Τα Αγριόγιδα των ελληνικών βουνών

 

Το αγριόγιδο (Rupicapra rupicapra balcanica)

 

Το αγριόγιδο είναι ο απόλυτος κυρίαρχος των γκρεμών, είναι ένα δυναμικό και περήφανο ζώο. Το χαρακτηριστικό του γνώρισμα είναι τα όρθια κέρατα που γέρνουν προς τα πίσω, στο πρόσωπό του κυριαρχεί το λευκό, ενώ το σώμα του είναι δυνατό, με χρώμα που ποικίλει ανάλογα με την εποχή. Είναι, δηλαδή, ανοιχτόχρωμο καφέ κατά την άνοιξη και το καλοκαίρι με κοντό τρίχωμα, το οποίο κατά τη χειμερινή περίοδο γίνεται μακρύ και παίρνει χρώμα σκούρο καφέ – σχεδόν μαύρο.

 

Απαραίτητη προϋπόθεση για την ύπαρξη του είναι ο γκρεμός, όπου βρίσκει προστασία από τους θηρευτές. Ορθοπλαγιές, βραχώδεις πλαγιές, απότομα δάση, σάρες, λούκια και υποαλπικά λιβάδια αποτελούν τον ιδανικό βιότοπο για το αγριόγιδο. Τον χειμώνα, τα αγριόγιδα προτιμούν τις απότομες, νότιες πλαγιές, όπου το χιόνι λιώνει γρηγορότερα. Όταν μπει η άνοιξη, αρχίζουν να ανεβαίνουν σε ψηλότερα σημεία και για να αποφύγουν τη μεγάλη ζέστη το καλοκαίρι, αποτραβιούνται στις δροσερές περιοχές του βιότοπου.

 

Αγριόγιδο στον Όλυμπο

(Φωτό: http://olympusnp.blogspot.gr/)

 

Είναι περισσότερο δραστήρια τις πρωινές ώρες, ενώ όταν έχει συννεφιά και χαμηλή θερμοκρασία, κινούνται καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Το άγριο ζώο καταφέρνει να επιβιώνει σε μεγάλα υψόμετρα (2.000 και 3.000 μέτρων), με αραιές συγκεντρώσεις οξυγόνου, γιατί διαθέτει προσαρμοστικούς μηχανισμούς. Για παράδειγμα, οι πνεύμονές του είναι αρκετά μεγάλοι σε σχέση με το μέγεθος του, η καρδιά του διπλάσια από την ανθρώπινη, ενώ οι παλμοί μπορούν να φτάσουν τους 200 στο τρέξιμο.

 

Σε αντίθεση με τα αρσενικά, τα θηλυκά με τα μικρά ζουν σε κοπάδια. Ζευγαρώνουν το φθινόπωρο και τότε είναι που τα δυνατότερα αρσενικά γίνονται κυρίαρχοι ενός χαρεμιού θηλυκών για ένα «σεβαστό» χρονικό διάστημα.

 

Φωτό: http://olympusnp.blogspot.gr/

 

Πρόγονος του αγριόγιδου θεωρείται η παχυγκαζέλλα, που έζησε πριν από τρία εκατομμύρια χρόνια, στις περιοχές της κεντρικής και της ανατολικής Ασίας. Μέλη της φυλής, στο πέρασμα των αιώνων, μετακινήθηκαν προς τη Δυτική Ασία και την Ευρώπη μέσα από τις οροσειρές των Ιμαλαΐων, του Καυκάσου και των Ποντιακών ‘Αλπεων, των βουνών της Βαλκανικής Χερσονήσου, που αποτέλεσαν φυσικούς βραχώδεις διαδρόμους για τις μετακινήσεις αυτές.

Το αγριόγιδο απειλείται με εξαφάνιση, καθώς συναντάται πλέον σε μικρούς τοπικούς πληθυσμούς στη χώρα μας, οι οποίοι ανήκουν στο υποείδος των Βαλκανίων, που είναι ιδιαίτερα σπάνιο. Στην Ελλάδα, σήμερα – σύμφωνα με υπολογισμούς – υπάρχουν 600-700 αγριόγιδα που είναι διασκορπισμένα στην Πίνδο, τη Στερεά Ελλάδα, τον Όλυμπο, τη Ροδόπη και τα βουνά στα σύνορα με την ΠΓΔΜ και την Αλβανία. Στο όρος Τύμφη συναντάμε έναν μεγάλο για τα ελληνικά δεδομένα αριθμό, καθώς σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία φτάνουν τα 200, ενώ στο Γράμμο τα 30 και στο Σμόλικα τα 70 άτομα.

 

Χάρτης εξάπλωσης των πληθυσμών του αγριόγιδου στην Ελλάδα

 Τα αγριόγιδα είναι γνώριμα στους βοσκούς, καθώς τα συναντούν στα βουνά τους καλοκαιρινούς μήνες. Επίσης, έχουν την τύχη να τα δουν ορειβάτες και αναρριχητές, μέσα στις απότομες χαράδρες και τις βραχώδεις κορυφές. Ορισμένοι κυνηγοί τα αναζητούν ακόμη και στις πιο απόκρημνες πλαγιές, γιατί- δυστυχώς – τα θεωρούν “εκλεκτό θήραμα”.

Ο οικολογικός ρόλος του αγριόγιδου είναι ιδιαίτερα σημαντικός. Ως καταναλωτής πρώτης τάξης, το αγριόγιδο «οφείλει» να σχηματίζει μεγάλους πληθυσμούς για να είναι σε θέση να στηρίζει τροφικά ανώτερους θηρευτές, όπως είναι ο λύκος και ο χρυσαετός ή ακόμα και ο λύγκας. Δυστυχώς η συστηματική λαθροθηρία, που διευκολύνεται από ένα πλήθος δασικών και ορεινών δρόμων, έχει αποδεκατίσει πολλούς από τους πληθυσμούς του αγριόγιδου στην Ελλάδα.

Ευτυχώς 4 τουλάχιστον πληθυσμοί αγριόγιδου στην Ελλάδα, με κυριότερο εκείνον της Τύμφης, δείχνουν τα τελευταία 10 χρόνια μια μικρή αλλά σταθερή τάση ανάκαμψης. Αυτό χαροποιεί ιδιαίτερα τους λίγους επιστήμονες που ασχολούνται με το σπάνιο και προστατευόμενο αυτό θηλαστικό, καθώς επίσης και ορισμένες ορεινές τοπικές κοινωνίες που αρχίζουν και βλέπουν σε αυτό το σπάνιο είδος μια «οικοτουριστική διέξοδο» στη σημερινή οικονομική κρίση.

 

Χαράδρες και γκρεμοί στην Οίτη. Χαρακτηριστικός

βιότοπος του αγριόγιδου

Η παρουσία του αγριόγιδου αποτελεί τη βάση για ένα «υγιές και πλήρες ορεινό οικοσύστημα». Τέτοιες ορεινές περιοχές όπου υπάρχει το αγριόγιδο, με τους κατάλληλους χειρισμούς και σε συνδυασμό με τα θεαματικά τοπία που περιλαμβάνονται στους βιότοπους του, θα μπορούσαν να αποτελούν ισχυρό πόλο έλξης για ειδικές κατηγορίες τουριστών.

Οι πληροφορίες για το αγριόγιδο είναι από κείμενα του Χαρητάκη Παπαϊωάννου , Βιολόγου.

(Πολύ όμορφες φωτογραφίες θα βρείτε εδώ)

 

 

πηγή: http://dasarxeio.com/