Οι δήμοι είναι αντιμέτωποι με μικρότερο πρόστιμο από αυτό που θα επέβαλλε η Κομισιόν.
Ας ξεκινήσουμε... ανάποδα, από το παράδειγμα της ιστορίας μας, και ας
ταξιδέψουμε σ' ένα από τα πιο γραφικά νησιά του Αιγαίου: την Τήνο. Στην Τήνο,
λοιπόν, μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του '90, ο δήμος και οι 12 κοινότητες του
νησιού είχαν ο καθένας τη δική του χωματερή. Με τις συνενώσεις του
«Καποδίστρια», του «Καλλικράτη», ολόκληρη η Τήνος έγινε ένας δήμος και σταδιακά
απέμεινε να εξυπηρετεί όλο το νησί μόνο μια χωματερή, του Τσικνιά.
Εν τω μεταξύ, ήδη από το 2005 η Ελλάδα είχε έρθει αντιμέτωπη με τη δεύτερη
ευρωκαταδίκη για τις παράνομες χωματερές και το τότε ΥΠΕΧΩΔΕ (σήμερα ΥΠΕΚΑ) μαζί
με το υπουργείο Εσωτερικών ξεκίνησαν αγώνα δρόμου με 15 χρόνια καθυστέρηση για
το κλείσιμο των παράνομων χωματερών. Σταδιακά, από τις 1.100 χωματερές για τις
οποίες καταδικαστήκαμε φθάσαμε σήμερα στις 90. Εκεί ήταν και η «οροφή» της
υπόθεσης, καθώς απέμειναν οι δήμοι που δεν μπορούσαν να κλείσουν τη χωματερή
τους, αφού δεν είχαν καμία εναλλακτική για τα απορρίμματά τους.
Στην Τήνο, λοιπόν, συνέβη το εξής: ο τοπικός δήμος αποφάσισε στα τέλη του
2011 να κλείσει τη χωματερή του Τσικνιά για να την εντάξει σε πρόγραμμα
αποκατάστασης και ταυτόχρονα... άνοιξε μια νέα, στην περιοχή Κοσσίνι.
Ευαισθητοποιημένοι κάτοικοι στράφηκαν προς κάθε κατεύθυνση και τελικά ο δήμος
(αφού του επιβλήθηκε ένα μικρό πρόστιμο από την Περιφέρεια) ανακοίνωσε ότι θα
προχωρήσει σε δεματοποίηση και προσωρινή αποθήκευση των απορριμμάτων, μέχρι να
κατασκευαστεί ο ΧΥΤΑ.
Τι μαθαίνουμε από την υπόθεση της Τήνου; Οι δήμοι, υπό την πίεση της
πολιτείας να κλείσουν και να αποκαταστήσουν τις παράνομες χωματερές τους,
ακολουθούν δύο δρόμους: ή ανοίγουν νέες χωματερές ή αναθέτουν σε κάποιον ιδιώτη
τη συλλογή των απορριμμάτων, χωρίς να τους απασχολεί ιδιαίτερα πού τελικά θα
«εξαφανιστούν» τα σκουπίδια. Η λογική αυτή μοιάζει να έχει την ανοχή του
υπουργείου Περιβάλλοντος, τουλάχιστον εμμέσως: όπως εξηγούν στελέχη του, ο
επίσημος κατάλογος των χωματερών δεν συμπεριλαμβάνει τις νέες χωματερές, αλλά
μόνον όσες απέμειναν από εκείνο τον αρχικό κατάλογο των 1.100 περιοχών. Ετσι, οι
δήμοι αντιλαμβάνονται ότι τους συμφέρει να κλείσουν μια παλιά χωματερή και να
ανοίξουν νέα, καθώς το όποιο πρόστιμο επιβληθεί για τη λειτουργία μιας νέας
παράνομης χωματερής θα είναι σαφώς μικρότερο από το αντίστοιχο ευρωπρόστιμο για
την παλαιά.
Η πρακτική αυτή, βέβαια, δεν βρίσκει σύμφωνη την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. «Αν ο
κατάλογος των χωματερών είναι ελλιπής, τότε αυτό είναι πρόβλημα της Ελλάδας. Αν
διαπιστωθεί ότι υπάρχουν νέες χωματερές εκτός καταλόγου, τότε η διαδικασία
παραβίασης της ευρωπαϊκής νομοθεσίας συνεχίζεται», λέει στην «Κ» ο κ. Γιώργος
Κρεμλής, προϊστάμενος της Διοικητικής Μονάδας Πολιτικής Συνοχής και Εκτίμησης
Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
«Η κατάσταση είναι πολύ περίεργη, κανείς δεν γνωρίζει τι ακριβώς συμβαίνει»,
λέει στην «Κ» ο κ. Φίλιππος Κυρκίτσος από την Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης.
«Πολλοί δήμαρχοι ή ανοίγουν μια νέα χωματερή, ή «πετούν το μπαλάκι» σ' έναν
εργολάβο. Εκείνος είτε έχει μια άτυπη συμφωνία με κάποιους σε μια χωματερή και
στέλνει κρυφά τα απορρίμματα είτε ανοίγει λάκκους και τα θάβει».
Μικρή πρόοδος
Κατά τα λοιπά, η εξέλιξη της χώρας στη διαχείριση των απορριμμάτων είναι
αργή. «Σημειώνεται κάποια πρόοδος, αλλά με βήματα χελώνας», λέει ο κ. Κρεμλής.
«Η δημοπράτηση των έργων στην Αττική δεν έχει γίνει ακόμα, ενώ στα νησιά αργεί η
εξεύρεση εναλλακτικής λύσης». Ομως η πολιτεία δείχνει να έχει εστιάσει στα
μεγάλα έργα διαχείρισης απορριμμάτων, ενώ υπάρχει ένα εξίσου σημαντικό κομμάτι
της ευρωπαϊκής νομοθεσίας που περνά σε δεύτερη μοίρα. «Η νέα Οδηγία προβλέπει
μείωση του όγκου των αποβλήτων με διαλογή στην πηγή και έχει συγκεκριμένους
ποσοτικούς στόχους», λέει ο κ. Κρεμλής. «Κανονικά η χώρα θα έπρεπε πλέον να
προωθεί τη διαλογή των απορριμμάτων στα νοικοκυριά, κάτι που δεν φαίνεται να
συμβαίνει». «Η πολιτεία δεν ασχολείται με την ανακύκλωση και τη διαλογή στην
πηγή», λέει ο κ. Κυρκίτσος, «καθώς τα μεγάλα εργοστάσια καύσης χρειάζονται για
να λειτουργήσουν σύμμεικτο σκουπίδι...».
του ΓΙΩΡΓΟΥ ΛΙΑΛΙΟΥ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου