Κυριακή 26 Απριλίου 2015

Τσερνομπίλ - 26/4/1986. Αποφράδα ημέρα για την ανθρωπότητα!

 
 
Ένα παλιό άρθρο που αξίζει της προσοχής μας
 
Λίγο μετά τα μεσάνυχτα της 26ης Απριλίου 1986, μια φοβερή έκρηξη στον αντιδραστήρα Νο 4 του πυρηνικού σταθμού παραγωγής ενέργειας στο Τσερνομπίλ της σημερινής Ουκρανίας (τότε ΕΣΣΔ), συγκλόνισε την περιοχή. Αυτή η έκρηξη ήταν απαρχή της μεγαλύτερης καταστροφής που υπέστη η ανθρωπότητα από ραδιενέργεια, μεγαλύτερη κι από τη ρίψη των δύο ατομικών βομβών στην Ιαπωνία τον Αύγουστο του 1945.
 
Μετά την έκρηξη του αντιδραστήρα, εκτινάσσεται η οροφή του κτιρίου που τον φιλοξενούσε, με αποτέλεσμα να σκορπιστούν στη γύρω περιοχή ραδιενεργά συντρίμμια και να διαφύγουν στην ατμόσφαιρα άκρως επικίνδυνα υλικά. Υπό τη μορφή αερίων, αυτά τα ραδιενεργά υλικά μπορούν να ταξιδέψουν με τον άνεμο διανύοντας εκατοντάδες χιλιόμετρα και να ξαναπέσουν με τη βροχή στο έδαφος, μολύνοντας άλλες χώρες. Ταυτόχρονα δημιουργείται μια πυρκαγιά που στο εσωτερικό της αναπτύσσει θερμοκρασία 2.700 βαθμών Κελσίου, την οποία οι Σοβιετικοί θα καταφέρουν να σβήσουν μέρες μετά.
 
Μια ανυπολόγιστη και ανεπανόρθωτη καταστροφή είναι σε εξέλιξη. Μια μέρα μετά, τα όργανα μέτρησης ραδιενέργειας στην ατμόσφαιρα σε κάποιον σταθμό στη Φινλανδία «χτυπάνε κόκκινο». Οι Φιλανδοί για έναν περίεργο λόγο δεν αντιδρούν. Την επόμενη μέρα σε κάποιον άλλον σταθμό μέτρησης στη Σουηδία οι τεχνικοί δεν πιστεύουν στα μάτια τους. Τα τηλέφωνα παίρνουν κυριολεκτικά φωτιά. Ξέρουν πως πυρηνική δοκιμή δεν έχει γίνει ούτε έχει ξεσπάσει πυρηνικός πόλεμος. Ρωτούν τους γείτονές τους Σοβιετικούς, οι οποίοι διαψεύδουν κατηγορηματικά το σενάριο του ατυχήματος σε πυρηνικό εργοστάσιο, αλλά στις 27 Απριλίου, μια μέρα μετά το ατύχημα οι αρχές στο Τσερνομπίλ διατάσσουν να εκκενωθεί η περιοχή σε ακτίνα 10 χιλιομέτρων από τον τόπο του ατυχήματος. Καμία είδηση δεν διαρρέει προς τα έξω. Όμως στις 29 Απριλίου οι Σουηδοί αναμεταδίδουν την είδηση των μετρήσεών τους σε όλο τον κόσμο. Το ίδιο βράδυ στο δελτίο ειδήσεων της κρατικής τηλεόρασης της Σοβιετικής Ένωσης εντελώς επιφανειακά αναφέρεται πως «130 χιλιόμετρα βόρεια του Κιέβου το ‘’εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής’’ στο Τσερνομπίλ υπέστη μια βλάβη»…
 
