Τετάρτη 20 Μαΐου 2015

Η χημική γεωργία στα μανταλάκια

 
 
Το Roundup είναι το εμπορικό όνομα ενός ευρέως διαδεδομένου ζιζανιοκτόνου της εταιρείας Monsanto, του οποίου η δραστική ουσία ονομάζεται glyphosate. Θεωρείται ένα εξαιρετικά πετυχημένο φυτοφάρμακο και η χρήση του έχει εξαπλωθεί ανά την υφήλιο στη συμβατική (χημική) γεωργία. Στη χώρα μας προωθείται για την καταπολέμηση ζιζανίων σε εσπεριδοειδή (λεμόνια, πορτοκάλια), σε ελιές, σε αμπέλια, στο βαμβάκι, στον καπνό κοκ. Α, έχει και ευρεία χρήση από ερασιτέχνες και κηπουρούς...
 
Η αύξηση της ανθεκτικότητας των ζιζανίων στο συγκεκριμένο ζιζανιοκτόνο, οδήγησε σε αύξηση της χρήσης του ώσπου τελικά έφτασε να σκοτώνει τα ίδια τα φυτά που υποτίθεται θα προστάτευε. Η «λύση» ήρθε πάλι από την Monsanto: κατασκεύασε μεταλλαγμένους σπόρους με αυξημένη αντοχή στο δικό της ζιζανιοκτόνο, με πρώτη τη μεταλλαγμένη σόγια!
 
Με αυτό το πανέξυπνο σχέδιο (και με πολύ βοήθεια στη φάση της αδειοδότησης), η εταιρεία πέτυχε να ανανεώσει την εμπορική ζωή του Roundup (του οποίου έληγε η πατέντα και θα το αντικαθιστούσαν «γενόσημα») μέσα από αποκλειστικά συμβόλαια που υποχρέωναν τους καλλιεργητές (μεταλλαγμένης) σόγιας να χρησιμοποιούν το συγκεκριμένο ζιζανιοκτόνο της ίδιας εταιρείας.
 
Όλες οι ανησυχίες για την επικινδυνότητα τόσο του Roundup όσο και της μεταλλαγμένης σόγιας, έπεφταν σε κλειστά αυτιά. Η εταιρεία κατέχει κυρίαρχη θέση στην παγκόσμια αγορά σπόρων και την πρώτη θέση στην παγκόσμια αγορά μεταλλαγμένων σπόρων (με απλά λόγια, ελέγχει μεγάλο μέρος της παγκόσμιας αγοράς σπόρων). Στη χώρα μας, στίφη ειδικών και πανεπιστημιακών διαβεβαίωναν για τον «ασφαλή χαρακτήρα και την ήπια δράση του Roundup» που «έχει βοηθήσει σημαντικά τους αγρότες».
 
Η Monsanto βρέθηκε στο στόχαστρο περιβαλλοντικών, αγροτικών, ανθρωπιστικών και αναπτυξιακών οργανώσεων. Και μπορεί να κρατήσαμε τα μεταλλαγμένα έξω από την Ελλάδα και μεγάλο μέρος της Ευρώπης, αλλά η παγκόσμια παραγωγή σόγιας προέρχεται κυρίως από μεταλλαγμένα φυτά (ΗΠΑ, Αργεντινή και Βραζιλία).
 
Κάπου εδώ τελειώνει η ιστορία και έρχεται η ακόμη σκληρότερη πραγματικότητα.
 
Πριν από λίγο καιρό, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΕ) που ασχολείται αποκλειστικά με την αξιολόγηση και καταγραφή της καρκινικής δράσης ουσιών International Agency for Research on Cancer (IARC), ανακοίνωσε τα αποτελέσματα αξιολόγησης 5 οργανοφωσφορικών ζιζανιοκτόνων. Για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες εκτενούς χρήσης, έγινε εκτίμηση και για το glyphosate (δραστική ουσία του Roundup). Σύμφωνα με τον Οργανισμό, το glyphosate αναγνωρίστηκε ως «πιθανώς καρκινογόνο για τον άνθρωπο» και καταχωρήθηκε στην αντίστοιχη κατηγορία (2Α).
 
Δεν ξέρω τι σκοπεύουν να κάνουν οι σχετικοί εθνικοί και ευρωπαϊκοί οργανισμοί και υπηρεσίες που αδειοδοτούν φυτοφάρμακα. Είμαι βέβαιος ότι η εταιρεία θα ξεκινήσει εκστρατεία αμφισβήτησης των ευρημάτων στην οποία θα στρατεύσει «ανεξάρτητους» επιστήμονες. Τα αποτελέσματα της έρευνας που οδήγησε στην καταχώρηση του Roundup ως υπόπτου για καρκινογένεση θα αμφισβητηθούν και – είναι πολύ πιθανό – υπό την πίεση που θα δημιουργηθεί να ανακληθούν μέχρι να ολοκληρωθεί περαιτέρω έρευνα… Ξέρω επίσης ότι ερασιτέχνες και επαγγελματίες δεν έχουν κανένα λόγο να θέτουν σε κίνδυνο την υγεία τους αλλά ούτε και την υγεία όλων των καταναλωτών.
 
Το νόμιμο δεν είναι πάντα ούτε ακίνδυνο ούτε ηθικό. Ευτυχώς, υπάρχει λύση χωρίς Roundup και χωρίς μεταλλαγμένα. Λέγεται βιώσιμη γεωργία και εκεί η σημερινή Monsanto δεν έχει θέση.
 
 
ΥΓ. Το Roundup δεν είναι ούτε το μόνο διάσημο ούτε το μόνο επικίνδυνο προϊόν της Monsanto. Το πιο γνωστό προϊόν της Monsanto παραμένει το Agent Orange, το περίφημο αποφυλλωτικό που χρησιμοποίησε σε πολύ μεγάλη κλίμακα ο αμερικανικός στρατός στον πόλεμο του Βιετνάμ, με τρομακτικές επιπτώσεις σε ανθρώπους και περιβάλλον. Άλλα προϊόντα της ίδιας εταιρείας είναι το παραθείον (δηλητηριώδες φυτοφάρμακο που επιδρά στο νευρικό σύστημα, υπεύθυνο για δεκάδες χιλιάδες δηλητηριάσεις κάθε χρόνο), τα PCBs (γνωστά ως “κλοφέν”, οργανοχλωριωμένες ενώσεις που συνδέονται με νοητική καθυστέρηση στα βρέφη, ανικανότητα, καρκίνους και εξασθένιση του ανοσοποιητικού συστήματος) κοκ.
 
 
 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου