Η Πρέσπα έχει πολλά να προσφέρει σε όσους έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα πουλιά. Από τον πιο αρχάριο μέχρι τον πιο αφοσιωμένο ορνιθολόγο, όλοι μπορούν να παρατηρήσουν πουλιά σε κάθε σημείο της Πρέσπας.
Τα περισσότερα είδη μπορούν να παρατηρηθούν με γυμνό μάτι, αλλά σίγουρα με ένα ζευγάρι κιάλια μπορεί κανείς να παρατηρήσει καλύτερα τα πουλιά χωρίς να τα ενοχλεί. Όσο για τους τυχερούς που διαθέτουν τηλεσκόπια, θα έχουν πολλές ευκαιρίες να δουν από κοντά είδη που δεν τα συναντά κανείς σε άλλα μέρη. Προσοχή όμως να μην παρενοχλήσετε τα πουλιά, ειδικά κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής περιόδου οπότε και είναι πολύ ευάλωτα.
Παρακάτω θα βρείτε κάποιες χρήσιμες συμβουλές ώστε να εντοπίσετε και να απολαύσετε τα χαρακτηριστικά είδη πουλιών του καλοκαιριού στην Πρέσπα
Η λίμνη των κύκνων
Αν και αποτελεί κοινό θέαμα στις λίμνες και τα ποτάμια της βόρειας Ευρώπης και της Ελλάδας, έκπληξη αποτελεί το γεγονός ότι η Πρέσπα είναι το μοναδικό μέρος στη χώρα μας όπου οι βουβόκυκνοι (Cygnus olor) αναπαράγονται στην άγρια φύση. Ένα από τα βαρύτερα ιπτάμενα πουλιά στον κόσμο, οι βουβόκυκνοι μπορούν να αναγνωριστούν κατά την πτήση τους όπου πετούν με το λαιμό να προεκτείνεται μπροστά τους και να μην είναι καμπυλωτός όπως συμβαίνει στους ερωδιούς ή στους πελεκάνους. Οι κύκνοι τρέφονται με την υδρόβια χλωρίδα της λίμνης σε σχετικά ρηχά νερά. Ένας ενήλικας κύκνος τρώει περίπου 4 κιλά υδρόβιων φυτών κάθε μέρα, τα οποία βρίσκει βάζοντας τον μακρύ και δυνατό λαιμό του μέσα στο νερό. Οι βουβόκυκνοι ζευγαρώνουν μία φορά στη ζωή τους και τα μικρά τους παραμένουν μαζί τους μέχρι το χειμώνα και μέσα σε ένα χρόνο βγάζουν τα ενήλικα λευκά φτερά τους.
Κοιτάξτε για βουβόκυκνους κοντά στους καλαμιώνες περνώντας από την πεζογέφυρα του Αγίου Αχιλλείου ή στη ακτές της Μεγάλης Πρέσπας όπου αναζητούν τροφή.
Τα χρώματα του καλοκαιριού
Οι μελισσοφάγοι (Merops apiaster) είναι ένα ενδημικό είδος και είναι σύνηθες να παρατηρηθούν στην Πρέσπα τους καλοκαιρινούς μήνες. Αυτά τα όμορφα πουλιά είναι εύκολο να εντοπιστούν και προσφέρουν απόλαυση να τα παρατηρεί κανείς κατά την πτήση τους κυνηγώντας έντομα όπως μέλισσες και σφήγκες. Συχνά κουρνιάζουν στα τηλεφωνικά καλώδια ή στις κορυφές των δέντρων για να εντοπίσουν την τροφή τους στον ουρανό. Οι μελισσοφάγοι ζουν σε αποικίες και φτιάχνουν τις φωλιές τους μέσα σε τρύπες όπου το έδαφος είναι μαλακό και αμμώδες, όπως στις όχθες των ποταμών. Υπάρχουν πολλές αποικίες μελισσοφάγων στην Πρέσπα και μπορούν να παρατηρηθούν σε μεγάλες ομάδες.