Την ίδια στιγμή οι άνεμοι αλλάζουν κατεύθυνση και το ραδιενεργό νέφος αρχίζει να κατευθύνεται δυτικά, προς την υπόλοιπη Ευρώπη. Στις 30 η είδηση εμφανίζεται σε όλες τις ευρωπαϊκές εφημερίδες. Βρισκόμαστε στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου και οι χώρες του Ανατολικού μπλοκ μιλούν με αισιοδοξία, λέγοντας ότι δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας, ενώ στη Δύση, παρότι ακόμη δεν έχει φτάσει το ραδιενεργό νέφος, τα ΜΜΕ βλέπουν το γεγονός με σκεπτικισμό και επιφύλαξη. Ταυτόχρονα τονίζεται η απαράδεκτη στάση των Σοβιετικών. Οι τελευταίοι παλεύουν ακόμη με την πυρκαγιά που μαίνεται εκλύοντας όλο και περισσότερη ραδιενέργεια στο περιβάλλον. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι ο λιωμένος πυρήνας του αντιδραστήρα να βουλιάξει οριστικά στο υπέδαφος και να μολύνει με τόνους πλέον ραδιενεργού υλικού τον υδροφόρο ορίζοντα που επικοινωνεί με τον ποταμό Δνείπερο, ο οποίος βέβαια με τη σειρά του θα μόλυνε στο πέρασμά του τεράστιες εκτάσεις και εντέλει τον Βόρειο Πολικό Ωκεανό. Στη Δανία, την Πολωνία, τη Γερμανία και άλλες χώρες λαμβάνονται έκτακτα μέτρα για τον πληθυσμό. Απαγορεύεται η κατανάλωση γάλακτος και λαχανικών, ενώ σε κάποιες περιοχές συνιστάται στον πληθυσμό να αποφεύγει να βγαίνει συχνά έξω. Η αιτία του ατυχήματος ήταν «η εκτέλεση πειραμάτων με ατελή σχεδιασμό», όπως χαρακτηριστικά δήλωσε η Σοβιετική κυβέρνηση δια στόματος Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, έναν μήνα μετά το ατύχημα. Αλλά αυτό δεν έχει και τόσο μεγάλη σημασία…
 
Από τη στιγμή της αρχικής έκρηξης υπήρξαν τα πρώτα θύματα. Από τις πρώτες κιόλας ώρες στον σταθμό κατέφθασε μεγάλος αριθμός πυροσβεστών, οι περισσότεροι από τους οποίους πέθαναν από καρκίνο ή την ασθένεια της ακτινοβολίας (διάλυση των ιστών, του αίματος κτλ.) κατά τους επόμενους μήνες. Ο συνολικός αριθμός των ανθρώπων που κατέφθασαν τις επόμενες μέρες, εβδομάδες και μήνες για τον καθαρισμό της περιοχής είναι κάπου μεταξύ 600.000 και 1,2 εκατομμυρίου!! Οι λεγόμενοι «εξολοθρευτές», όπως τους ονόμασαν, ήταν στρατιώτες, φοιτητές, αλλά και «εθελοντές». Ο υπολογισμός των θυμάτων ανάμεσα σε όλους αυτούς είναι αρκετά δύσκολος, εφόσον σχετικά λίγοι πέθαναν τις επόμενες εβδομάδες από την ασθένεια της ραδιενεργούς ακτινοβολίας. Μεγάλος αριθμός «εξολοθρευτών» πέθαναν από καρκίνο αρκετά χρόνια μετά την εργασία τους στον τόπο του ατυχήματος. Πολλοί που έκαναν παιδιά τα είδαν να πάσχουν από ανίατες ασθένειες στην καλύτερη περίπτωση ή να είναι τερατόμορφα στη χειρότερη, εξαιτίας της δικής τους έκθεσης στη ραδιενέργεια. Αρκετοί πέθαναν από ασθένειες της καρδιάς και του κυκλοφοριακού συστήματος, άλλοι από επακόλουθα κατάθλιψης, ενώ αρκετοί αυτοκτόνησαν. Έτσι ο αριθμός των θυμάτων, που δεν είναι βέβαιος, υπολογίζεται μεταξύ 10.000 και 250.000 ανθρώπων!! Προσωπικά πιστεύω πως ένας αριθμός θυμάτων κοντά στις 200.000 είναι απόλυτα ρεαλιστικός. Χωρίς να συνυπολογίζουμε τα παιδιά που γεννιούνται ακόμη και σήμερα σε περιοχές της Ουκρανίας και της Λευκορωσίας, και χωρίς την παραμικρή συμμετοχή τους στο ατύχημα του Τσερνομπίλ, πάσχουν από ασθένειες (συνήθως θανατηφόρες) που προκαλεί η ραδιενέργεια, συνέπειες που θα τυραννήσουν και τις επόμενες γενιές των περιοχών αυτών. Ας μην ξεχνάμε ότι η ραδιενέργεια που εκλύθηκε ήταν τουλάχιστον 100 φορές μεγαλύτερη από αυτή της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα το 1945!
 
