν στις απάτητες κορφές του Πόντου. Εκεί σε υψόμετρο 1063 μέτρων, είχε μεταφερθεί από αγγέλους η ιερή εικόνα της Παναγίας της Αθηνιώτισσας, την οποία κατά την παράδοση εικονογράφησε ο Ευαγγελιστής Λουκάς. Η μονή υπέφερε κατά καιρούς από επιδρομές των αλλόπιστων και των κλεφτών εξ αιτίας της φήμης και του πλούτου που απέκτησε. Το 1922 οι Τούρκοι κατέστρεψαν ολοσχερώς το μοναστήρι. Οι μοναχοί πριν την αναγκαστική έξοδο το 1923, έκρυψαν την εικόνα της Μεγαλόχαρης, τον σταυρό του αυτοκράτορα Μιχαήλ Γ΄ και το χειρόγραφο ευαγγέλιο του οσίου Χριστοφόρου. Το 1930 στα πλαίσια της ελληνοτουρκικής φιλίας όταν επισκέφθηκε την Αθήνα ο Τούρκος πρωθυπουργός Ισμέτ Ινονού δέχτηκε να πάει μια αντιπροσωπεία στον πόντο και να παραλάβει το σύμβολο της Ορθοδοξίας και του ελληνισμού.

Για 20 ολόκληρα χρόνια η εικόνα φιλοξενήθηκε στο βυζαντινό μουσείο της Αθήνας.

Το 1951 ο Κρωμναίος οραματιστής και κτήτωρ Φίλων Κτενίδης έκανε πράξη την επιθυμία όλων των ποντίων, με την θεμελίωση της νέας Παναγίας Σουμελά στις πλαγιές του Βερμίου στην Καστανιά του Βερμίου.

Φθάσαμε στη Ζωοδόχο πηγή.

Πριν την κατασκευή της Εγνατίας οδού έσφυζε από ζωή, υπήρξε σταθμός ξεκούρασης για τους αυτοκινητιστές, για τα υπέροχα σουβλάκια της. Τώρα ερημιά…

Ο ήλιος ξεπροβάλλει ολόκληρος και ευλογημένος, πάνω από αυτή τη «μαγική φύση». Δεκέμβρης μήνας και η μέρα θυμίζει Άνοιξη. Μια μέρα γεμάτη χρώματα. Ποιος είπε ότι τα χρώματα είναι προνόμιο της Άνοιξης. Το βουνό σιωπηλό μας υποδέχεται με ένα δυνατό παγωμένο αέρα. Η ανάβαση γίνεται δύσκολη λόγω του ισχυρού ανέμου.

Τα σπουργίτια και οι σπίνοι και τόσα άλλα πουλιά μας συντροφεύουν με το γλυκό τραγούδι τους. Η γυμνή βουνοκορφή μας καλεί να τη διαβούμε και να τη γνωρίσουμε. Μπροστά μας απλώνεται βραχώδης πλαγιά.
 
 
Η διαδρομή προς την κορυφή, βραχώδης και άγρια. Η χλόη κρυσταλλωμένη και στέρεα, βήματα αργά αλλά σταθερά. Σκαρφαλώνουμε ακανόνιστα, κερδίζοντας συνεχώς ύψος.

Ορειβατούμε διαδοχικά ο ένας πίσω από τον άλλο, ο ρυθμός επιβραδύνεται, τα λόγια μας σχεδόν πνίγονται στη βουή του αέρα. Ο άνεμος προσπαθεί επίμονα να ματαιώσει κάθε μας κίνηση. Ο ρυθμός μας επιβραδύνεται απελπιστικά. Όμως εμείς απτόητοι συνεχίζουμε… σήμερα το βουνό μας αποζητά θυσίες. Μετά από μιας ώρας κοπιαστικής ανάβασης πλησιάζουμε στην κορυφή. Με επίπονες κινήσεις φτάνουμε επιτέλους στην κορυφή που βρίσκεται σε σχετικό επίπεδο σημείο. 
 
 
Καθισμένοι τώρα στην κορυφή νοιώθουμε μια οικειότητα με το περιβάλλον. Έχει υψόμετρο 1650 μέτρα. Ονομάσθηκε Αγκάθι μάλλον επειδή είναι διάσπαρτο από γαϊδουράγκαθα την εποχή της άνοιξης. Η πανοραμική και απεριόριστη θέα και η ομορφιά της περιοχής που απλώνεται κάτω από τα πόδια μας, μας αποζημιώνει. Κάτω χαμηλά διάσπαρτα χωριά - αγροτόσπιτα. Το πιο κοντινό ο Πολύμυλος. Χτισμένο στην πλαγιά της κορυφής Αγκάθι, το χωριό Πολύμυλος (πολλοί νερόμυλοι) ή Χατοβο. Γνωστό για τις πατάτες του, που έχουν τη φήμη της νοστιμότερης πατάτας της Μακεδονίας.
 
Κατά την Τουρκοκρατία εγκαταστάθηκαν στην περιοχή Τούρκοι (κονιάροι). Το 1923 εγκαταστάθηκαν Πόντιοι κυρίως πρόσφυγες (από την περιοχή της άνω Ματσούκας) αλλά και λίγοι Θράκες. Λίγο χαμηλότερα η Εγνατία.
 
Η αρχαία Εγνατία οδός κατασκευάστηκε από τους Ρωμαίους το 2o π.Χ. αιώνα. Ήταν προέκταση της Αππίας οδού. Από το Δυρράχιο και την Αυλώνα (Αλβανία) διέσχιζε τη Μακεδονία, τη Θράκη και κατέληγε στα Κύψελα (εδάφη της Ευρωπαϊκής Τουρκίας), για να φθάσει στην Κωνσταντινούπολη.
 
Τον ίδιο δρόμο ακολούθησε και ο Απόστολος Παύλος ο Απόστολος των Εθνών, το 49 με 50 μ.Χ. Αποβιβάζεται στη Νεάπολη (Καβάλα) και πηγαίνει στους Φιλίππους όπου ίδρυσε την πρώτη χριστιανική εκκλησία στην Ευρώπη.
 
Λίγο πιο πέρα διαγράφεται η υγρή παρουσία του φράγματος του Αλιάκμονα. Απολαμβάνουμε τον ήλιο για αρκετά λεπτά της ώρας, ανάσες καθαρού αέρα.
 
Επιστροφή…
 
Συμφιλιωμένοι με τον παγωμένο αέρα επιστρέφουμε. Κλεφτά κοιτάζουμε πίσω, την αυστηρή γύμνια της κορυφής Αγκάθι. Μένει οριστικά πίσω μας.

ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ !
Τσιαμούρας Νικόλαος