Αναζητήστε τους μελισσοφάγους στους θάμνους και στα φασολοχώραφα κοντά στον ποταμό του Αγίου Γερμανού ή στο παραλίμνιο δάσος στις ακτές της λίμνης Μεγάλη Πρέσπα. Μπορούν επίσης να παρατηρηθούν στα καλώδια κοντά στο δρόμο της Κούλας, της λωρίδας γης που ενώνει τις δύο λίμνες.
Μέσα στο νερό
Οι λίμνες των Πρεσπών είναι δικαίως φημισμένες για τα υδρόβια είδη πουλιών που φιλοξενούν, αλλά εκτός από τις αποικίες των πασίγνωστων πελεκάνων και κορμοράνων υπάρχουν και αποικίες από πολλά είδη ερωδιών, όπως οι νυχτοκόρακες (Nycticorax nycticorax) της φωτογραφίας. Ο νυχτοκόρακας ονομάζεται έτσι γιατί παραδόξως δραστηριοποιείται το βράδυ. Η καλύτερη ώρα για να τους παρατηρήσετε είναι το σούρουπο όταν μετακινούνται από το πρωινό κούρνιασμα στα δέντρα ή στους καλαμιώνες και ξεκινάνε τη νυχτερινή αναζήτηση τροφής. Όπως και άλλοι ερωδιοί τρέφονται με μικρά αμφίβια, έντομα και ψάρια, τα οποία βρίσκουν στα ρηχά νερά των λιμνών, ειδικά στη Μικρή Πρέσπα. Άλλα μεταναστευτικά είδη ερωδιών που μπορούν να παρατηρηθούν το καλοκαίρι στην Πρέσπα είναι: ο κρυπτοτσικνιάς (Ardeola ralloides), ο οποίος εντοπίζεται συχνά να κοιτά το είδωλό του στη λίμνη, ο πορφυροτσικνιάς (Ardea purpea), αρκετά σπάνιος στην Πρέσπα με λίγα αναπαραγόμενα είδη, και ο μικροτσικνιάς (Ixobrychus minutes), το μικρότερο είδος ερωδιού που μπορεί να δει κανείς στην Πρέσπα.
Αναζητήστε αυτό το είδος ερωδιού γύρω στα ρηχά νερά και στους καλαμιώνες της λίμνης Μικρή Πρέσπα ή γύρω από την Κούλα που ενώνει τις δύο λίμνες. Οι μικροτσικνιάδες μπορούν να παρατηρηθούν στο τέρμα της πεζογέφυρας του Αγίου Αχιλλείου, όπου φωλιάζουν στους καλαμιώνες γύρω από το νησάκι.
"Ο βασιλιάς των πουλιών"
Όπως πολλά άλλα είδη πουλιών έτσι και ο τσαλαπετεινός (Upupa epops) ονομάζεται hoopoe στα λατινικά και στα αγγλικά, από το χαρακτηριστικό τρισύλλαβο κελάηδημά του - hoo poo poo- το οποίο μπορεί συχνά να ακούσει κανείς την άνοιξη και το καλοκαίρι. Το πουλί αυτό μπορεί να ανεβοκατεβάσει τα φτερά του στο κεφάλι σχηματίζοντας ένα λοφίο, ένα θέαμα καταπληκτικό σε συνδυασμό και με τα υπέροχα χρώματά του. Δεν εντοπίζεται εύκολα στο έδαφος, αλλά συχνά πετάει ψηλά και κατευθείαν τραβάει την προσοχή με τα έντονα ασπρόμαυρά χρώματα των φτερών του και το ιδιαίτερο κυματώδες πέταγμά του που θυμίζει περισσότερο πεταλούδα παρά πουλί. Χρησιμοποιεί το μακρύ και καμπυλωτό του ράμφος για να πιάσει τα έντομα και τις κάμπιες από τις κρυψώνες τους στα δέντρα και το μαλακό έδαφος. Ο τσαλαπετεινός έχει πρωταγωνιστήσει στις τέχνες και τον πολιτισμό: το πουλί αυτό θεωρούνταν ιερό στην αρχαία Αίγυπτο και είναι ξακουστό στην Ελλάδα για τον πρωταγωνιστικό του ρόλο ως βασιλιάς στην κωμωδία «Οι όρνιθες» του Αριστοφάνη.
Ακούστε προσεχτικά για τσαλαπετεινούς τις ήσυχες πρωινές ώρες και έχετε το νου σας για το πέταγμά τους όταν περπατάτε γύρω από τη λίμνη και τα χωριά της Πρέσπας. Μπορεί να δείτε τσαλαπετεινούς να πετάνε μπροστά σας στους δρόμους μέσα στα δάση και τους χωματόδρομους στα λιβάδια.
Οι πελαργοί (Ciconia ciconia) μπορούν να εντοπιστούν σε ολόκληρη την Ευρώπη και η Πρέσπα δεν αποτελεί εξαίρεση, αν και η περιοχή είναι σε σχετικά μεγάλο υψόμετρο. Αυτά τα χαρακτηριστικά πουλιά χτίζουν πολύ μεγάλες και συχνά ακατάστατες στην όψη φωλιές σε κτίρια, κολώνες και κορυφές δέντρων, συχνά σε ειδικές πλατφόρμες που έχουν εγκατασταθεί ειδικά για αυτό το σκοπό. Οι πελαργοί είναι μονογαμικά είδη στην αναπαραγωγή, όπου και τα δύο είδη μοιράζονται την φύλαξη και τροφή των νεογνών. Τα πουλιά αυτά τρέφονται με όλα τα είδη μικρότερων ζώων όπως βάτραχοι, φίδια, τρωκτικά και έντομα, τα οποία βρίσκουν στα λιβάδια και στα υγρά λιβάδια γύρω από τη λίμνη Μικρή Πρέσπα. Τα υγρά λιβάδια είναι ένας ιδιαίτερα σημαντικός οικότοπος για αυτά και πολλά άλλα είδη πουλιών: τα λιβάδια πλημμυρίζουν την άνοιξη προσελκύοντας τροφή για τα πουλιά, αλλά και παρέχοντας χώρο ωοτοκίας στα ψάρια. Τα υγρά λιβάδια στην Πρέσπα αποκαταστάθηκαν μέσω ευρωπαϊκών χρηματοδοτούμενων προγραμμάτων και τώρα συντηρούνται από την τοπική κοινωνία.
Αναζητήστε τους πελαργούς στα υγρά λιβάδια γύρω από τη λίμνη Μικρή Πρέσπα. Μία συνηθισμένη φωλιάς πελαργού υπάρχει στην Κούλα, όπου μπορεί κανείς να παρατηρήσει την ανάπτυξη των μικρών πουλιών κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Προσέξτε τα μικρά σπουργίτια που επίσης φωλιάζουν κάτω από τις φωλιές των πελαργών!
Πολλές από τις καλύτερες παρατηρήσεις πουλιών στην Πρέσπα γίνονται ρίχνοντας μια ματιά στον ουρανό καθώς ταξιδεύετε γύρω στην περιοχή. Τα υδρόβια πουλιά μπορούν να παρατηρηθούν κατά την πτήση τους από τη μία λίμνη στην άλλη από οποιοδήποτε σημείο του δρόμου της Κούλας. Θα παρατηρήσετε ότι οι κολώνες με τα τηλεφωνικά καλώδια είναι ιδιαίτερα χαμηλά σε αυτό το κομμάτι της Πρέσπας. Αυτό συμβαίνει γιατί έχουν εγκατασταθεί έτσι ώστε να επιτρέπουν στους πελεκάνους να πετάνε από και προς τις φωλιές τους στη Μικρή Πρέσπα και την πηγή τροφής τους στη Μεγάλη Πρέσπα. Επειδή τα πουλιά αυτά είναι βαριά συχνά πετάνε αρκετά χαμηλά, κοντά στο έδαφος, και αποτελούν ιδιαίτερο θέαμα καθώς γλιστρούν από πάνω σας. Άλλα είδη εκμεταλλεύονται τα ανοδικά θερμικά ρεύματα αέρα ώστε να ανέβουν στον ουρανό χρησιμοποιώντας τα φαρδιά φτερά τους. Πολλά αρπακτικά είδη χρησιμοποιούν αυτή τη μέθοδο, συμπεριλαμβανόμενου του φιδαετού (Circaetus gallicus) της μεσαίας φωτογραφίας και των πελεκάνων όταν πηγαίνουν για αναζήτηση τροφής σε άλλους υγρότοπους της Βόρειας Ελλάδας.
Αναζητήστε κυκλικές ομάδες πελεκάνων πάνω από τη Μικρή Πρέσπα τα πρωινά τους ζεστούς καλοκαιρινούς μήνες καθώς ο αέρας αρχίζει να ανεβαίνει προς τα ψηλά. Τα αρπακτικά συνήθως χρησιμοποιούν τον ανοδικό θερμικό αέρα πάνω από τους λόφους και τις κορυφές των βουνών, εδικά στο όρος Ντέβας και κοντά στον λόγο του Άη Γιάννη.
Πολλές χώρες αναμένουν την επιστροφή των χελιδονιών (Hirundo rustica) την άνοιξη ως σημάδι για τον ερχομό του καλοκαιριού και η Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση. Εδώ στην Πρέσπα οι κάτοικοι πλέκουν ένα κόκκινο-άσπρο βραχιόλι το οποίο φορούν έως ότου πιάσει το μάτι τους το πρώτο αποδημητικό πουλί που επιστρέφει. Τα χελιδόνια τρέφονται με έντομα τα οποία πιάνουν κατά την πτήση τους, συχνά σε μεγάλες ομάδες και προσφέροντας ένα υπέροχο θέαμα με τις ακροβατικές τους πτήσεις. Το γνωστό χελιδόνι είναι εύκολο να αναγνωριστεί από την μακριά διχαλωτή του ουρά, αλλά υπάρχουν και πολλά άλλα είδη από hirundines, τα οποία μπορούν να παρατηρηθούν στην Πρέσπα. Τα σπιτοχελίδονα (Delichon urbica) χτίζουν τις οικογενειακές τους φωλιές κάτω από τις άκρες από τις στέγες, ενώ τα βραχοχελίδονα (Ptyonoprogne rupestris) χρησιμοποιούν βράχους ή βραχώδη σημεία για τη φωλιά τους και στα ορθοχελίδονα (Riparia riparia) αρέσει να ζουν σε αποικίες σε αμμώδης όχθες στα ποτάμια όπου κυνηγούν έντομα. Ανάμεσα στα χελιδόνια που πετούν από πάνω σας, προσέξτε για κάποια με ανοιχτόχρωμο πίσω μέρος και κόκκινο λαιμό. Αυτά είναι τα πιο ασυνήθιστα, τα μιλτοχελίδονα (Hirundo daurica) που εντοπίζονται σε υψηλά υψόμετρα και κοιλάδες βουνών.
Τα χελιδόνια μπορεί να εντοπιστούν καθώς αναζητούν τροφή σε οποιοδήποτε σημείο της Πρέσπας, ειδικά στα πεδινά. Προς το τέλος καλοκαιριού τα νεαρά χελιδόνια μπορεί να παρατηρηθούν επάνω στα ηλεκτρικά καλώδια από όπου εξασκούν τις πτητικές τους δεξιότητες για την μεταγενέστερη μετανάστευσή τους.
πηγή: http://www.spp.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου