Οδοιπορικό στον Όλυμπο με τον Σύλλογο Χιονοδρόμων Ορειβατών (Σ.Χ.Ο.) Βέροιας

 

 

του Νίκου Τσιαμούρα

Είμαστε στο οροπέδιο των Μουσών, μπροστά μας προβάλει επιβλητικά ο Μύτικας και το Στεφάνι, το Μάτι του Διόνυσου και τα Καζάνια, o Προφήτης Ηλίας και το Σκολιό, ο Άγιος Αντώνιος με τον Καλόγερο. Ο Δίας κατοικούσε στην ψηλότερη κορφή, έχοντας στο πλευρό του τη Θέμιδα (σύμβουλο), τον Γανυμήδη (οινοχόο), τον Ερμή (αγγελιοφόρο), την Ήρα και την Ίριδα. Ο Όλυμπος στην Ιλιάδα ονομάζεται μέγας, μακρύς, αιγλήεις (δηλ. λαμπρός), πολύδενδρος. Φύγαμε από την Ελιά 16 φίλοι και μέλη του Συλλόγου για τον μυθικό Όλυμπο.

 

Ο Όλυμπος είναι σχετικά μικρός σε έκταση και σχεδόν στρογγυλός όγκος. 200. 000. 000 χρόνια πριν, το μεγαλύτερο τμήμα της Ελλάδος -και της Μεσογείου – βρισκόταν στον πυθμένα μιας ρηχής θάλασσας. Τα διάφορα γεωλογικά γεγονότα που ακολούθησαν, προκάλεσαν την ανάδυση όλης της περιοχής και τον βυθό της θάλασσας.

Η φύση και η διάταξη των πετρωμάτων σε συνδυασμό με το κλίμα ευνοούν την εμφάνιση πολλών πηγών, μικρών εποχιακών λιμνών και χειμάρρων και ενός μικρού ποταμού, του Ενιπέα. Πριν από 1. 000. 000 χρόνια οι παγετώνες κάλυψαν τον Όλυμπο και δημιούργησαν τα πλατώματα και τα κοιλώματα του βουνού. Η επίδραση της βροχής και του ανέμου σε συνδυασμό με τις συχνά βίαιες δυνάμεις της φύσης σμίλευσαν τη σημερινή μορφή του που υψώνεται σαν γιγάντιος πύργος στην Βόρεια Θεσσαλία.  

 

 

Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, τις πτυχές του Ολύμπου όπως τα αποκαλεί ο Όμηρος. Το Πάνθεον (ο σημερινός Μύτικας) είναι το σημείο συνάντηση τους, θέατρο των θυελλωδών συζητήσεων τους. Ο θρόνος του Δία (το σημερινό Στεφάνι), φιλοξενεί αποκλειστικά τον αρχηγό των θεών, τον Δία. Από κει εξαπολύει τους κεραυνούς του δείχνοντας έτσι την "θεϊκήν του μήνιν". Στους πρόποδες 5 χιλιόμετρα από την θάλασσα βρίσκεται το Δίον, ιερή πόλη των Μακεδόνων αφιερωμένη στο Δία και στους δώδεκα θεούς. Η Πίμπλεια και τα Λείβηθρα, άλλες δυο αρχαίες πόλεις στην περιοχή του Ολύμπου, σχετίζονται με τον μύθο του Ορφέα και τα ορφικά μυστήρια.  

 

Η ιστορία στάθηκε πολυτάραχη στον Όλυμπο. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας το βουνό υπήρξε κρησφύγετο και ορμητήριο διάσημων κλεφτών και αρματολών. To 1878 έγινε η μεγάλη Επανάσταση του Ολύμπου, 3 Μαρτίου υψώθηκε η Ελληνική σημαία στο Λιτόχωρο. Στα νεώτερα χρόνια, μετά το 1900, έδρασαν εδώ ληστές. Κατά την εισβολή των Γερμανών το 1941 ο ελληνικός στρατός μαζί με μονάδες Νεοζηλανδών και Αυστραλών έδωσαν σημαντικές μάχες. Αμέσως μετά φώλιασε εδώ η Εθνική Αντίσταση.

Στην γυμνή από δένδρα αλπική ζώνη υπάρχουν περισσότερα από 150 είδη φυτών. Έχουν καταγραφεί 32 είδη θηλαστικών, ζαρκάδια, αγριοκάτσικα, αγριογούρουνα, κουνάβια, σκίουροι, νυφίτσες, αγριόγατες ενώ λιγοστοί λύκοι εμφανίζονται κατά καιρούς. Οι λαγοί και οι αλεπούδες καλύπτουν όλες τις υψομετρικές ζώνες. Από τα πουλιά ξεχωρίζουν μερικά είδη αρπακτικών γυπαετός, σταυραετός, χρυσαετός, ο σπιζαετός και ο πετρίτης. Ο μαυρογύπας έπαψε να φωλιάζει εδώ και μερικά χρόνια. Υπάρχουν 7 είδη δρυοκολαπτών Μεγάλη ποικιλία εντόμων, κυρίως πεταλούδες, για τις οποίες ο Όλυμπος φημίζεται.

Στην αρχαιότητα υπήρχαν λιοντάρια (Παυσανίας) ενώ τουλάχιστον μέχρι τον 16ο αιώνα υπήρχαν αρκούδες (Βίος Αγίου Διονυσίου του Νεώτερου).

Φθάσαμε στη θέση "Γκορτσιά" σε υψόμετρο 1050 μέτρων.

Προετοιμασία… με τον σάκο στον ώμο και τα απαραίτητα η ανάβαση αρχίζει, προμηνύεται σκληρή και πολύωρη.

Υψομετρική διαφορά 1. 650 μέτρα μέχρι το καταφύγιο του Γιώσου Αποστολίδη (2697 μ.). Προχωράμε, το μονοπάτι ανηφορικό η πορεία δύσκολη, μια πυκνή βλάστηση από δένδρα μας υποδέχεται, μαζί με δυνατή βροχή.

Αφήνεις τις αισθήσεις σου χαλαρές να ρουφήξουν τα δώρα του βουνού και απολαμβάνεις τις μαγευτικές εικόνες που ξεδιπλώνονται μπροστά σου.

Ανηφορίζουμε το μονοπάτι με Β. Δ. κατεύθυνση που μας οδηγεί μετά από 50 λεπτά της ώρας στην τοποθεσία "Μπάρμπα" (1450 μ.). Το τραγούδι του σπίνου μας ακολουθεί, πριν από λίγο πέταξε δίπλα μας τρομαγμένα από τον δικό μας θόρυβο.

Από την τοποθεσία "Μπάρμπα" συνεχίζουμε δυτικά ανάμεσα από δάση οξιάς και έλατου. Φθάσαμε στην τοποθεσία "κόκα" μέσα από δυνατή βροχή και συνεχίζουμε.... προς το "Στραγγό" (1900 μ.) με το τραγούδι του κούκου να μας συνοδεύει.

Λίγο πριν τον "Στραγγό" υπάρχει αριστερά διακλάδωση που σε 10 λεπτά σε οδηγεί στην σπηλιά όπου έζησε τα καλοκαίρια ο ζωγράφος του Ολύμπου, Βασίλης Ιθακήσιος.

Αφιέρωσε τη ζωή του στον Όλυμπο αφού ζωγράφισε πάνω από 500 πίνακες ζώντας στη σπηλιά σε μια χαράδρα του Ενιπέα. Οδοιπορούμε 2 ώρες κάτω από καταρρακτώδη βροχή, συνεχίζουμε δεξιά με Β. Δ. κατεύθυνση για την τοποθεσία "Πετρόστρουγγα"  (1935 μ.).

Υπάρχει καταφύγιο σε ένα ξέφωτο με πανέμορφη θέα, κάτω χαμηλά η παραλία της Πιερίας και στο βάθος ο Θερμαϊκός. Λόγω της νέφωσης και της βροχής δεν μπορέσαμε να θαυμάσουμε καθόλου το τοπίο Ανάμεσα από πανύψηλα ρόμπολα (μαύρη πεύκη) με κατεύθυνση δυτικά συνεχίζουμε για την κορυφή "Σκούρτα" (2485 μ.).

Ανάμεσα σε ρεματιές και σε χαράδρες συνεχίζουμε την ανάβαση. Τώρα τοπίο μαγικό, χλόη ντυμένη με λογής –λογής αγριολούλουδα, τα πρώτα κυκλάμινα κάνουν την εμφάνιση τους. Επιτέλους η βροχή σταμάτησε!

Από εδώ αρχίζει η αλπική ζώνη. Είμαστε στην κορυφογραμμή στη θέση "λαιμός" ήδη οδοιπορούμε 4 ώρες, δεξιά και αριστερά γκρεμός και γύρω μας οι άλλες βουνοκορφές του Ολύμπου. Ο αέρας αλλάζει ίνεται ψυχρότερος, κρυστάλλινος βουνίσιος γεμίζει μυρωδιές.

Από την  "Σκούρτα" αφού περάσαμε τον "Λαιμό" και τα "Καγκέλια" φθάσαμε σε 1 ώρα στο πέρασμα του "Γιώσου" από όπου μπαίνουμε στο οροπέδιο των Μουσών.

Το πιο δύσκολο σημείο της ανάβασης. Συρματόσχοινο μας οδηγεί 10 μέτρα ψηλότερα, η αδρεναλίνη στα ύψη. Όλη η ομάδα πέρασε το εμπόδιο της δυσκολίας ανώδυνα. Συγχαρητήρια!

Είμαστε στο οροπέδιο των Μουσών, λατρευόταν ως προστάτιδες των Καλών Τεχνών, αριστερά μας το καταφύγιο του Χρήστου Κάκαλου (από το Λιτόχωρο) ο πρώτος άνθρωπος που ανέβηκε στο Μύτικα στις 2 Αυγούστου του 1913 μαζί με δυο Ελβετούς. Φθάνουμε στο καταφύγιο του Σ. Ε. Ο. Θεσσαλονίκης "Γιώσος Αποστολίδης" (2697 μ.) μετά από πορεία 5 ωρών και 30 λεπτών. Κτίσθηκε το 1961 και πήρε το όνομα του προς τιμή του ορειβάτη που πρωτοστάτησε στο χτίσιμο και σκοτώθηκε το 1964 στο "Λούκι" στον Όλυμπο. Μπροστά μας προβάλει επιβλητικά ο Όλυμπος, ο Μύτικας και το Στεφάνι, το Μάτι του Διόνυσου και τα Καζάνια, ο Προφήτης Ηλίας και το Σκολιό, ο Άγιος Αντώνιος με τον Καλόγερο.

Παραμένεις βουβός έκθαμβος από την μεγαλοπρέπεια και τη φυσική ομορφιά του τοπίου.

Καταλύσαμε όλη η αποστολή στο δωμάτιο Νο 4, παράθυρο με θέα τον Όλυμπο.

Σουρουπώνει, βραδιάζει, βράδιασε. Αστραπές και βροντές με δυνατή βροχή συμπληρώνουν το σκηνικό. Το κρύο και η υγρασία έξω μας περονιάζει τα κόκαλα θερμοκρασία περιβάλλοντος 2 βαθμοί.

Το τζάκι αναμμένο η φασολάδα πεντανόστιμη και το κόκκινο κρασί παραλύει τις αισθήσεις μας μετά την ταλαιπωρία της ημέρας

Οι φίλοι ορειβάτες ξεκουράζονται. Βγήκα έξω στην βεράντα του καταφυγίου. Με περιβάλλει το απόλυτο σκοτάδι. Έχω αφεθεί στη μυστηριακή ησυχία της νύχτας και τον ορεινό όγκο του βουνού που φαντάζει απόκοσμα μπροστά μου.

Κυριακή 7 Σεπτεμβρίου:

Η μυρωδιά του καφέ εισέβαλε στα ρουθούνια μου και ξύπνησε το σώμα μου. Στριφογύρισα νωχελικά στο κρεβάτι μου σηκώθηκα, από το παράθυρο κοίταξα την κορφή του δεν είδα τίποτα μια αδιαπέραστη ομίχλη να σκεπάζει τα πάντα τριγύρω. να αγκαλιάζει σιωπηρά βουνοπλαγιές και βουνοκορφές.

Η μέρα μουντή και βροχερή η ομάδα αναποφάσιστη.

Η ανάβαση στο Στεφάνι και τον Μύτικα αναβάλλεται, πεζοπορία στις κορυφές "τούμπα" και Προφήτη Ηλία και προετοιμασία για επιστροφή.

Η βροχή κάνει πάλι την εμφάνιση της. Πήραμε το μονοπάτι της επιστροφής. Η βροχή έρχεται από παντού παγωμένη, με μια αίσθηση κρύου, να μας ταλαιπωρεί.

Απτόητοι συνεχίζουμε την κατάβαση.

Αναβάτες που παίρνουν μέρος στον μαραθώνιο του Ολύμπου ανεβαίνουν τρέχοντας το μονοπάτι που οδηγεί στο οροπέδιο των Μουσών και θα συνεχίσουν για τη θέση "Ζωνάρια", καταφύγιο "Σπήλιος Αγαπητός" θέση "Πριόνια", Ενιπέας και τερματισμός στο Λιτόχωρο. μάθαμε αργότερα ο πρώτος μαραθωνοδρόμος ορεινού τρεξίματος τερμάτισε σε 4 ώρες ακριβώς. συγχαρητήρια σε όλους τους συμμετέχοντες.

Αφού περάσαμε το οροπέδιο των Μουσών τώρα μονοπάτι κατηφορικό. Με την βροχή να συνεχίζει με αμείωτη ένταση, πλησιάζουμε στο καταφύγιο της Πετρόστουγκας για ολιγόλεπτη στάση και πολλές ανάσες.

Από τα πιο δασωμένα βουνά ο Όλυμπος και αυτό εύκολα το αντιλαμβάνεσαι όταν αρχίσεις να περιπλανιέσαι στις σκιερές κατάφυτες πλαγιές του.

Πρώτοι κάτοικοι της περιοχής θεωρούνται οι Πελασγοί οι Αίμονες και οι Λέλεγες.

Αργότερα μετά το 2200 π. Χ. εμφανίστηκαν στη Θεσσαλία και γύρω από τον Όλυμπο τα πρώτα ελληνικά (ή κατ΄ άλλους πρωτοελληνικά) αιολόφωνα φύλα. Μινύες, Φλεγύες, Περραιβοί, ΛαπίΘες και Μαγνήτες, ενώ στην Β. -ΒΑ πλευρά του Ολύμπου τη μακεδονική, το θρακικό φύλο Πίερες.

Στους αιώνες που ακολούθησαν διάφοροι στρατοί ελληνικοί και ξένοι, χρησιμοποίησαν τις ορεινές αυτές διαβάσεις για να μετακινηθούν. Όπως Πέρσες, Σπαρτιάτες, ο βασιλιάς της Μακεδονίας Φίλιππος ο Β΄ και ο Ρωμαίος Αιμίλιος Παύλος το 168 π. Χ. που νίκησε τους μακεδόνες στη μάχη της Πύδνας.

Διάφοροι "εφήμεροι" επιδρομείς, μετανάστες και νομάδες, όπως Γότθοι, Βάνδαλοι, Σλάβοι, Άβαροι, Βούλγαροι, Φράγκοι κ. α. Προχωράμε αργά εδώ και 4 ώρες οδοιπορούμε η κούραση στο κατακόρυφο, φθάσαμε στα αυτοκίνητα

Επιστρέφοντας στην Βέροια θα παραμείνει στο μυαλό μας και στη σκέψη μας, το έντονο ανάγλυφο του, το απρόσιτο των υψηλών κορφών του και η μοναδική χλωρίδα και πανίδα που δημιουργούν ένα τοπίο σπάνιας ομορφιάς που σε προκαλεί δέος.

Ο Όλυμπος ανήκει σε όλους τους Έλληνες, σε όλους τους Ευρωπαίους, σε όλους τους κατοίκους της γης.

Υ. Γ. Συγχαρητήρια στους νέους φίλους που ορειβάτησαν μαζί μας και τα κατάφεραν!

Για τον Σύλλογο Χιονοδρόμων Ορειβατών Βέροιας
Τσιαμούρας Νικόλαος

 

πηγή: http://www.veriotis.gr/