Πήρε την ονομασία του από τη λατινική λέξη octo (σημαίνει οκτώ), διότι στο παλιό-ρωμαϊκό ημερολόγιο ήταν ο όγδοος μήνας του έτους. Κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο είναι ο δέκατος μήνας, ενώ κατά το αττικό έτος ο τέταρτος.
Ο Οκτώβριος είναι μήνας με 31 ημέρες και είναι γνωστός και με άλλα ονόματα, όπως «Τρυγομηνάς» (νησιώτικα Αιγαίου και ποντιακά), «Βροχάρης» (λόγω των πολλών βροχών που προσφέρει ο μήνας) «Σποριάτης», «Σποριάς» και «Σπαρτός» (ο μήνας της σποράς) Αγιοδημήτρης ή Αι-δημητριάτης (λόγω της μεγάλης γιορτής του Αγίου Δημητρίου) κ.α.
Είναι η εποχή που πρωτανθίζουν τα κυκλάμινα σε πλαγιές και βράχια, όπως τόσο χαρακτηριστικά γράφει ο Γιάννης Ρίτσος: «Κυκλάμινο, κυκλάμινο, στου βράχου τη σχισμάδα / που βρήκες χρώματα κι ανθείς, που μίσχο και σαλεύεις;».
O Οκτώβριος αρχίζει την ίδια ημέρα του χρόνου με τον Ιανουάριο, εκτός από τα δίσεκτα έτη. Λέγεται ότι τυχερό λουλούδι του μήνα είναι η καλέντουλα και τυχερό πετράδι το οπάλιο.
Τα παλιότερα χρόνια οι γεωργοί εξαρτιόνταν από τις βροχές που ήταν απαραίτητες για τη σπορά. Ο Οκτώβριος ήταν ο καταλληλότερος μήνας για τη σπορά των χωραφιών. Επειδή πολλές φορές δεν έβρεχε η μοναδική τους ελπίδα ήταν παράκληση τους προς το Θεό. Έτσι με τον παπά επικεφαλής και όλους τους κάτοικους του χωριού και τις εικόνες της εκκλησιάς στα χέρια, ξεχύνονταν στον κάμπο, κάνοντας λιτανείες προσφεύγοντας στο Θεό για τις απαραίτητες βροχές.
Το μήνα αυτό ανοίγουν τα βαρέλια για να δοκιμάσουν τα νέα κρασιά. Επίσης έχουμε και τη μετακίνηση των τσελιγκάδων και των βοσκών από τα βουνά στα χειμαδιά για το ξεχειμώνιασμα. Μαζί με αυτούς, επιστρέφουν τον Οκτώβριο στις εστίες τους και οι παραδοσιακοί μάστορες και εργάτες (αγγειοπλάστες, κεραμοποιοί, κτίστες, υλοτόμοι, χαλκουργοί, καρβουνιάρηδες, βαρελοποιοί, πλανόδιοι φωτογράφοι κ.ά.) που παλαιότερα ταξίδευαν σε όλα τα Βαλκάνια. Ο μήνας αυτός ήταν τόσο σημαντικός για τους έλληνες εκείνης της εποχής! Γι’ αυτό υπάρχουν και αρκετές παροιμίες:
«Αϊ-Δημητράκη, μικρό Καλοκαιράκι.»
«Το οκτωβριανό το λάδι, άλλος μήνας δεν το βγάζει.»
«Όποιος σπέρνει τον Οκτώβρη, έχει οκτώ σειρές στ’ αλώνι.»
«Οκτώβρης και δεν έσπειρες; Λίγο σιτάρι θα ’χεις.»
