Είναι ο έκτος μήνας του έτους, παίρνοντας το όνομα του είτε από τη Θεά Ήρα, είτε κατ’ άλλους από τον πρώτο ύπατο της Ρώμης, το Λεύκιο Ιούνιο Βρούτο. Στα ρωμαϊκά χρόνια ήταν ο 4ος μήνας και είχε 29 μέρες. Ο ίδιος ο μήνας αντιστοιχεί στον τελευταίο μήνα του έτους των αρχαίων Αθηναίων τον Σκιροφοριώνα.
Στην ελληνική λαογραφία ο Ιούνιος έχει την δική του ξεχωριστή ονομασία, η οποία εξαρτάται από τον τόπο. Έτσι στα Γρεβενά αναφέρεται ως «Κερασάρης» και στον Πόντο ως «Κερασινός», επειδή ωριμάζουν τα κεράσια. Στην Άνδρο «Ορνιαστής» και στην Πάρο «Ρινιστής», λόγω του «ερινασμού» ή «ορνιασμού» (γονιμοποίηση) των ήμερων σύκων. Πιο γνωστός είναι ως «Θεριστής», αφού συνδέεται άμεσα με την ωρίμανση και τον θερισμό των δημητριακών.
Όσον αφορά τα έθιμα που συναντούμε κατά τη διάρκεια του μήνα σχετίζονται τόσο με τις θρησκευτικές παραδόσεις, όσο και με τον αγροτικό βίο του λαού μας. Στις 24 Ιουνίου η εκκλησία μας γιορτάζει το γενέθλιο του Ιωάννου του Προδρόμου. Κατά την παράδοση, την παραμονή στις 23 Ιουνίου, μικροί και μεγάλοι γιορτάζουν, με το κάψιμο των πρωτομαγιάτικων στεφανιών. Όλα τα παιδιά συγκεντρώνουν τα μαγιάτικα στεφάνια από τα γύρω σπίτια και τα καίνε πηδώντας ένα- ένα πάνω από τη φωτιά. Στις Κυκλάδες, παίρνουν στάχτη από τις φωτιές και την ρίχνουν στις ρίζες των δένδρων για να έχουν καλή καρποφορία. Είναι ένα έθιμο που μεταφέρθηκε από την ύπαιθρο στις πόλεις και που σε πολλές απ’ αυτές, ακόμη τηρείται. Αναφορές του συγκεκριμένου εθίμου έχουμε και στη μελοποιημένη στιχουργική όπως του Λευτέρη Παπαδόπουλου: «Σάββατο κι απόβραδο στην Αριστοτέλους που «φωτιές ανάβανε στους απάνω δρόμους/ τ' Αϊ-Γιάννη θα 'τανε θαρρώ’.» ή του Μάνου Ελευθερίου : «Ανάβουνε φωτιές στις γειτονιές,/ του Άη Γιάννη/ Αχ πόσα τέτοια ξέρεις και μού λες/ που ‘χουν πεθάνει;»
Στην ελληνική λαογραφία ο Ιούνιος έχει την δική του ξεχωριστή ονομασία, η οποία εξαρτάται από τον τόπο. Έτσι στα Γρεβενά αναφέρεται ως «Κερασάρης» και στον Πόντο ως «Κερασινός», επειδή ωριμάζουν τα κεράσια. Στην Άνδρο «Ορνιαστής» και στην Πάρο «Ρινιστής», λόγω του «ερινασμού» ή «ορνιασμού» (γονιμοποίηση) των ήμερων σύκων. Πιο γνωστός είναι ως «Θεριστής», αφού συνδέεται άμεσα με την ωρίμανση και τον θερισμό των δημητριακών.
Όσον αφορά τα έθιμα που συναντούμε κατά τη διάρκεια του μήνα σχετίζονται τόσο με τις θρησκευτικές παραδόσεις, όσο και με τον αγροτικό βίο του λαού μας. Στις 24 Ιουνίου η εκκλησία μας γιορτάζει το γενέθλιο του Ιωάννου του Προδρόμου. Κατά την παράδοση, την παραμονή στις 23 Ιουνίου, μικροί και μεγάλοι γιορτάζουν, με το κάψιμο των πρωτομαγιάτικων στεφανιών. Όλα τα παιδιά συγκεντρώνουν τα μαγιάτικα στεφάνια από τα γύρω σπίτια και τα καίνε πηδώντας ένα- ένα πάνω από τη φωτιά. Στις Κυκλάδες, παίρνουν στάχτη από τις φωτιές και την ρίχνουν στις ρίζες των δένδρων για να έχουν καλή καρποφορία. Είναι ένα έθιμο που μεταφέρθηκε από την ύπαιθρο στις πόλεις και που σε πολλές απ’ αυτές, ακόμη τηρείται. Αναφορές του συγκεκριμένου εθίμου έχουμε και στη μελοποιημένη στιχουργική όπως του Λευτέρη Παπαδόπουλου: «Σάββατο κι απόβραδο στην Αριστοτέλους που «φωτιές ανάβανε στους απάνω δρόμους/ τ' Αϊ-Γιάννη θα 'τανε θαρρώ’.» ή του Μάνου Ελευθερίου : «Ανάβουνε φωτιές στις γειτονιές,/ του Άη Γιάννη/ Αχ πόσα τέτοια ξέρεις και μού λες/ που ‘χουν πεθάνει;»
Ο Ιούνης ή θεριστής όπως προείπαμε, είναι ο μήνας του θερισμού. Τα παλιά χρόνια, με το που έμπαινε ο μήνας άρχιζε ο θερισμός που ήταν αληθινή γιορτή. Οι οικογένειες φόρτωναν στα μουλάρια τα πράγματά τους, έπαιρναν τα ζώα τους και ξεκίναγαν για τα χωράφια όπου έμεναν σε καλύβες, σχεδόν όλο το καλοκαίρι. Όταν ο θερισμός τέλειωνε οι γεωργοί άφηναν στο τελευταίο χωράφι λίγα στάχια αθέριστα για να "ρίξουν το δράκο" όπως έλεγαν ή έπλεκαν μια δέσμη, σε σχήμα σταυρού, που την έλεγαν χτένι, ψαθί ή σταυρό, και την τοποθετούσαν στο εικονοστάσι του σπιτιού.
Στις 21 του μηνός έχουμε το θερινό ηλιοστάσιο, δηλαδή ο ήλιος βρίσκεται στο βορειότερο σημείο της πορείας του, πράγμα που για μας που κατοικούμε στο βόρειο ημισφαίριο σημαίνει ότι βρίσκεται πιο κοντά μας. Γι’ αυτό αυτές οι μέρες είναι οι πιο μεγάλες του έτους με μεγαλύτερη αυτή της 21ης του Ιούνη.
Τέλος ενδεικτικά αναφέρουμε κάποιες παροιμίες που αποτελούν την πεμπτουσία του βίου των ελλήνων στη συγκεκριμένη εποχή.
· «Ιούνης τρέφει κεράσια στ’ αμπέλι, και ψάλτη το τζίτζικα στέλλει»
· «Τον Ιούνη αφήνουν το δρεπάνι, και σπέρνουν το ρεπάνι».
· «Γενάρη πίνουν το κρασί, το Θεριστή το ξύδι»
Καλό μήνα.
πηγές: -http://www.mamababa.gr/
(Έθιμα και γιορτές Ιουνίου & Ιουλίου - Κατερίνας
Κανελλοπούλου-Τσουχτίδη)
-http://www.sansimera.gr/
-http://www.paidika.gr/
-http://el.wikipedia.org/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου