Νοτιοδυτικά της πόλης της Ρόδου και περίπου 52 χλμ μακριά, βρίσκεται το μικρό και γραφικό χωριό της Κρητηνίας. Πρόκειται για έναν ορεινό οικισμό, που στολίζει το νησί της Ρόδου, και ξεπροβάλει στην άγρια φύση. Χτισμένο πάνω σε ύψωμα, έχει πανοραμική θέα την καταγάλανη θάλασσα που περιτριγυρίζει το νησί και φόντο πράσινο, τα παρθένα δάση που το περιβάλλουν.
Για να φτάσει κανείς στο γοητευτικό χωριό της Κρητηνίας, ξεκινάει τη διαδρομή του από την πόλη της Ρόδου και ακολουθεί δυτική πορεία , από τη Λεωφόρο Ρόδου – Καμείρου. Θα περάσει μέσα από τα χωριά του νησιού που προηγούνται ώστε να φτάσει τον προορισμό του και όταν συναντήσει μια απέραντη θαλάσσια πεδιάδα δεξιά του δρόμου, μένουν λίγα λεπτά ώσπου να διαβάσει την πινακίδα έξω από τον οικισμό που γράφει Κρητηνία. Σε αυτό το σύντομο χρονικό διάστημα, ο ταξιδιώτης θα παραπλανηθεί από το μαγικό τοπίο που συνδυάζει τα δυο δυνατά στοιχεία της φύσης, το νερό και το βουνό. Έχοντας μπροστά του τις ακτές του Αιγαίου, θα εισέλθει δίχως να το καταλάβει στο καταπράσινο δάσος, του οποίο ο ασφαλτόστρωτος δρόμος ανάμεσα στα πανύψηλα πεύκα, θα τον καθοδηγήσει στην Κρητηνία. Φτάνοντας στο χωριό της Κρητηνίας, δε θα συναντήσει τίποτα που να θυμίζει την κοσμοπολίτικη Ρόδο. Θα μείνει έκπληκτος από τη γραφικότητα του μικρού οικισμού, τα σοκάκια και τις στενές ανηφοριές που ενώνουν όλα τα μικρά σπιτάκια μεταξύ τους.
Το παραδοσιακό χωριό της Κρητηνίας έχει ιστορία 4000 ετών, που μαρτυρούν οι θρύλοι και τα μνημεία. Παλαιότερα ονομαζόταν «Κάστελλος» και ο μύθος κατονομάζει τον Αλθαιμένη, γιο του Κατρέα να δημιουργεί τον οικισμό έπειτα από χρησμό που έλαβε ότι θα σκοτώσει τον πατέρα του και για να τον αποφύγει, μετοίκησε από την Κρήτη στην Κρητηνία. Από εκεί προκύπτει και η ετυμολογία του ονόματος «Μικρή Κρήτη».
Ένα ιστορικό μνημείο του χωριού, επιβλητικά στέκεται πάνω σε μια βραχώδη πλαγιά και στο πέρασμα των αιώνων έσωσε πολλάκις τους Κρητηνιώτες από τις μάχες με τους εχθρούς. Χρονολογείται από την περίοδο των Ιπποτών, εφόσον φέρει στα τείχη του οικόσημα των Μεγάλων Μαγίστρων D’ Aubusson. D’Amboise, Orsini και Caretto, παρότι που δεν αναφέρεται σε διατάγματα των ιπποτών και έκτοτε παίζει σημαντικό ρόλο στους εθνικούς αγώνες των Ροδίων για λευτεριά μέχρι την πολυπόθητη απελευθέρωση της Δωδεκανήσου το 1947.
Η παράδοση και η ιστορία του χωριού, συνοπτικά συναντάται στο λαογραφικό και αρχαιολογικό μουσείο Κρητηνίας, αλλά και στην βιβλιοθήκη της Κρητηνίας η οποία κατέχει μια ξεχωριστή θέση στην καρδιά όλων των κατοίκων του χωριού αλλά και όλων των ροδίων. Αποτελεί την πρώτη βιβλιοθήκη της Ρόδου η οποία κατασκευάστηκε το 1927 και στοιχεία την αναφέρουν και ως πρώτη της Δωδεκανήσου κι έπειτα ακολούθησε η δημιουργία της βιβλιοθήκης της Κρεμαστής.
Την ειδυλλιακή περιοχή της Κρητηνίας, οι κάτοικοι του χωριού δεν την άφησαν να μαραζώσει. Αυτό το μικρό χωριό συνεχίζει να χαρακτηρίζεται στο νησί της Ρόδου μέχρι σήμερα με τις εκδηλώσεις του και τη φιλοξενία του, ως τόπος ανάδειξης του πολιτισμού, της παράδοσης, της ιστορίας, και κρατά ζωντανό έναν οικισμό κρυμμένο στις ομορφιές της φύσης, τις πλαγιές και τα δάση με την μοναδική και ανεπανάληπτη θέα στα κοντινά νησάκια ου φαίνονται απέναντι στο απέραντο γαλάζιο.. Τολμώ να σας προτείνω να απολαύσετε από την Κρητηνία το ηλιοβασίλεμα…