Από την άλλη, η ραδιενέργεια που διέφυγε στο Τσερνομπίλ αποτελεί μόλις το 1% αυτής που εκλύθηκε στην ατμόσφαιρα από πυρηνικές δοκιμές την εικοσαετία 1950-1970. Υπολογίζεται πως τουλάχιστον 200.000 άνθρωποι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους λόγω της μόλυνσης (π.χ. οι 50.000 κάτοικοι της πόλης Πρίπγιατ, τρία μόλις χιλιόμετρα από το σημείο του ατυχήματος) καταλήγοντας πρόσφυγες στην ίδια τους τη χώρα. Οι μολυσμένες περιοχές έχουν συνολική έκταση λίγο μεγαλύτερη από αυτήν της Ελλάδας. Το ραδιενεργό νέφος υπό τη μορφή αεροζόλ ταξίδεψε πολλά χιλιόμετρα μολύνοντας περιοχές στην Πολωνία, στην Τουρκία, στη Φινλανδία, στη Ρουμανία, στη Βουλγαρία, στη Βρετανία και στη Γερμανία. Τη μεγαλύτερη ζημιά έχουν υποστεί βέβαια περιοχές στη Ρωσία, στη Λευκορωσία και στην Ουκρανία.
Στη μόλυνση αντιδρά και η Φύση: φύλλα από πολλά είδη δέντρων στην περιοχή έχουν παραμορφωθεί, αναρίθμητα δέντρα «πέθαναν», ενώ στο ζωικό βασίλειο είχαμε τερατογενέσεις και πολλά ζώα με καρκίνο (ό,τι έγινε περίπου και με τους ανθρώπους). Παρά την καταστροφή, οι υπόλοιποι αντιδραστήρες στο Τσερνομπίλ εξακολουθούσαν να λειτουργούν μέχρι το 2000, όταν σταμάτησε οριστικά η λειτουργία του εργοστασίου. Γύρω από τον κατεστραμμένο αντιδραστήρα λίγες εβδομάδες μετά το ατύχημα άρχισε η κατασκευή μιας «σαρκοφάγου» που θεωρητικά θα απομόνωνε τον λιωμένο πυρήνα από το περιβάλλον, το υπέδαφος και τον υδροφόρο ορίζοντα. Οι εξολοθρευτές είχαν αναλάβει και αυτό το έργο, το οποίο τελείωσαν τον Νοέμβριο του 1986 παίζοντας και πάλι κορώνα-γράμματα τη ζωή τους. Η σαρκοφάγος, που αποτελείται από χιλιάδες τόνους μπετόν και σίδερο, έχει χάσει με την πάροδο του χρόνου τη σταθερότητά της και αποτελεί μέχρι σήμερα μέγα κίνδυνο για διαφυγή τόνων ραδιενεργών υλικών που έχει στο εσωτερικό του. Σήμερα σχεδιάζεται και βρίσκεται στο στάδιο προετοιμασίας ένα γιγαντιαίο ημικυκλικό κάλυμμα σιδήρου και μπετόν, διαστάσεων 245 x 144 x 86 μέτρων, που συρόμενο πάνω σε σιδηρογραμμές θα τοποθετηθεί πάνω από τον αντιδραστήρα απομονώνοντάς τον οριστικά από το περιβάλλον, λένε οι ειδικοί. Το 2008 σχεδιάζεται να έχει τελειώσει το έργο, που χρηματοδοτείται κυρίως από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα.
 
 
Η Ραδιενέργεια και οι Επιπτώσεις της

Το ατύχημα που έγινε πριν από είκοσι χρόνια στην Ουκρανία ήρθε να μας ταρακουνήσει για τα καλά και να φρεσκάρει τη μνήμη μας για το τι εστί ραδιενέργεια. Σήμερα που σε πάρα πολλές χώρες υπάρχουν πυρηνικά εργοστάσια, ξέρουμε πως σε αρκετά από αυτά η λειτουργία προς παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος αποτελεί πρόσχημα. Ο πραγματικός λόγος είναι η παρασκευή ραδιενεργών στοιχείων που χρησιμοποιούνται ως γόμωση των κεφαλών (π.χ. απεμπλουτισμένο ουράνιο) πυρηνικών όπλων ανά τον κόσμο. Η Λευκορωσία είναι η χώρα που έχει υποστεί τις χειρότερες συνέπειες από την καταστροφή του 1986. Μεγάλες εκτάσεις της είναι μολυσμένες με Καίσιο 137, ένα ραδιενεργό στοιχείο που προκύπτει από τη διάσπαση του Πλουτωνίου, το καύσιμο υλικό του αντιδραστήρα στο Τσερνομπίλ. Αλλά ο πληθυσμός εκεί δεν έχει να πολεμήσει μόνο με τον καρκίνο, του οποίου τα ποσοστά φτάνουν σε ύψη ρεκόρ, αλλά και με τη φτώχεια.
 
H ΙΑΕΑ (International Agency of Atomic Energy), μια διεθνής οργάνωση με έδρα τη Βιέννη, που σκοπός της είναι να ελέγχει την πυρηνική τεχνολογία των διαφόρων χωρών, με πραγματικά ύπουλο τρόπο τάσσεται υπέρ της ατομικής ενέργειας. Έτσι πολλά από τα τραγικά που συμβαίνουν στη Λευκορωσία απλώς «κουκουλώνονται» και με τρόπο «διπλωματικό» φαίνονται ακίνδυνα και ασήμαντα. Οι πραγματικές διαστάσεις του προβλήματος από το 1986 μέχρι σήμερα, αλλά και οι εξελίξεις στο μέλλον –παρά τις εκατοντάδες μελέτες που υπάρχουν από πανεπιστήμια, οργανισμούς και υπουργεία υγείας– δεν μπορούν να εκτιμηθούν με ακρίβεια. Τα μόνα στατιστικά στοιχεία που υπάρχουν είναι οι επιπτώσεις από την πτώση των ατομικών βομβών το 1945 στην Ιαπωνία. Αλλά η περίπτωση αυτή διαφέρει κατά πολύ από το ατύχημα στο Τσερνομπίλ. Εδώ άλλωστε εκλύθηκε ραδιενέργεια τουλάχιστον 100 φορές περισσότερη απ’ ό,τι στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι. Στη Λευκορωσία ζουν σήμερα παιδιά με ραδιενέργεια στο σώμα τους 50 φορές μεγαλύτερη από αυτή που θεωρείται ότι βλάπτει την ανθρώπινη υγεία. «Το 80% της ραδιενέργειας που λαμβάνουν σήμερα οι άνθρωποι στις περιοχές αυτές είναι μέσα στις τροφές και στο νερό», λένε οι Ρώσοι ειδικοί. Τα ζώα, τα φυτά, οι άνθρωποι, όλα είναι σ’ έναν κύκλο. Το έδαφος μολύνει τα φυτά, τα ζώα τρώνε τα φυτά, ο άνθρωπος τρώει και φυτά και κρέας…
 
 
Δυστυχώς είναι χιλιάδες οι φτωχοί που επέστρεψαν στα εγκαταλειμμένα σπίτια που είχαν εκκενωθεί άρον-άρον το 1986. Όλοι γνωρίζουν για τον κίνδυνο της ραδιενέργειας, αλλά όταν δεν έχεις πού αλλού να πας, αναγκαστικά μένεις. Τα χρόνια περνούν και ο κόσμος έχει πέσει σ’ ένα είδος λήθαργου για αυτό που τους συμβαίνει. Η προσοχή της Δύσης όσον αφορά βοήθεια, είναι στραμμένη κυρίως στην Ουκρανία. Στα βόρεια σύνορά της, 100 χιλιόμετρα πάνω από την πρωτεύουσά της, έγινε άλλωστε το «μεγαλύτερο πυρηνικό ατύχημα όλων των εποχών». Έτσι, το μεγαλύτερο μέρος της οικονομικής βοήθειας πηγαίνει εκεί. Η δουλειά που έχουν μπροστά τους οι Ουκρανοί για να εξαφανιστεί η μαύρη σελίδα της πυρηνικής τεχνολογίας που ακούει στο όνομα Τσερνομπίλ είναι τεράστια. Περίπου 120 τόνοι Ουρανίου (ένας κύβος Ουρανίου σε μέγεθος ζαριού περιέχει τόση ενέργεια όσο 1.500 τόνοι Άνθρακα) που υπάρχουν από τότε που λειτουργούσε ο σταθμός πρέπει να μεταφερθούν και να θαφτούν κάπου με ασφάλεια. Ολόκληρες κτιριακές εγκαταστάσεις και ο εξοπλισμός τους πρέπει να αποσυναρμολογηθούν και να μεταφερθούν κομμάτι-κομμάτι. Δεν υπάρχει μέρος στην Ουκρανία που να μπορεί να δεχτεί με ασφάλεια τους εκατοντάδες τόνους των ραδιενεργών υλικών. Παρά ταύτα, η Ουκρανία παραμένει μια «ατομική» χώρα με 15 εργοστάσια πυρηνικής ενέργειας σε λειτουργία, που παράγουν το 46% του ηλεκτρισμού της χώρας.
 
Η Ανατολική Ευρώπη παράγει μεγάλο μέρος της ενέργειάς της με πυρηνική τεχνολογία: εργοστάσια υπάρχουν στη Ρωσία, στην Ουκρανία, στη Σλοβακία, στην Τσεχία, στη Ρουμανία, στη Λιθουανία, στη Σλοβενία και στη Βουλγαρία. Η Δυτική Ευρώπη κατέχει τα σκήπτρα με το 78% της ενέργειάς της να παράγεται στα 59 (!) εργοστάσια ατομικής ενέργειας που έχει.
 
 
πηγή:  http://olympia.gr/
 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου