Natura Hellas: Μαγνησία. Οι στρογγυλές λίμνες Ζερέλια

Τετάρτη 17 Ιουνίου 2015

Μαγνησία. Οι στρογγυλές λίμνες Ζερέλια

Φωτογραφία Dipa1965

Στους βόρειους πρόποδες της Όθρυος στον Αλμυρό του νομού Μαγνησίας, σε υψόμετρο 130 μέτρων, βρίσκονται δύο μικρές στρογγυλές λίμνες-οι λίμνες Ζερέλια ή Ζηρέλια. Η απόσταση μεταξύ των δύο λιμνών είναι περίπου 250 μ. Η μεγαλύτερη λίμνη έχει διάμετρο 250 μ. και βάθος περίπου 8 μ., ενώ η μικρότερη έχει διάμετρο 150 μ. και βάθος περίπου 6 μ. Ο πυθμένας τους έχει σχήμα πιάτου.

Φωτογραφία Dipa1965

Η ιδιαιτερότητα των λιμνών αυτών οφείλεται στη μετεωριτική τους προέλευση και στο αρχαιολογικό ενδιαφέρον του χώρου.

Πρόκειται για δίδυμους κρατήρες που δημιουργήθηκαν από σύγκρουση μετεωρίτη με τη Γη. Η πρόσκρουση έλαβε χώρα κατά την εποχή του Ολόκαινου πριν από 12.500 με 8.000 χρόνια και το πιθανό μέγεθος των θραυσμάτων που προσέκρουσαν εκτιμάται ότι κυμαίνεται από 10 έως 30μ. Το φαινόμενο αυτό είναι μοναδικό στην Ελλάδα, ενώ σε ολόκληρη την Ευρώπη οι αντίστοιχες περιπτώσεις-θέσεις δεν ξεπερνούν τις 40 από 178 σε ολόκληρο τον πλανήτη. Ανατολικά της μεγάλης λίμνης υπάρχει μικρός γήλοφος (μαγούλα) με προϊστορικό οικισμό ο οποίος κατοικήθηκε σε όλη τη διάρκεια της Μέσης Νεολιθικής και της Εποχής του Χαλκού (6η έως 4η χιλιετία π.Χ.).

Εκτός από τον σπάνιο γεωλογικό σχηματισμό, η περιοχή των δίδυμων λιμνών στον Αλμυρό είναι ξεχωριστή και για άλλους λόγους: εκεί βρίσκονται το μοναδικό στα Βαλκάνια πεδινό αυτοφυές δρυοδάσος «Κουρί», που έχει χαρακτηριστεί Περιοχή Βιογενετικού Αποθέματος και είναι ενταγμένη στο δίκτυο Natura 2000, πέντε σημαντικοί οικότοποι, από τους οποίους οι τρεις προστατεύονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση λόγω της οικολογικής σημασίας τους, καθώς και πολλά είδη χλωρίδας και πανίδας, που την καθιστούν περιβαλλοντικά σημαντική.

Οι λίμνες Ζηρέλια βρίσκονται στη μέση ενός κάμπου και περιβάλλονται από καλαμιώνες. Προσελκύουν έναν μεγάλο αριθμό ορνιθοπανίδας. Φιλοξενούν υδρόβια και παρυδάτια πουλιά, όπως φαλαρίδες, νερόκοτες, κιρκίρια, σταχτοτσικνιάδες, λευκοτσικνιάδες, πορφυροτσικνιάδες, μικροτσικνιάδες, νανοπουλάδες, κ.ά., ενώ την άνοιξη και το καλοκαίρι τις επισκέπτονται λευκοί πελαργοί. Αρπακτικά, όπως γερακίνες και κιρκινέζια, μικροπούλια των αγρών και των ανοιχτών εκτάσεων-ψαρόνια, ορτύκια, καρδερίνες και φλώροι, θηλαστικά όπως αλεπούδες, ασβοί και σκαντζόχοιροι, αλλά και διάφορα ερπετά ζούνε στις καλαμιές και γύρω από τις λίμνες.