Η μάχη για το κλίμα, ως μάχη ενάντια στο οικονομικό σύστημα

 

 

του Γ. Τσιρώνη

Παρά τη συμμετοχή 120 χωρών και τη στροφή των ΗΠΑ, η στάση της Κίνας και Ινδίας μειώνουν τα περιθώρια αισιοδοξίας

 

Με τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν να δηλώνει ότι: «Δεν ήρθαμε εδώ για να συζητήσουμε αλλά για να γράψουμε ιστορία», η έκτακτη σύνοδος για την κλιματική αλλαγή, που πραγματοποιήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου στην Νέα Υόρκη, πέρασε στην ιστορία.

 

 

Πρώτα συμπεράσματα

 

Η συνδιάσκεψη δεν είναι δυνατόν να αξιολογηθεί από τα αποτελέσματα της, αφού σκοπό είχε να προετοιμάσει τη συνδιάσκεψη του Παρισιού το 2015. Τα συμπεράσματα όμως είναι σημαντικά:

• Στο άνοιγμα της ομιλίας του ο πρόεδρος Ομπάμα δήλωσε «Από όλες τις άμεσες προκλήσεις που θα συζητήσουμε στην σύνοδο – την τρομοκρατία, την αστάθεια, την ανισότητα, τις ασθένειες – υπάρχει ένα ζήτημα που θα επηρεάσει τον αιώνα μας πιο δραματικά από ότι οποιαδήποτε άλλο, και είναι η επείγουσα και αυξανόμενη απειλή της κλιματικής αλλαγής», σηματοδοτώντας μια ριζική στροφή των ΗΠΑ σε σχέση με την άγονη διάσκεψη της Κοπεγχάγης το 2009.

• Στον αντίποδα οι απουσίες των ηγετών της Κίνας και της Ινδίας, του πρώτου και τρίτου (μετά τις ΗΠΑ) ρυπαντών παγκοσμίως, ίσως αποκτούν μεγαλύτερη βαρύτητα, ιδιαίτερα λόγω και της απουσίας του πρωθυπουργού της Αυστραλίας.

• Σημαντική εξέλιξη είναι η ενίσχυση του Πράσινου Ταμείου για το κλίμα, που μέχρι πρόσφατα παρέμενε στα χαρτιά λόγω απουσίας πόρων: Η Γαλλία θα το ενισχύσει με 1 δισ. δολάρια, με την Γερμανία να είχε δεσμευτεί από τον Ιούλιο για αντίστοιχο ποσό. Παρά αυτές τις δεσμεύσεις το Ταμείο έχει καταφέρει να συγκεντρώσει 2,3 δισ., ποσό πολύ χαμηλότερο από τον στόχο των 10 δισ. μέχρι τέλους του 2014. Το Ταμείο, λοιπόν, προς το παρόν γεμίζει… υποσχέσεις και σχέδια για πράσινα ομόλογα αξίας 20 δισ. μέσα στο 2015. Λίγα χρόνια πριν, η σημερινή στάση των ΗΠΑ θα αποτελούσε θρίαμβο. Σήμερα, σηματοδοτεί τα αδιέξοδα του οικονομικού στάτους με τις αναδυόμενες οικονομίες να απαιτούν από τη Δύση τη χρηματοδότηση της απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα, αίτημα ίσως δίκαιο, αφού η Δύση έχει μέγιστη ευθύνη για την κλιματική αλλαγή.

 

 

Λόμπι και κλιματική αλλαγή

 

Ωστόσο, αυτού του τύπου η «δικαιοσύνη» ελάχιστα ενδιαφέρει τους οικονομικά ασθενέστερους, που θα πληγούν ανεπανόρθωτα από καταστροφές που, σύμφωνα με την έκθεση Στερν, πιθανά θα κινηθούν στο 5-20% του παγκόσμιου ΑΕΠ και ίσως περισσότερο σύμφωνα με τελευταίες εκτιμήσεις.

Αυτό που δεν γράφει καμία έκθεση Στερν, αλλά το ζουν τα θύματα της οικονομικής κρίσης, είναι ότι αυτά τα κόστη δεν ισοκατανέμονται, ούτε χωρικά ούτε ταξικά. Η κυνική παροιμία «Σεισμός-σωσμός», μας θυμίζει ότι για την οικονομία της αγοράς, αρρώστιες, φυσικές καταστροφές, πόλεμοι, ακόμα και το οργανωμένο έγκλημα …αυξάνουν το ΑΕΠ!

 

Ακόμα και εάν οι δηλώσεις Ομπάμα δεν αποτελούν ρητορεία, μία ριζική στροφή της αμερικανικής πολιτικής ηγεσίας έχει πλέον μικρότερο ειδικό βάρος, όταν τα κέντρα βιομηχανικής παραγωγής αλλά και κατανάλωσης μετατοπίζονται προς την Κίνα και την Ινδία. Ίσως, μάλιστα, τα λόμπι έπαψαν να πιέζουν τον Ομπάμα, λόγω της άνεσης των μεγάλων πολυεθνικών να μετακινούν τις ρυπογόνες δραστηριότητες σε χώρες, όπου οι καταστροφές ενός τυφώνα δεν δημιουργούν πολιτική αστάθεια.

 

 

Η μάχη για το κλίμα

 

Η Ναόμι Κλάιν

 Αυτή η πραγματικότητα αναδεικνύεται από την ακτιβίστρια Ναόμι Κλάιν: Σε παλαιότερη συνέντευξή της στον Bill Moyers, η Κλαιν είχε εστιάσει σε δύο κρίσιμα ζητήματα:

• Στην κριτική στο περιβαλλοντικό κίνημα που εστίασε περισσότερο στην «ατομική» ευθύνη και λιγότερο στο οικονομικό μοντέλο: «Πολλοί πίστεψαν ότι για να λυθεί το πρόβλημα αρκούσε να αγοράσουμε ένα υβριδικό αυτοκίνητο, να ανακυκλώνουμε, να αλλάξουμε γενικότερα συμπεριφορά».

• Στη εκτίμηση ότι, η οικονομία της αγοράς δεν πρόκειται από μόνη της να απεξαρτηθεί από τα ορυκτά καύσιμα και απαιτείται πολιτική παρέμβαση.
Στο τελευταίο της βιβλίο «This Changes Everything: Capitalism vs The Climate» προχωρά ακόμα περισσότερο και ζητά, αντί να προσδοκούμε λύσεις από τις πολιτικές ηγεσίες, το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής να γίνει προτεραιότητα για τα κινήματα που αμφισβητούν τον καπιταλισμό. Είναι χαρακτηριστική η αναφορά της στην Ελλάδα και στην αυτοκριτική του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα, που παραδέχθηκε ότι «μαχόμενοι ενάντια στην λιτότητα ξεχάσαμε την μάχη για το κλίμα».

Οι παγκόσμιες μαζικές διαδηλώσεις της περασμένης Κυριακής, σηματοδοτούν μία πολιτικοποίηση του κινήματος για την κλιματική αλλαγή. Η μάχη για το κλίμα δεν είναι μία διαφορετική μάχη από την μάχη ενάντια στην λιτότητα. Είναι η ίδια μάχη ενάντια στην οικονομία της αγοράς.

 

O Dirk Knapen, δεύτερος από αριστερά αναφέρεται

σε εκδλήλωση της «Οικολογίας Αλληλεγγύης στους

2.400 συνεταιρισμούς που δραστηριοποιούνται

Πανευρωπαϊκά στην παραγωγή ενέργειας.

Και τα ίδια τα κινήματα που αγωνίζονται ενάντια στην λιτότητα μπορούν σήμερα να κάνουν ένα βήμα παραπάνω: Να οργανώσουν τους πολίτες, ώστε να παράγουν μόνοι τους την ενέργεια που χρειάζονται.

 

Ο Dirk Knapen, Συντονιστής της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Ενεργειακών Συνεταιρισμών RESCOOP, σε πρόσφατη συνάντησή του με τους Οικολόγους Πράσινους, μας ενημέρωσε ότι σήμερα είναι εφικτή η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ με κόστος μικρότερο από τη σημερινή αγορά ρεύματος από την ΔΕΗ. Το κέρδος γίνεται ακόμα μεγαλύτερο εάν αυτή η ενέργεια αξιοποιείται επιπλέον για τις μετακινήσεις και την θέρμανση, όπως συμβαίνει σε δεκάδες κοινότητες σε όλη την Ευρώπη, θυμίζοντας ότι η πραγματική ανατροπή δεν είναι η καταγγελία ενός οικονομικού μοντέλου, αλλά η ουσιαστική αλλαγή στα μέσα παραγωγής.

 

 

πηγή: http://ecology-salonika.org/