Δευτέρα 15 Δεκεμβρίου 2014

«Θέλουν να συζητούν για προβλήματα και να κουβεντιάζουν για λύσεις»


Χωριό του Ν. Ευρυτανίας
(φωτογραφία: THEO ATHANASIADIS/
VIEWS OF GREECE)
του Παύλου Πατσώνη
(Δασολόγου)
 
Τα λόγια αυτά άκουσα πριν από αρκετά χρόνια από τον Αναστάση, έναν μεσήλικα κάτοικο ορεινού χωριού, σε συζήτηση που είχαμε σε αίθουσα δημοτικού σχολείου που δεν λειτουργούσε. Προσπαθούσαμε, με αρκετά όνειρα θυμάμαι, να εφαρμόσουμε προγράμματα εκπαίδευσης δασεργατών. Δεν μπορούσα τότε να δεχθώ και να συμβιβαστώ με την άποψή του ότι η προσπάθεια που είχε ξεκινήσει από τόσους θεσμικούς φορείς (ευρωπαική ένωση, υπουργεία, τοπική αυτοδιοίκηση) θα μπορούσε να αποτιμηθεί με αυτή τη τόσο μικρή πρόταση.
 
Τα χρόνια κυλούσαν και κάθε χρόνος οικονομικά τουλάχιστον ήταν καλλίτερος από τον άλλο. Άκουγα διαπιστώσεις επιστημόνων αλλά και υποσχέσεις υπηρεσιακών και πολιτικών παραγόντων σε ημερίδες, συνέδρια, επιμορφωτικά προγράμματα του Ινστιτούτου Διαρκούς Επιμόρφωσης και περίμενα την υλοποίηση πολιτικών για τα υπαρκτά προβλήματα υποβάθμισης ή προστασίας και συντήρησης των οικοσυστημάτων. Επίσης, ελπίζαμε στην διόρθωση των «κακώς κειμένων» της δημόσιας διοίκησης (ρουσφέτι, συναλλαγή, αναξιοκρατία, κομματοκρατία). Προβλήματα γνωστά που βίωνε αλλά και βιώνει ο μέσος Έλληνας είτε εργάζεται σε αυτήν, είτε απαιτεί εξυπηρέτηση απ’ αυτήν.
 
Ο καιρός περνούσε, οι διαπιστώσεις των προβλημάτων επαναλαμβάνονταν, εμπλουτισμένες όμως με καινούργια ορολογία από την αναπτυσσόμενη τεχνολογία. Οι συγκεκριμένες πολιτικές όμως για τη λύση τους ήταν υπό συνεχή αναζήτηση, σε μαζώξεις περιφερόμενων εμπειρογνωμόνων στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
 
Έχουν περάσει από τότε είκοσι σχεδόν χρόνια και ο καταναλωτικός άνθρωπος συνεχίζει να αναζητεί συνταγές ευτυχίας, που θα του εξασφαλίσουν ηρεμία, ειρήνη και απόλαυση. Δεν αγωνιά για την αλλοίωση και υποβάθμιση του περιβάλλοντος, του χώρου δηλαδή που ζει, με αποτέλεσμα την ταλαιπωρία του. Ίσως να αγνοεί ότι το γεγονός της υποβάθμισης δεν είναι μια έκπτωση του μοντέλου διαχείρισης, αλλά το τελικό προϊόν, η έκβαση του περιεχομένου της πολιτικής που εφαρμόζεται, το αποτέλεσμα των ενεργειών της.

Γιατί όταν ασαφείς νόμοι- που απαιτούν συνεχείς εγκυκλίους για την εφαρμογή τους- θεσπίζονται με σκοπό τη διαχείριση του περιβάλλοντος, επιτείνουν την υπάρχουσα σύγχυση.
Επίσης, όταν οι απορροφήσεις κοινοτικών πόρων είναι αυτοσκοπός, επειδή πιθανόν βραχυπρόθεσμα να στηρίζουν την οικονομία της χώρας και συντεχνιακά συμφέροντα χαράζουν πολιτική, τα αποτελέσματα δεν μπορούν να είναι θετικά σε διάρκεια χρόνου.
 
Κάθε καλοπροαίρετος γνωρίζει ότι προβλήματα υποβάθμισης ή προστασίας και συντήρησης των οικοσυστημάτων δεν μπορούν να λυθούν μόνο με διαπιστώσεις επιστημόνων, υπηρεσιακών και πολιτικών παραγόντων σε ημερίδες, συνέδρια ή με ανακοινώσεις που φτάνουν «μέχρι το κόκαλο» ύστερα από κάποια καταστροφή.
 
Οι διαπιστώσεις ή τα αισθήματα ενοχής ορισμένων πιθανόν να επιβραδύνουν, αλλά δε δίνουν λύση στο υπαρκτό πρόβλημα της υποβάθμισης. Ειδικά στην σημερινή εποχή, όπου προκειμένου να ξεπεραστεί η οικονομική κρίση, ακούμε και διαβάζουμε για την αναγκαιότητα να γίνουν νέες επεμβάσεις σε διάφορα οικοσυστήματα. Με τον τρόπο αυτό μας υπόσχονται ότι θα γίνουν επενδύσεις και θα έχουμε ανάπτυξη. Συγκεκριμένη, όμως και ξεκάθαρη πολιτική για την υλοποίηση όσων εξαγγέλλονται δεν υπάρχει. Γίνονται μόνο γενικόλογες επισημάνσεις των πλεονεκτημάτων που θα υπάρξουν.

Άλλωστε η ανάπτυξη δεν είναι έννοια και μέγεθος όπως τα εννοεί ο κάθε κυβερνητικός, κομματικός, τοπικός παράγοντας ή μη κυβερνητική οργάνωση. Όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς, υπουργεία, τοπική αυτοδιοίκηση, τοπικοί σύλλογοι, οργανώσεις πολιτών, μπορούν να συμμετέχουν στη διαχείριση ενός χώρου. Αυτό όμως πρέπει να γίνεται ανάλογα με το ποσοστό ευθύνης στις διαδικασίες υλοποίησης και της βιωμένης γνώσης που έχουν.

Ο πρώην πρόεδρος της Ανάβρας- ορεινού χωριού του Ν. Μαγνησίας- στην ερώτηση «πως κατόρθωσε να πετύχει την ανάπτυξη στον τόπο του» απάντησε: «Κάναμε το αυτονόητο». Πράγματι όταν υπάρχει μεράκι, ιεράρχηση των αναγκών και γνώση του χώρου και των διαδικασιών που απαιτούνται για υλοποίηση έργων και δραστηριοτήτων, οι επιλογές είναι σε σωστή κατεύθυνση. Πιθανόν τέτοιες προσπάθειες να είναι λίγες στο σύνολο του ελλαδικού χώρου. Υπάρχουν όμως και δίνουν το παράδειγμα.

Φεύγοντας από το ορεινό χωριό που επισκέφτηκα, μου είχε πει θυμάμαι, ο κυρ’ Αναστάσης

- Με κούρασαν τα εύκολα και ανέξοδα λόγια. Παιδί μου, αυτοί, αυτό που ξέρουν δε σαστίζουν. Εμείς όμως ας έχουμε ελπίδα. Γιατί μονάχα η ελπίδα γεννά τις προσπάθειες. Αυτές οι προσπάθειες έδωσαν και θα δίνουν συνέχεια στην πατρίδα μας.
 
Το χωριό Ανάβρα στο Ν. Μαγνησίας
(φωτογραφία από το διαδίκτυο)
 
 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου