Παρασκευή 3 Αυγούστου 2012

Η... δράση των καρχαριών στις ελληνικές θάλασσες

             

Η... δράση των καρχαριών στις ελληνικές θάλασσες

Όλες οι επιθέσεις από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα


Υπάρχουν καρχαρίες στα ελληνικά πελάγη; Έχουν καταγραφεί επιθέσεις τους σε ανθρώπους; Πότε εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στις θάλασσές μας; Σε αυτά τα ερωτήματα απαντά ο εκπαιδευτής αυτόνομης και ελεύθερης κατάδυσης, Μανώλης Μπαρδάνης, μέσα από την έρευνα που έκανε για τη δράση των καρχαριών στη χώρα μας. Ο κ. Μπαρδάνης εξηγεί στην έρευνά του ότι την πρώτη αναφορά επίθεσης, θαλάσσιου θηρίου σε άνθρωπο, κατέγραψε πρώτος, ο ιστορικός Ηρόδοτος το 492 – 493 π.Χ. Αναφέρει μάλιστα ότι όταν ο περσικός στόλος, συντρίφτηκε στα βράχια της Αθωνικής Χερσονήσου από την κακοκαιρία, τα θαλάσσια θηρία άρπαζαν και κομμάτιαζαν αρκετούς από τους ναυαγούς.

Η περιγραφή ταιριάζει σε καρχαρίες. Κι αυτό γιατί, η ονομασία «θηρία» δικαιολογείται διότι οι καρχαρίες την εποχή εκείνη, δεν είχαν περιγραφεί σαν είδη. Αυτό ξεκίνησε ο Αριστοτέλης (384 – 322 π.Χ), στο «Των περί τα ζώα Ιστοριών» όπου περιέγραψε τον χόνδρινο σκελετό τους, κατατάσσει σελάχια, ράγιες, και καρχαρίες στην ίδια οικογένεια.

Την περιγραφή τους συνέχισε ο ρωμαίος Πλίνιος ο πρεσβύτερος (23 – 79μ.Χ). Κατέταξε τους καρχαρίες, ανέφερε τους κινδύνους που διατρέχουν οι σφουγγαράδες δύτες από αυτούς και περιέγραψε τους τρόπους αντιμετώπισης από τις επιθέσεις τους. Περίπου κοντά στο 15ο αιώνα εμφανίστηκαν και οι πρώτες σχεδιασμένες εικόνες του ζώου.

Ο Αισχίνης πάντως (389 – 314π.Χ), Αττικός ρήτορας και πολιτικός της αρχαιότητας, πίστευε ή απλά διέδιδε ότι ο θεός Απόλλωνας για να τιμωρήσει όσους πολιτικούς τον αγνοούσαν, έστελνε καρχαρίες να τους φάνε, όταν κολυμπούσαν στην θάλασσα.

Ο αρχαίος Έλληνας ποιητής Λεωνίδας από τον Τάραντα, το 214 π.Χ., περιέγραψε την τραγική κατάληξη του δύτη Θαρσή, κάπου στο Ιόνιο. Ο Θαρσής βούτηξε να ξεσκαλώσει την άγκυρα, ενώ οι σύντροφοί του έμειναν στο σκάφος. Όταν αναδύθηκε στην επιφάνεια και τη στιγμή που άπλωνε το χέρι του για να τον πιάσουν και να τον τραβήξουν επάνω, ένας καρχαρίας με μια δαγκωνιά τον έκοψε στα δύο.

Την ίδια τύχη, σύμφωνα με τον Πλούταρχο, περίπου στο 110μ.Χ., είχε κι ένας υποψήφιος μύστης, που πήγε σε κάποιο λιμάνι της Αττικής να πλύνει το χοίρο του.

Από το 110 μ.Χ., μεσολάβησε ένα μεγάλο χρονικό διάστημα που δεν υπήρξαν αναφορές περιστατικών μέχρι το 1800 περίπου, που ήρθαν στο προσκήνιο οι αφηγηματικές αναφορές, των σπογγαλιέων της Σύμης, της Καλύμνου, της Χάλκης, της Ερμιόνης (Αργοσαρωνικός) και άλλων.

Οι Καλύμνιοι και οι Συμαίοι (ελεύθεροι δύτες χωρίς αναπνευστικό εξοπλισμό) δέχτηκαν επιθέσεις καρχαριών, με τραγικές καταλήξεις κυρίως όμως σε ξένες θάλασσες.

Ο Γιάννης Δετοράκης στο βιβλίο του «Ο κατακτητής του απέραντου γαλάζιου» περιέγραψε ένα συγκλονιστικό περιστατικό που είχε αφηγηθεί ο αείμνηστος Συμαίος, θρύλος της κατάδυσης, Στάθης Χατζής, στον εγγονό του, Στάθη Σύκαλλο και στην κόρη του (μητέρα του Στάθη Σύκαλλου). Ήταν ένα καλοκαίρι (ανάμεσα στο 1896 και το 1913) στην Κυρηναϊκή (ανατολική Λιβύη). Ο Καλύμνιος έδεσε το σχοινί στον αριστερό του καρπό και βούτηξε στο νερό με την καμπανελλόπετρα. Σε μερικά δευτερόλεπτα έφτασε στο βυθό δίπλα στα σφουγγάρια. Ο άνδρας που κοιτούσε με το γυαλί από τη βάρκα, τινάχθηκε επάνω. Ήταν ήδη αργά. Μια τεράστια μαύρη σιλουέτα διέσχισε τα διάφανα νερά κάτω από τη βάρκα σκιάζοντας και κρύβοντας το νερό. Το σινιάλο του Καλύμνιου ήταν περιττό, τον τραβούσαν γρήγορα επάνω. Μετά από λίγο, θα έφτανε στη βάρκα μονάχα το αριστερό του χέρι, δεμένο ακόμη στην άκρη του σχοινιού.

Υπάρχουν και κάποιοι όμως που ξέφυγαν από τα δόντια τους. Απίστευτη αλλά αληθινή παραμένει η ιστορία για τον Καλύμνιο, γυμνό δύτη, Γεώργιο Τριαντάφυλλο ή Λατάρι, που το 1888 στη θαλάσσια περιοχή ανοιχτά της Τρίπολης στη Λιβύη, βουτώντας με την σκανταλόπετρα, αισθάνθηκε ξαφνικά να χάνει το φως του και την ίδια στιγμή, μια δύναμη να τον στροβιλίζει. Ήταν το «Ψάρι» που τον μισοκατάπιε, αλλά το βάρος της σκανταλόπετρας σε συνδυασμό με την ταχύτητα κατάδυσης, το έκαναν να πονέσει, καθώς η πέτρα, του χτύπησε το φάρυγγα και το ανάγκασε αμέσως να τον «φτύσει», μέσα από το στόμα του. Ο Λατάρης επέζησε με τραυματισμούς στο αριστερό τμήμα του θώρακα και τα χέρια. Η ιστορία του αμφισβητήθηκε από διάφορους, όπως ο Κώστας Κόμπης, όπου σε άρθρο του στην εφημερίδα «Εμπρός» (2/11/1948) αν και ανέφερε ότι ο Λατάρης έμεινε τρεις μήνες σε νοσοκομείο, με γιατρό τον Α. Πελικάνο, εντέλει αμφισβήτησε το γεγονός, θεωρώντας ότι τόσο μεγάλος καρχαρίας που να χωρά στο στόμα του άνθρωπος είναι εξαιρετικά σπάνιος στη Μεσόγειο.

Άλλη μία ιστορία Συμαίου γυμνού δύτη, που ξέφυγε από τα δόντια καρχαρία, τον Ιούνιο του 1902, περιγράφεται σε χειρόγραφα του Συμαίου γυμνασιάρχη και λόγιου, Νικήτα Χαβιαρά, που διασώθηκαν και δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό «Συμαϊκά» με τίτλο «Συμαίων γυμνών σπογγαλιέων φρικτά επεισόδια»…



Επιθέσεις στην Ελλάδα

Τον Ιανουάριο του 1847 από το Gosport της Αγγλίας επιβιβάστηκε σε πλοία και απέπλευσε το 36ο τάγμα του Worcestershire της Αγγλίας, με προορισμό την Κέρκυρα. Το τάγμα εγκαταστάθηκε στο παλαιό Φρούριο του νησιού.  Τον Ιούλιο του ίδιου έτους, ανάμεσα σε μια παρέα στρατιωτών του τάγματος, που κολυμπούν στο βορινό τμήμα του Φρουρίου, βρέθηκε και ο 19χρονος στρατιώτης, William Mills. Τα γεγονότα που ακολούθησαν, δημοσιεύθηκαν στις 24 Ιουλίου 1847, από την κερκυραϊκή εφημερίδα «Εφημερίς των Ιονίων Νήσων». Λέγεται πάντως ότι την επόμενη μέρα στην παραλία του Φρουρίου, εκβράστηκε τμήμα του σώματος του στρατιώτη.

Ο εθνικός ποιητής, Διονύσιος Σολωμός, που από το 1829 ήταν μόνιμος κάτοικος Κέρκυρας και το σπίτι του απείχε λίγα μόλις λεπτά με τα πόδια, από το Μανδράκι, εμπνεύστηκε από το γεγονός και το 1849 δημιούργησε τον «Πόρφυρα».

Το καλοκαίρι του 1903 στην Κρήτη συνέβησαν δύο θανατηφόρα περιστατικά σε σφουγγαράδες γυμνούς δύτες. Στο χειρόγραφο του Γιάννη Γεράκη αναφέρονται δύο περιστατικά επιθέσεων με τραγική κατάληξη που συνέβησαν στην Κρήτη και πιθανόν πρόκειται για τα ίδια.

Κατά τη διάρκεια του πολέμου δεν υπήρξαν δημοσιεύσεις και καταγραφές. Μεταπολεμικά το πρώτο περιστατικό συγκλόνισε τους Πειραιώτες.

Τετάρτη 22 Σεπτεμβρίου 1948. Τέσσερις νεαροί ξεκίνησαν στις 15:00 από τον συνοικισμό Ευγενίας του Πειραιά να πάνε για ψάρεμα στη «σπηλιά του Κουλού» πίσω από το τότε εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής στο Κερατσίνι. Στην εφημερίδα «ΕΜΠΡΟΣ» της επόμενης ημέρας περιγράφτηκε το γεγονός. «…ο Δημ. Παρασάκης εξεδήλωσε την επιθυμίαν να κολυμβήση, ριφθείς εις την θάλασσαν. Μετ’ ολίγα λεπτά και εις απόστασιν 5 μέτρων από της ακτής ο ατυχής νέος υπέστη επίθεσιν γιγαντιαίου σκυλόψαρου…». Αυτό το περιστατικό επηρέασε την τοπική κοινωνία με αποτέλεσμα να βλέπουν όλοι παντού καρχαρίες.

Οι εξορμήσεις του Λιμενικού ήταν πάμπολλες και το πετρελαιοκίνητο αλιευτικό Ιάσων, στις 26 Οκτωβρίου 1948, αλίευσε κοντά στην Αίγινα, έναν καρχαρία μήκους 4,5 μέτρων. Του άνοιξαν την κοιλιά αλλά μέσα βρήκαν κάμποσες οκάδες φαγκριά, παλαμίδες και σαλάχια. Παρ’ όλα αυτά κάποιοι τον θεώρησαν ως υπαίτιο για το θάνατο του Παρασάκη.

Το Μον Ρεπό της Κέρκυρας ήταν ο επόμενος τόπος που ένα ακόμη δραματικό περιστατικό οδήγησε στο χαμό της νεαρής γαλανομάτας, Βάντας Πιέρρη, κόρης του διευθυντή του υποκαταστήματος της Εθνικής Τράπεζας της Κέρκυρας.
Παρασκευή 17 Αυγούστου 1951. Τότε ο 17χρονος, Γιώργος Αθανάσαινας με τη 16χρονη, Βάντα Πιέρρη, κολυμπούν στην περιοχή Μον Ρεπό. Σε βάθος που δεν ξεπερνά τα 6 – 7 μέτρα, δέχθηκαν επίθεση από λευκό καρχαρία που κομμάτιασε τη Βάντα και τραυμάτισε το Γιώργο. Το γεγονός συντάραξε το νησί αλλά πέρασε στα «ψιλά» των αθηναϊκών εφημερίδων.

Στον Παγασητικό κόλπο στη βραχονησίδα Πυθούς ή Μικρά κοντά στη νησίδα Παλαιά Τρίκερι εξελίχθηκε μια ακόμη τρομακτική επίθεση. Το Σάββατο, 1η Ιουνίου του 1963, η αυστριακή συγγραφέας και φιλόλογος, από τη Βιέννη, Χέλγκα Πόγκλ, κατασπαράχθηκε ενώ κολυμπούσε σε απόσταση τριών μόλις μέτρων από την ακτή, μπροστά στα μάτια της φίλης της, Βίλκεν.

Η κοινωνία του Βόλου τρομοκρατήθηκε και όλο το υπόλοιπο καλοκαίρι οι παραθεριστές ήταν επιφυλακτικοί. Τον επόμενο μήνα (6/7/1963) οι κάτοικοι της Κασσάνδρας στην Χαλκιδική είδαν έντρομοι μια φώκια να βγαίνει τρομοκρατημένη στην ακτή και αρκετούς τόνους να πηδούν για να ξεφύγουν από το θηρευτή τους, έναν πεντάμετρο καρχαρία. Οι αλιείς της περιοχής παράτησαν όλα τα αλιευτικά εργαλεία τους στη θάλασσα και έλεγαν ότι επρόκειτο για τον ίδιο καρχαρία που κατασπάραξε τη Χέλγκα στον Παγασητικό.
 
 
 


Το καλοκαίρι του 1981 μια ακόμη επίθεση καρχαρία, πάλι στην περιοχή του Παγασητικού και ξανά σε τουρίστα από την Αυστρία έγινε. Πολλοί ισχυρίζονταν ότι από τις 14 Αυγούστου 1977, που το πλοίο «Φάλτσερ» εκτέλεσε το πρώτο δρομολόγιο στην πορθμειακή γραμμή Βόλος – Συρία και μετέπειτα που το λιμάνι του Βόλου καθιερώθηκε ως κομβικό στην ανάπτυξη της βιομηχανίας, αρκετοί καρχαρίες ακολουθώντας τα φορτηγά πλοία, για να τρώνε τα σκουπίδια που πετούσαν, εμφανίστηκαν στον Παγασητικό.

Με την ανάπτυξη της αυτόνομης κατάδυσης στην Ελλάδα, υπήρξαν και ορισμένοι, που έκριναν ωφέλιμο να την συνδυάσουν με την υποβρύχια αλιεία. Στις 30 Δεκεμβρίου του 1983, ο 36χρονος Ιωάννης Δ. Χρυσάφης, ήταν ένας από αυτούς που θα πλήρωναν με τη ζωή τους για αυτή τους την επιλογή. Στο πρωτοσέλιδο του «Ριζοσπάστη» της επόμενης ημέρας, δίπλα σε μια φωτογραφία νέου που κρατάει από τα μάτια ένα ροφό, έγραφε: «Τον σκότωσε καρχαρίας ενώ ψάρευε».

Παρά τις μαρτυρίες, η ιατροδικαστική εξέταση έδινε τελείως διαφορετική εξήγηση για τα αίτια του θανάτου του. «Τον Ιωάννη Χρυσάφη,… δεν τον έφαγε καρχαρίας. Δεν έλειπε κανένα κομμάτι. Ήταν κομμένο το πόδι σαν σαλάμι. Είναι χτύπημα από προπέλα. Είμαι απόλυτα βέβαιος γι’ αυτό. Η περίδεση (του τραύματος) έγινε μετά θάνατον».

Στην Κάτω Αχαΐα, στις 4 Ιουνίου 1962, σε απόσταση 500 μέτρων από την ακτή, αλιεύθηκε ένας από τους δύο καρχαρίες που είχαν θεαθεί. Η περίμετρος του στόματός του ήταν 2 μέτρα.
 

πηγή:
naxosdiving.com
 
 

2 σχόλια:

  1. απιστευτο λυπαμαι πολυ για τους ανθρωπους που αδικα χαθηκαν ελπιζω να πηγαν στον παραδεισο αλλα οπουν και να πανε ελπιζω να αναπαυτηκαν

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. στη χαβαη εχει πολλους καρχαριες κριμα ενα τοσο ωραιο νησι με φανταστικες παραλιες να ειναι γεματο απο αυτα τα ασχημα πλασματα που μονο κακο κανουν στους ανθρωπους

    ΑπάντησηΔιαγραφή