Τέλος η εκκλησία μας τιμά με μεγαλοπρέπεια κάθε χρόνο τη χάρη του Αγίου Δημητρίου (26 του μηνός) και του Διονυσίου του Αρεοπαγίτη (3 του μηνός – προστάτη των δικαστικών) πολιούχων της Θεσσαλονίκης και της Αθήνας αντίστοιχα. Ακόμη στις 18 γιορτάζει την κοίμηση του Ευαγγελιστή Λουκά (προστάτης των ιατρών, των αγιογράφων και των ζωγράφων) και στις 20 του Αρτέμιου του μεγαλομάρτυρος (προστάτης των αστυνομικών)
Ο Οκτώβριος είναι μήνας με 31 ημέρες και είναι γνωστός και με άλλα ονόματα, όπως «Τρυγομηνάς» (νησιώτικα Αιγαίου και ποντιακά), «Βροχάρης» (λόγω των πολλών βροχών που προσφέρει ο μήνας) «Σποριάτης», «Σποριάς» και «Σπαρτός» (ο μήνας της σποράς) Αγιοδημήτρης ή Αι-δημητριάτης (λόγω της μεγάλης γιορτής του Αγίου Δημητρίου) κ.α.
Είναι η εποχή που πρωτανθίζουν τα κυκλάμινα σε πλαγιές και βράχια, όπως τόσο χαρακτηριστικά γράφει ο Γιάννης Ρίτσος: «Κυκλάμινο, κυκλάμινο, στου βράχου τη σχισμάδα / που βρήκες χρώματα κι ανθείς, που μίσχο και σαλεύεις;».
O Οκτώβριος αρχίζει την ίδια ημέρα του χρόνου με τον Ιανουάριο, εκτός από τα δίσεκτα έτη. Λέγεται ότι τυχερό λουλούδι του μήνα είναι η καλέντουλα και τυχερό πετράδι το οπάλιο.
Τα παλιότερα χρόνια οι γεωργοί εξαρτιόνταν από τις βροχές που ήταν απαραίτητες για τη σπορά. Ο Οκτώβριος ήταν ο καταλληλότερος μήνας για τη σπορά των χωραφιών. Επειδή πολλές φορές δεν έβρεχε η μοναδική τους ελπίδα ήταν παράκληση τους προς το Θεό. Έτσι με τον παπά επικεφαλής και όλους τους κάτοικους του χωριού και τις εικόνες της εκκλησιάς στα χέρια, ξεχύνονταν στον κάμπο, κάνοντας λιτανείες προσφεύγοντας στο Θεό για τις απαραίτητες βροχές.
Το μήνα αυτό ανοίγουν τα βαρέλια για να δοκιμάσουν τα νέα κρασιά. Επίσης έχουμε και τη μετακίνηση των τσελιγκάδων και των βοσκών από τα βουνά στα χειμαδιά για το ξεχειμώνιασμα. Μαζί με αυτούς, επιστρέφουν τον Οκτώβριο στις εστίες τους και οι παραδοσιακοί μάστορες και εργάτες (αγγειοπλάστες, κεραμοποιοί, κτίστες, υλοτόμοι, χαλκουργοί, καρβουνιάρηδες, βαρελοποιοί, πλανόδιοι φωτογράφοι κ.ά.) που παλαιότερα ταξίδευαν σε όλα τα Βαλκάνια. Ο μήνας αυτός ήταν τόσο σημαντικός για τους έλληνες εκείνης της εποχής! Γι’ αυτό υπάρχουν και αρκετές παροιμίες:
«Αϊ-Δημητράκη, μικρό Καλοκαιράκι.»
«Το οκτωβριανό το λάδι, άλλος μήνας δεν το βγάζει.»
«Όποιος σπέρνει τον Οκτώβρη, έχει οκτώ σειρές στ’ αλώνι.»
«Οκτώβρης και δεν έσπειρες; Λίγο σιτάρι θα ’χεις.»
Τέλος η εκκλησία μας τιμά με μεγαλοπρέπεια κάθε χρόνο τη χάρη του Αγίου Δημητρίου (26 του μηνός) και του Διονυσίου του Αρεοπαγίτη (3 του μηνός – προστάτη των δικαστικών) πολιούχων της Θεσσαλονίκης και της Αθήνας αντίστοιχα. Ακόμη στις 18 γιορτάζει την κοίμηση του Ευαγγελιστή Λουκά (προστάτης των ιατρών, των αγιογράφων και των ζωγράφων) και στις 20 του Αρτέμιου του μεγαλομάρτυρος (προστάτης των αστυνομικών)
Καλό μήνα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου