Παρασκευή 20 Δεκεμβρίου 2013

Η ανθοκομική καλλιέργεια του γλαδίολου (Gladiolus grandiflorus)

 

Εισαγωγή

Ο γλαδίολος ή ξίφιο είναι ενδημικό φυτό της Ν. Αφρικής καθώς επίσης και των περιοχών της Μεσογείου. Τα αφρικανικά είδη είναι διπλοειδή ενώ τα μεσογειακά πολυπλοειδή. Οι σημερινές ποικιλίες προέρχονται από συνεχείς βελτιώσεις της αρχικής διασταύρωσης μεταξύ των ειδών Gladiolus netalensis και Gladiolus oppositiflorus που έγινε στο Βέλγιο το 1837 από τον Bedinhaus. Από τα μέσα του δεύτερου ήμισυ του 19ου αιώνα άρχισε ο συστηματικός υβριδισμός του γλαδίολου με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένας μεγάλος αρμός νέων ποικιλιών.
Ανήκει στην οικογένεια Iridaceae, στην κατηγορία των βολβωδών φυτών.
Ο βολβός (ψευδοβολβός) του γλαδίολου, που ονομάζεται «κορμός», είναι μεταμορφωμένος (συμπιεσμένος) βλαστός με γόνατα, μεσογονάτια διαστήματα, οφθαλμούς και μεμβρανώδη φύλλα. Τα φύλλα (χιτώνες), από 1-12 αλληλοκαλύπτονται στη βάση και σκεπάζουν ολόκληρο τον κορμό. Το χρώμα των φύλλων αυτών υποδηλώνει συνήθως την προέλευση των κορμών. Σκουρόχρωμα φύλλα δηλώνουν ότι προήλθε από κορμό που άνθισε σε προηγούμενη χρονιά ενώ ανοιχτόχρωμα φύλλα μαρτυρούν κορμό που προήλθε από ανάπτυξη «κορμιδίου» (μικρού κορμού).
Η διάμετρος του κορμού ποικίλει από 3-6 εκατοστά ή και περισσότερο.
Ο γλαδίολος είναι ποώδες φυτό με λογχοειδή φύλλα και άνθη σε ταξιανθία στάχυ στο άκρο ενός ισχυρού στελέχους. Ο αριθμός των ανθέων μπορεί να φθάσει μέχρι 30 εκατοστά ή και περισσότερο και εξαρτάται κατά κύριο λόγο από την ποικιλία. Επηρεάζεται επίσης σε μεγάλο βαθμό από το μέγεθος του κορμού, τις συνθήκες διατήρησης τους, την εποχή φύτευσης και τις καλλιεργητικές φροντίδες.


Πολλαπλασιασμός

Παραγωγή κορμιδίων


Ο κορμός του γαλαδίολου όταν φυτευθεί στο έδαφος παράγει εκτός από το υπέργειο τμήμα, που είναι τα φύλλα και το ανθικό στέλεχος, έναν ακόμη κορμό στη βάση του. Ενώ ο παλιός (μητρικός) κορμός συρρικνούται, με την ανάπτυξη των φύλλων και της ταξιανθίας, ο νέος (θυγατρικός) κορμός αρχίζει να αυξάνει σε μέγεθος, κυρίως μετά την κοπή του ανθικού στελέχους, για να φθάσει τελικά περίπου το μέγεθος του μητρικού κορμού στο τέλος της καλλιεργητικής περιόδου. Παράλληλα με τον νέο κορμό δημιουργείται ένας μεγάλος αριθμός (15-40) μικρών κορμιδίων μεταξύ του μητρικού και θυγατρικού κορμού. Είναι διαφόρων μεγεθών με διάμετρο 0,5-1,8 εκατοστά και αποτελούν συνηθισμένο πολλαπλασιαστικό υλικό ύστερα από επανακαλλιέργειες προκειμένου να αποκτήσουν το κατάλληλο μέγεθος.
Συνήθως τα μεγαλύτερης διαμέτρου κορμίδια φυτεύονται 1-2 χρονιές ενώ τα μικρότερα 2-3 συνεχόμενες χρονιές για να φθάσουν το επιθυμητό εμπορικό μέγεθος.
Επειδή οι μυκητολογικές ασθένειες, τα έντομα και οι νηματώδεις προκαλούν ανυπολόγιστες ζημιές, τα κορμίδια υπόκεινται σε μια ειδική μεταχείριση για την αντιμετώπιση τους. Έτσι επιδιώκεται η εξαγωγή τους από το έδαφος τους θερινούς μήνες ώστε να μπορούν να διατηρηθούν μετά για δύο μήνες σε θερμοκρασία 24-32ο C.
Κατόπιν μουσκεύουν επί δύο ημέρες σε χλιαρό νερό (32ο C) για να μαλακώσουν τα μεμβρανώδη φύλλα (χιτώνες) από τα οποία καλύπτονται.
Συλλέγονται και αχρηστεύονται όλα τα κορμίδια που επιπλέουν στο νερό, ενώ τα υπόλοιπα συσκευάζονται σε δικτυωτά σακιά για να εμβαπτισθούν αμέσως μετά για 30 λεπτά σε θερμό (53-55ο C) διάλυμα μυκητοκτόνου. Συνήθως χρησιμοποιείται συνδυασμός benomyl και captan σε ποσότητες 0,10-0,18 kgr αντίστοιχα σε 100 λίτρα νερού. Μετά την παρέλευση των 30 λεπτών μεταφέρονται σε κρύο τρεχούμενο νερό για 10 λεπτά. Ακολουθεί στέγνωμα των κορμιδίων με αέρα, που για διευκόλυνση τοποθετούνται σε λεπτά στρώματα σε αβαθή κιβώτια και κατόπιν αποθήκευση σε χώρους θερμοκρασίας 2-4ο C μέχρι και την φύτευση τους. Η διακοπή του λήθαργου επιτυγχάνεται σε διάστημα 2-4 μηνών. Πριν από την φύτευση τα κορμίδια διατηρούνται σε θερμοκρασία 24ο C περίπου για 1-3 εβδομάδες ή έως ότου υπάρξει ένδειξη ανάπτυξης των ριζών. Τοποθέτηση των κορμιδίων σε νερό επί δύο ημέρες πριν από την φύτευση συμβάλλει στην ομοιόμορφη βλάστηση τους.
Η φύτευση των κορμιδίων γίνεται σε έδαφος απολυμασμένο με φυσικό (ηλιοαπολύμανση) ή χημικό τρόπο. Καλύτερα εδάφη θεωρούνται εκείνα που έχουν αρκετή περιεκτικότητα σε άμμο ώστε να στραγγίζουν επαρκώς αλλά και να διευκολύνουν την εργασία της εκρίζωσης των κορμιδίων. Το ευνοϊκό ρΗ κυμαίνεται από 5,8-6,5. Πριν από την φύτευση ενσωματώνονται τα κύρια λιπαντικά στοιχεία Ν άζωτο, Ρ φώσφορος και Κ κάλιο, σε ποσότητες ανά στρέμμα Ν:2,5-3,0 κιλά, Ρ:1,1-1,3 κιλά, και Κ: 2,2-2,5 κιλά.
Μετά την φύτευση εφαρμόζονται μηνιαίες λιπάνσεις σε όλο το διάστημα των 5-6 μηνών της καλλιέργειας για άριστη ανάπτυξη. Το έδαφος πρέπει να διατηρείται υγρό τις πρώτες ημέρες για καλύτερη βλάστηση, ενώ αργότερα περιορίζεται η υγρασία για άριστη ανάπτυξη.
Τα κορμίδια φυτεύονται σε γραμμές μέσα σε αυλάκια πλάτους 10-12 εκατοστά, που απέχουν 60-80 εκατοστά μεταξύ τους. Το βάθος της φύτευσης είναι 7-8 εκατοστά, περίπου. Μετά το σκέπασμα των κορμιδίων η επιφάνεια του εδάφους επανακτά την οριζόντια αρχική μορφή. Ο αριθμός των κορμιδίων που φυτεύονται ανέρχεται στα 110-120 ανά τρέχων μέτρο, ή 145.000-160.000 ανά στρέμμα. Δεδομένου ότι αντιστοιχούν 1.300-1.500 μεγάλα κορμίδια (πάνω από 1 εκατοστό διάμετρο) ανά κιλό βάρους, τότε απαιτούνται από το μέγεθος αυτό περίπου 90-120 κιλά ανά στρέμμα. Με την εκρίζωση συγκομίζονται 90 περίπου κορμίδια μεγέθους μεγαλύτερου από 1,3 εκατοστά, από κάθε μέτρο φύτευσης, στην περίπτωση που χρησιμοποιήθηκα μεγάλα κορμίδια. Κορμίδια με μέγεθος 1,3-2,5 εκατοστά, είναι εκείνα που φυτευόμενα για μια ακόμη χρονιά δίνουν τους κορμούς οι οποίοι χρησιμοποιούνται για την παραγωγή εμπορεύσιμης ταξιανθίας γλαδίολου. Κορμίδια μικρότερα από 1,3 εκατοστά φυτεύονται για δύο συνεχείς χρονιές ώσπου να αποκτήσουν το μέγεθος του ανθίζοντα του κορμού.


Παραγωγή κορμών

Χρησιμοποιούνται κορμίδια μεγέθους 1,3 – 2,5 εκατοστών. Υφίστανται την ίδια θεραπευτική μεταχείριση όπως τα μικρότερα κορμίδια με μόνη διαφορά ότι η θερμοκρασία του διαλύματος του μυκητοκτόνου είναι χαμηλότερη και κυμαίνεται στους 46ο C περίπου, ενώ ο χρόνος εμβάπτισης τους σε αυτό περιορίζεται στα 15 λεπτά. Φυτεύονται σε βάθος 6-8 εκατοστών σε γραμμές που απέχουν μεταξύ τους 60-80 εκατοστά. Τοποθετούνται 50-80 κορμίδια ανα μέτρο γραμμής ανάλογα με το μέγεθος τους. Οι απαιτήσεις σε υγρασία και λιπαντικά στοιχεία είναι ίδιες με εκείνες που εφαρμόζονται στις μεταφυτεύσεις των κορμιδίων. Θα πρέπει όμως η άρδευση να σταματήσει 2-3 εβδομάδες πριν από την συγκομιδή των κορμών έτσι ώστε να αποφευχθούν περιπτώσεις σήψης στο έδαφος και επί πλέον να διευκολυνθεί αργότερα ο καθαρισμός τους. Κατά την διάρκεια της καλλιέργειας αφαιρείται το ανθικό στέλεχος προκειμένου να αυξηθεί το μέγεθος του κορμού. Παραμένει μόνο όταν απαιτείται πιστοποίηση της ποικιλίας ή απομάκρυνση εκείνων των φυτών που προήλθαν από τυχαίες προσμίξεις των κορμών τους κατά την αποθήκευση. Στην περίπτωση αυτή παραμένει η ταξιανθία μέχρις ότου ανοίξει το πρώτο άνθος και κατόπιν κόβεται. Οι κορμοί μετά την συγκομιδή καθαρίζονται από το χώμα και κατόπιν εμβαπτίζονται το συντομότερο δυνατό σε διάλυμα μυκητοκτόνου για προληπτική θεραπεία.
Συνήθως συγκομίζονται πάνω από 40.000 κορμοί μεγέθους μεγαλύτερου από 2,5 εκατοστά κατάλληλοι για παραγωγή ανθέων. Συγχρόνως όμως συγκομίζονται και κορμίδια με διάμετρο μικρότερη των 2,5 εκατοστών, που θα απαιτήσουν ένα ακόμη χρόνο επανακαλλιέργειας για να αποκτήσουν το κατάλληλο μέγεθος για κομμένα άνθη.
Κορμοί που συγκομίζονται το καλοκαίρι ευρίσκονται σε λήθαργο και χρειάζονται αποθήκευση σε θερμοκρασία 2-4ο C για 3-4 μήνες προκειμένου να επιτελεσθεί η διακοπή του. Είναι δυνατό η διακοπή του λήθαργου να γίνει ακόμη και με διάφορα σκευάσματα αιθυλενίου ή με συνδυασμό χαμηλών θερμοκρασιών και επέμβαση βενζυλαδενίνης. Πάντως ο λήθαργος των κορμών γλαδίολου βρέθηκε να είναι η ενδογενής ορμόνη αμπσισικό οξύ.


Παραγωγή Ανθέων

Η καλύτερη παραγωγή ανθέων επιτυγχάνεται σε εδάφη βαθιά με επαρκή αερισμό και πολύ καλή στράγγιση. Τέτοια εδάφη είναι συνήθως τα αμμοπηλώδη. Αργιλώδη εδάφη πρέπει να αποφεύγονται γιατί ριζικό σύστημα του γλαδίολου δεν αντέχει σε υπερβολική υγρασία. Ευνοϊκότερο ρΗ είναι το 5,8-6,5. Αλκαλικά εδάφη εκτός των άλλων επιδρούν δυσμενώς στο χρώμα των ανθέων. Επιβάλλεται απολύμανση του εδάφους.
 
Για ακόμη περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την εμπορική καλλιέργεια του γλαδίολου μπορείτε να βρείτε στο σύνδεσμο http://istath.blogspot.gr/
 
 
 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου