Σάββατο 22 Οκτωβρίου 2016

Αγία Κυριακή στην Nάξο. Ένα μοναδικό μνημείο του Αιγαίου αναστηλώνεται και αναδεικνύεται!


Η Αγία Κυριακή αποτελεί μία σπάνια περίπτωση βυζαντινού ναού με διατηρούμενο ανεικονικό διάκοσμο. Το μνημείο αποτελεί πολύτιμη μαρτυρία της Εικονομαχίας, της θεολογικής και πολιτικής διαμάχης σχετικά με την λατρεία των εικόνων, που συντάραξε την Βυζαντινή Αυτοκρατορία κατά τον 8ο και 9ο αι.
 
Με αφορμή τις εργασίες αποκατάστασης του ναού, με συνεργασία της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, του Ελβετικού συλλόγου Association Hagia Kyriaki, Naxos, και της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, καθώς και με την συμπαράσταση της τοπικής κοινωνίας, πραγματοποιήθηκε διήμερο εκδηλώσεων – αφιέρωμα στην πολιτιστική μας κληρονομιά – στη Νάξο, την Παρασκευή 7 και το Σάββατο 8 Οκτωβρίου. Με μια μεγάλη γιορτή και την εντυπωσιακή συμμετοχή του κόσμου, με κεράσματα και παραδοσιακή μουσική, εορτάσθηκε η αποκατάσταση της Αγ. Κυριακής, ένα έργο που μπορεί να συμβάλει στην αειφόρο ανάπτυξη του νησιού. 
 
• Την Παρασκευή, 7 Οκτωβρίου, στο Πολιτιστικό Κέντρο της Σχολής Ουρσουλινών του Δήμου Νάξου, πραγματοποιήθηκε εκδήλωση με θέμα «Η πολιτιστική κληρονομιά ως παράγοντας αειφόρου ανάπτυξης». Ο Διευθυντής της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων Δρ. Δ. Αθανασούλης παρουσίασε την εξαιρετικής σημασίας δουλειά της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας στην Νάξο, καθώς και τα έργα που προγραμματίζονται, όπως το νέο αρχαιολογικό μουσείο Νάξου. Οι αρχιτέκτονες, καθηγητής ΕΜΠ Γ. Κίζης και Κ. Ασλανίδης παρουσίασαν το έργο αποκατάστασης του ναού της Αγίας Κυριακής, ενώ η Λ. Καρρά, Ιδρύτρια & Αντιπρόεδρος της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ, αναφέρθηκε στο πλούσιο, πρόσφατο έργο της ΕΛΛΕΤ καθώς και στο βραβευμένο πρόγραμμα «Μονοπάτια Πολιτισμού», που υλοποιείται σε διάφορες περιοχές της χώρας. Η συμβολή του φεστιβάλ Νάξου στην καθιέρωση του νησιού ως πολιτιστικού προορισμού παρουσιάσθηκε από τον Χ. Κυπριτζή, ο Τ. Αναστασίου εκ μέρους της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου παρουσίασε το έργο ανάδειξης των περιπατητικών διαδρομών στις Κυκλάδες, ενώ, τέλος, η Ε. Φραγκουδάκη, εκπρόσωπος της ποτοποιίας Βαλληνδρά εστίασε στον ρόλο της παραγωγής παραδοσιακών τοπικών προϊόντων στην αειφόρο ανάπτυξη της Νάξου. Από την συζήτηση που ακολούθησε κατέστη σαφής η ανάγκη εκπόνησης ενός ολοκληρωμένου σχεδίου προστασίας και ανάδειξης της πλούσιας πολιτιστικής κληρονομιάς της Νάξου, σε συνδυασμό όμως με την προστασία του τοπίου και της τοπικής παραγωγής. Χαιρετισμό απηύθυναν ο Μ. Μαργαρίτης, Δήμαρχος Νάξου & Μικρών Κυκλάδων και ο Γ. Μαργαρίτης, Αντιπεριφερειάρχης Αθλητισμού Περιφέρειας Ν. Αιγαίου, ενώ τη συζήτηση συντόνισε ο Π. Κρεμέζης, Πρόεδρος του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς της ΕΛΛΕΤ.
 
• Το Σάββατο 8 Οκτωβρίου πραγματοποιήθηκε ακολουθία αγιασμού και θυρανοιξίων στον Ι. Ναό Αγίας Κυριακής στην ορεινή ενδοχώρα της Νάξου, στην περιοχή της Απειράνθου, χοροστατούντος του Σεβασμιώτατου Μητροπολίτου Παροναξίας κ. Καλλίνικου, με την συγκινητική συμμετοχή πλήθους κόσμου. Οι συμμετέχοντες μπόρεσαν να θαυμάσουν από κοντά τον εξαίρετο ανεικονικό τοιχογραφικό διάκοσμο του ναού, ο οποίος περιλαμβάνει πτηνά, γεωμετρικά και φυτικά θέματα και σταυρούς, και να διαπιστώσουν οι ίδιοι την ποιότητα των εργασιών αποκατάστασης καθώς και το μοναδικής ομορφιάς τοπίο της περιοχής. Κέρασμα με τοπικά γλυκίσματα και προϊόντα προσφέρθηκε στους παρισταμένους, ευγενική προσφορά των κατοίκων της Απειράνθου.
 
Στην συνέχεια ακολούθησε παραδοσιακό γλέντι στην πλατεία της Απειράνθου, μια ευγενική προσφορά της τοπικής κοινωνίας που επισφράγισε το διήμερο εκδηλώσεων. Χαιρετισμούς απηύθυναν ο Μ. Μαργαρίτης, Δήμαρχος Νάξου & Μικρών Κυκλάδων, ο Γ. Μπάκαλος, Πρόεδρος Δημοτικής Κοινότητας Απειράνθου, ο Δρ. Δ. Αθανασούλης, Διευθυντής Εφορείας Αρχαιοτήτων, ο Κ. Καρράς, Αντιπρόεδρος της Europa Nostra, o A. Aντίπας, Πρόεδρος του συλλόγου Association Hagia Kyriaki, Naxos, η Μ. Χατζάκη, εκπρόσωπος του Ιδρύματος Α.Γ. Λεβέντη και ο Π. Κρεμέζης, Πρόεδρος του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς της ΕΛΛΕΤ.
 
Το έργο αποκατάστασης του ναού της Αγίας Κυριακής κατέστη εφικτό αρχικά με χρηματοδότηση από τους Ελβετικούς συλλόγους J.-G. Eynard, Amitiés gréco-suisses και το Ίδρυμα Ι. Φ. Κωστοπούλου, και στη συνέχεια με την γενναιόδωρη χρηματοδότηση του Ιδρύματος Α. Γ. Λεβέντη, της Μαρίνας και του Θανάση Μαρτίνου, την γενναιόδωρη συνεισφορά του συλλόγου Association Hagia Kyriaki, Naxos και άλλων δωρητών, καθώς και πολύτιμη την στήριξη της τοπικής κοινωνίας της Απειράνθου.
 
Σε εξέλιξη ευρίσκεται προσπάθεια για την συγκέντρωση των απαιτούμενων πόρων για την ανάδειξη τόσο του εσωτερικού όσο και του περιβάλλοντος χώρου του μνημείου.
 
 
Ο ναός της Αγίας Κυριακής Απειράνθου και το έργο της αποκατάστασής του
 
Η Αγία Κυριακή αποτελεί μία σπάνια περίπτωση βυζαντινού ναού με διατηρούμενο ανεικονικό διάκοσμο. Το μνημείο αποτελεί πολύτιμη μαρτυρία της Εικονομαχίας, της θεολογικής και πολιτικής διαμάχης σχετικά με την λατρεία των εικόνων, που συντάραξε την Βυζαντινή Αυτοκρατορία κατά τον 8ο και 9ο αι.
 
Ο διάκοσμος του μνημείου περιλαμβάνει σταυρούς, γεωμετρικά και φυτικά θέματα, καθώς και μοναδικές παραστάσεις πτηνών. Με βάση εικονογραφικά κριτήρια χρονολογείται μάλλον στην εποχή του Αυτοκράτορα Θεοφίλου (829-842), όταν με διαταγή του «ἐντεῦθεν οὖν καθῃροῦντο μὲν κατὰ πᾶσαν ἐκκλησίαν αἱ θεῖαι μορφαί, θηρία δὲ καὶ ὂρνιθες ἀντί τούτων ἀνεστηλοῦντο καὶ ἐνεγράφοντο» (Συνεχιστής Θεοφάνη Χρονικόν ΙΙΙ, 10). Διασώζεται, επίσης, μία μεταγενέστερη εικονιστική φάση τοιχογραφιών του 13ου αι., όπως η παράσταση της Δεήσεως στο παρεκκλήσιο.
 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου