Μήνας με 31 μέρες που είναι γνωστός με διάφορα ονόματα και έθιμα. Είναι ο 5ος μήνας του χρόνου, το όνομα του οποίου προήλθε από το όνομα της νύμφης Μαίας, που ήταν η ομορφότερη από τις Πλειάδες, τις επτά κόρες του Άτλαντα (Ατλαντίδες) και της Πλειόνης και μητέρα του θεού Ερμή, στον οποίο ο μήνας αυτός ήταν αφιερωμένος.
Κατά την αρχαιότητα ο 5ος μήνας του χρόνου αντιστοιχούσε στον μήνα «Θαργηλιώνα», ο οποίος εορτάζονταν με τα περίφημα Ανθεοφόρια, και ήταν αφιερωμένος, στη θεά της γεωργίας, Δήμητρα. Στην αρχαία Ρώμη, γίνονταν γιορτές που τις έλεγαν "ροσύλλια" και οι οποίες διατηρήθηκαν και επί Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Η συγκεκριμένη γιορτή διατηρείται και σήμερα σε αρκετά μέρη της Ελλάδος, όχι όμως το Μάη, αλλά το Σάββατο της Πεντηκοστής που είναι γιορτή πένθους. Την ημέρα αυτή οι συγγενείς, στολίζουν τους τάφους, των πεθαμένων τους.
Κατά την αρχαιότητα ο 5ος μήνας του χρόνου αντιστοιχούσε στον μήνα «Θαργηλιώνα», ο οποίος εορτάζονταν με τα περίφημα Ανθεοφόρια, και ήταν αφιερωμένος, στη θεά της γεωργίας, Δήμητρα. Στην αρχαία Ρώμη, γίνονταν γιορτές που τις έλεγαν "ροσύλλια" και οι οποίες διατηρήθηκαν και επί Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Η συγκεκριμένη γιορτή διατηρείται και σήμερα σε αρκετά μέρη της Ελλάδος, όχι όμως το Μάη, αλλά το Σάββατο της Πεντηκοστής που είναι γιορτή πένθους. Την ημέρα αυτή οι συγγενείς, στολίζουν τους τάφους, των πεθαμένων τους.
Ο Μάιος, είναι ο «μήνας χαράς και λατρείας της βλάστησης, με δοξασίες και έθιμα διαχρονικού χαρακτήρα», όπως το παραδοσιακό έθιμο με το πρωτομαγιάτικο στεφάνι, το οποίο στολίζει την πόρτα του σπιτιού μέχρι τις 24 Ιουνίου οπότε καίγεται στις φωτιές του Αϊ-Γιάννη. Οι λαϊκές προλήψεις θεωρούν τον Μάιο «μαγεμένο» γι’ αυτό αποφεύγονται οι γάμοι και οι σοβαρές εργασίες στη διάρκειά του, εξ ου και η παροιμία «Στον καταραμένο τόπο, τον Μάη μήνα βρέχει».
Το πρωτομαγιάτικο στεφάνι αναλόγως του τόπου και των επιθυμιών των σπιτονοικοκύρηδων φτιάχνονταν και εξακολουθεί να φτιάχνεται με διάφορους τρόπους. Στα μέρη της Μικράς Ασίας σε κάθε στεφάνι έβαζαν, εκτός από λουλούδια, ένα σκόρδο για τη βασκανία, ένα αγκάθι για τον εχθρό κι ένα στάχυ για την καλή σοδειά. Στα Δωδεκάνησα, μαζεύουν ένα λουλούδι, που το λένε "ανοιχτομάτη" και πιστεύουν ότι αυτός που το έχει είναι πάντα γερός και τυχερός.
Παλιότερα για να πιάσουν οι ευχές, όπως λέγανε οι νοικοκυρές, το μαγιοστέφανο το έφτιαχναν από συγκεκριμένα λουλούδια:
-Tριαντάφυλλα, γαρύφαλλα, βιόλες, πασχαλιές (λιλά), γεράνια για ανθισμένο σπίτι.
-Kλωνάρια ανθισμένα από αγιόκλημα και από ελιά για την ευτυχία του σπιτιού.
-Στάχια και λουλούδια του κάμπου, όπως μαργαρίτες, παπαρούνες για γεμάτο σπίτι.
-Μια κουκκιά (φυτό) με τις ρίζες και τους καρπούς της για τη γλωσσοφαγιά.
-Ένα κλωνάρι λυγαριά για την αγάπη των κοριτσιών του σπιτιού.
-Ένα κεφάλι σκόρδο, κρεμασμένο στη μέση στο στεφάνι για να φαίνεται για το μάτι.
Μια δοξασία σχετική με το Μάη αναφέρεται στο πρωινό νερό και
την πρωινή του δροσιά, που έχει εξαγνιστική και ανανεωτική δύναμη.
Από την άλλη, η 1η Μαΐου έχει χαρακτηρισθεί ως παγκόσμια ημέρα αργίας (αν και δεν είναι αργία, είναι απεργία) και διατυπώσεων των διεκδικήσεων των εργαζομένων, αφού είναι συνδεδεμένη με το εργατικό κίνημα, όταν το 1886 έγιναν οι μεγάλες διαδηλώσεις στο Σικάγο με αίτημα τα τρία οχτάρια: οχτώ ώρες εργασίας, οχτώ ψυχαγωγία και οχτώ ύπνος.
Με τα βυζαντινά χρόνια, ο Μάιος συνδέεται με τρεις ημερομηνίες σταθμούς. Στις 11 Μαϊου η Εκκλησία γιορτάζει «τα γενέθλια», τα εγκαίνια της Κωνσταντινουπόλεως, στις 21 τιμά τη μνήμη του ιδρυτή της και στις 29 θρηνεί την άλωσή της.
Η σύγκριση με τον Απρίλιο είναι αναπόφευκτη, αφού «ο Μάης έχει τ’ όνομα κι ο Απρίλης τα λουλούδια», αλλά και η διαπίστωση ότι «Απρίλης, Μάης, κοντά το θέρος». Γι’ αυτό ο λαός τον λέει Καλομηνά και Πενταδείλινο, γιατί έχει μεγαλώσει η μέρα και επειδή το δειλινό διαρκούσε παραπάνω, οι άνθρωποι έτρωγαν και πέμπτο γεύμα. Γενικά στο Μάιο δίνονται ονομασίες από την ανοιξιάτικη φύση, όπως Πράσινος, Κερασάρης, Τριανταφυλλάς, Λούλουδος. Ο Μάης θέλει προσοχή ακόμη και στη διατροφή, αφού «το Μάη μάραθο μην τρως, αν είσαι και γιατρός» λένε στην Κρήτη γιατί πιστεύουν ότι πηγαίνουν τα φίδια στα μάραθα κι αφήνουν το φαρμάκι τους. Επίσης το κρασί πρέπει από εδώ και πέρα να πίνεται νερωμένο γιατί είναι ο πρώτος μήνας που δεν έχει “ρο” στο όνομά του και «Μήνας που δεν έχει ρο, το κρασί θέλει νερό».
Καλό μήνα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου