Σάββατο 9 Σεπτεμβρίου 2017

Όχι άλλες προχειρότητες για την Κορώνεια!

 
 
Κριτική της Οικολογικής Κίνησης στην κυβερνητική πολιτική
 
Με μικροαλλαγές στο Σχέδιο Αποκατάστασης του 2004 και ρετουσαρισμένα στοιχεία, που δεν ανταποκρίνονται στη σκληρή πραγματικότητα της κακής οικολογικής ποιότητας της Κορώνειας, η Ειδική Γραμματεία Υδάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος προσπαθεί απλώς να αποφύγει η χώρα το πρόστιμο και τις κυρώσεις από την ΕΕ και όχι να αναβιώσει τη λίμνη.

Την ίδια στιγμή, αμφιλεγόμενα έργα, όπως η δημιουργία βαθέων ενδιαιτημάτων, μπορεί να έχουν και αρνητικές επιπτώσεις αλλά δεν έχουν ακόμη αξιολογηθεί. Άλλα έργα, όπως η ενωτική τάφρος που εγκυμονεί κινδύνους για τη γειτονική Βόλβη, δεν έχουν τύχει εργασιών συντήρησης, με αποτέλεσμα να έχουν απαξιωθεί. Η μεγαλύτερη αποτυχία καταγράφεται στην απόπειρα μείωσης της χρήσης υπόγειων νερών για άρδευση καλλιεργειών και στην αντιμετώπιση της νιτρορύπανσης.

Τα πραγματικά προβλήματα της Κορώνειας είναι η κακή οικολογική ποιότητα του νερού, η διαχείριση του ιζήματος που περιέχει βαρέα μέταλλα, υψηλό οργανικό φορτίο και κύστεις/σπόρια τοξικών μικροοργανισμών, η διαχείριση του υδατικού δυναμικού, οι επιπτώσεις στην ποσότητα και την ποιότητα του νερού από τις γύρω καλλιέργειες, η οικολογική διαχείριση των χειμάρρων, όπως ο Μπογδάνας.

Επίσης, σοβαρά ζητήματα παραμένουν για παρακολούθηση και μελλοντικές παρεμβάσεις, μετά τη λήξη του προγράμματος. Το μεγαλύτερο κενό αφορά την απαξίωση του ίδιου του Φορέα Διαχείρισης που υπολειτουργεί, χωρίς ιδιαίτερη κρατική στήριξη και χωρίς ενδιαφέρον από τους εκπροσώπους των κρατικών υπηρεσιών που συμμετέχουν στο διοικητικό του συμβούλιο. Η συνολική προσέγγιση που ζητούσε η Οικολογική Κίνηση Θεσσαλονίκης από το 1995, όταν ξεκίνησε το δράμα της Κορώνειας, δυστυχώς αποτελεί ακόμη άπιαστο όνειρο.

Προκειμένου να συμβάλλει στην επιστημονική προσέγγιση και το πραγματικό ξαναζωντάνεμα της λίμνης, η Οικολογική Κίνηση Θεσσαλονίκης κατέθεσε τη δική της συνολική θέση για το Σχέδιο Αποκατάστασης της Κορώνειας στον Φορέα Διαχείρισης Λιμνών Κορώνειας Βόλβης, στο ΔΣ του οποίου εκπροσωπεί τις περιβαλλοντικές οργανώσεις. Αφορμή στάθηκε η εσπευσμένη διαδικασία με την οποία ζήτησε η Ειδική Γραμματεία Υδάτων του ΥΠΕΝ την άποψη του Φορέα σχετικά με την τελική πρόταση προς την ΕΕ για την ολοκλήρωση του Σχεδίου Αποκατάστασης.

Ακολουθεί ολόκληρη η τοποθέτηση της Οικολογικής Κίνησης Θεσσαλονίκης (κατεβάστε τη σε
αρχείο κειμένου):
 
ΚΟΡΩΝΕΙΑ: Η ΔΗΘΕΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ ΑΦΗΝΕΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΚΕΝΑ

Με το υπ’ αριθ. πρωτ. 140022/9-1-2017 έγγραφο με θέμα «Υπόθεση C-517/11. Εκτέλεση απόφασης ΔΕΕ για την ελλιπή προστασία λίμνης Κορώνειας. Διαδικασία παράβασης βάσει άρθρου 260 ΣΛΕΕ» και το 8σέλιδο έγγραφο της Ειδικής Γραμματείας Υδάτων του Υπ. Περιβάλλοντος, αναφορικά με την τελική πρόταση προς την ΕΕ για την «Ολοκλήρωση του Σχεδίου Αποκατάστασης της λίμνης Κορώνειας», το οποίο φέρει ως ημερομηνία γενικώς τον Ιούλιο του 2017, καταβάλλεται προσπάθεια ώστε με μικρές αλλαγές να ολοκληρωθεί το Σχέδιο Αποκατάστασης του 2004 και να μην υπάρξουν νομικές κυρώσεις και πρόστιμο από πλευράς ΕΕ.
 
 
Συνοπτικά, η Ειδική Γραμματεία Υδάτων υποστηρίζει ότι:
 
Η κατασκευή των έργων που περιλαμβάνονται στο αναθεωρημένο σχέδιο δράσης σε συνδυασμό με τη μείωση της υπερκατανάλωσης των υπόγειων νερών στην υδρολογική λεκάνη της λίμνης από υδροβόρες βιομηχανίες βαφείων, που έπαψαν να λειτουργούν για διαφόρους λόγους, είναι οι βασικοί παράγοντες για την καλή σημερινή υδρολογική, ποιοτική και οικολογική κατάσταση της λίμνης και για την πρόοδο επίτευξης των στόχων του προγράμματος.
 
Oι στόχοι του προγράμματος δράσεων έχουν σήμερα επιτευχτεί σε μεγάλο βαθμό, όπως δείχνουν τα δεδομένα και οι συνεχείς παρατηρήσεις του Φορέα Διαχείρισης της Λίμνης Κορώνειας και του Εθνικού Κέντρου Βιοτόπων Υγροτόπων, στο πλαίσιο του Εθνικού Συστήματος Παρακολούθησης των Επιφανειακών και Υπογείων Υδάτων.
 
Σημαντικό είναι ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία από το ΕΚΒΥ, τα τελευταία δύο έτη υπάρχουν ενδείξεις ανόρθωσης του υγροτοπικού οικοσυστήματος από άποψη δομής (φυτοπλαγκτό, υδρόβια βλάστηση, ζωοπλαγκτό, ζωοβένθος, ιχθυοπανίδα, αμφίβια, ορνιθοπανίδα) και λειτουργίας του τροφικού πλέγματος στον υγρότοπο της Κορώνειας. Ειδικά κατά τη δειγματοληψία Ιουνίου 2017, η ποιότητα των υδάτων της λίμνης έδωσε πρώτες ενδείξεις βελτίωσης, σε σχέση με την κατάσταση του έτους 2016.
 
Παρά το γεγονός ότι από το 2006 μέχρι τα τέλη του 2009 η παρουσία νερού στην λίμνη ήταν περιστασιακή, από τις αρχές του 2014 μέχρι και σήμερα διατήρησε σχεδόν σταθερή ποσότητα με το μέγιστο βάθος 2,2 μ και το βάθος να κυμαίνεται σε μεγάλο μέρος της λίμνης από 1,80-2,00 μ.
 
Όλες οι μετρούμενες τιμές φυσικοχημικών παραμέτρων, με εξαίρεση τις τιμές αγωγιμότητας, ήταν εντός ορίων, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. Επισημαίνεται η σημαντική μείωση της αγωγιμότητας τα τελευταία τρία έτη, γεγονός που αποδίδεται στην αυξημένη ποσότητα νερού στη λίμνη. Η λίμνη που ήταν ευτροφική το 2010 και υπερτροφική σε παλιότερα έτη, παρουσιάζει σημαντική πλέον βελτίωση αφού την άνοιξη του 2016 ήταν μεσοτροφική.
 
Η παρουσία νερού στη λίμνη ευνόησε την εγκατάσταση μόνιμων και μεταναστευτικών ειδών ψαριών. Η παρουσία τους είναι συνεχής τα τελευταία δύο χρόνια και αποδεικνύει ότι το οικοσύστημα είναι πλέον σε θέση να συντηρήσει σημαντικούς ιχθυοπληθυσμούς, γεγονός που έχει να συμβεί περίπου είκοσι έτη.
Το 2012 για πρώτη φορά ξεκίνησε συστηματική παρακολούθηση της ορνιθοπανίδας της περιοχής, η οποία ολοκληρώθηκε το 2015. Γενικότερα, καθ’ όλη τη διάρκεια του τελευταίου καλοκαιριού διατηρήθηκαν μεγάλοι πληθυσμοί υδρόβιων ειδών.
Η πλούσια ορνιθοπανίδα και ιχθυοπανίδα της λίμνης, ευνόησε την παρουσία και την αναπαραγωγή μεγάλων αρπακτικών.
– Όσον αφορά στην έκταση των καλαμώνων που αναπτύσσονται εσωτερικά του δυτικού αναχώματος της λίμνης (που δημιουργήθηκε στα πλαίσια του αναθεωρημένου σχεδίου αποκατάστασης της λίμνης), διαπιστώθηκε ότι έχουν σχεδόν εξαφανιστεί οι εκτεταμένοι καλαμώνες που υπήρχαν στη δυτική, βόρεια και βορειοανατολική ακτή της λίμνης.
 
Για τις δράσεις του Σχεδίου Αποκατάστασης της Λίμνης που εκλαμβάνονται από την Ε.Ε. ως μη ολοκληρωμένες, ισχύουν τα εξής: α) η δράση 8 (συλλογικό αρδευτικό δίκτυο) κρίνεται ως «μη αναγκαία», β) για τη δράση 11 (λιμνοδεξαμενές ωρίμανσης), οι Ελληνικές αρχές θεωρούν ότι δεν υφίσταται πλέον λόγος υλοποίησης της, γ) η δράση 20 (γεωτρήσεις) είναι υπό εξέλιξη και αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2017, δ) για τη δράση 21 (περιορισμός άρδευσης) η οποία θα συνεχιστεί και το 2017 στο πλαίσιο του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020, προστέθηκαν και δύο δεσμεύσεις/μέθοδοι για την επίτευξη των επιδιωκόμενων αποτελεσμάτων.


Η Οικολογική Κίνηση Θεσσαλονίκης, που ασχολείται με το θέμα από τη δεκαετία του 1990, επισημαίνει τα εξής στοιχεία σχετικά με τη σημερινή κατάσταση της λίμνης:

Α) Ο κύριος βασικός παράγοντας για την καλή σημερινή υδρολογική κατάσταση είναι οι συνεχιζόμενες βροχοπτώσεις των τελευταίων ετών (από το 2014), και οι σημαντικές εισροές από τον ποταμό Μπογδάνα, κύριο τροφοδότη της Κορώνειας και στην εποίκηση της λίμνης με ψάρια. Η απόδοση της καλής υδρολογικής κατάστασης στην κατασκευή των έργων του αναθεωρημένου σχεδίου δράσης δεν είναι τεκμηριωμένη. Διότι η ενωτική τάφρος εγκαινιάστηκε στις αρχές του 2010 και όμως ακολούθησε σημαντική πτώση της στάθμης και σταδιακή αποξήρανση της λίμνης μέχρι το 2014. Όσον αφορά στην απόδοση της καλής υδρολογικής κατάστασης στο έργο «Δημιουργία και διαμόρφωση υγροτόπου και βαθέων ενδιαιτημάτων», αυτή η απόδοση πρέπει να τεκμηριωθεί επαρκώς με τις απαραίτητες μετρήσεις έρευνας υδρογεωλογίας, ενώ παράλληλα η σημαντική άνοδος της στάθμης της γειτονικής Βόλβης (δίχως έργα) υποστηρίζει τη σημαντική επίδραση των βροχοπτώσεων στην Κορώνεια.

Β) Στους βασικούς παράγοντες για την καλή σημερινή ποιοτική και οικολογική κατάσταση αναφέρεται η κατασκευή των έργων του αναθεωρημένου σχεδίου δράσης. Η συγκεκριμένη δήλωση είναι προβληματική για δύο βασικούς λόγους: α) Η ποιοτική και οικολογική κατάσταση της Κορώνειας την περίοδο 2015-2017 χαρακτηρίζεται ΚΑΚΗ και β) η επίδραση του έργου «Δημιουργία και διαμόρφωση υγροτόπου και βαθέων ενδιαιτημάτων» στην οικολογική ποιότητα του νερού μπορεί να είναι ΑΡΝΗΤΙΚΗ.

Ακολουθεί η επιστημονική τεκμηρίωση, καθώς και άλλα... http://ecology-salonika.org/2010/09/08/no-makeshift-drafts-for-koronia/#more-15481

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου